ترامپ در مقابل ایران دست به «صبر استراتژیک» خواهد زد؟
انتخاب ؛ وال استریت ژورنال گزارش داد: ترامپ می تواند از دیپلماسی فریب استفاده کند ، در واقع همزمان با ادامه این توافق بر جنبه های خطرناک و مخرب آن پافشاری و تاکید کند .
این نشریه امریکایی آورده است: صداهایی قدرتمند از داخل و خارج از ایالات متحده دونالد ترامپ را تحت فشار قرار داده اند تا به توافق هسته ای با ایران پایان دهد . این در حالی است که رئیس جمهور آمریکا طی دوران یک ساله کاری خود ، متعهد شده تا به مفاد این توافق پایبند باشد . اما در این میان یک راه میانبر ، برای ترامپ وجود دارد . در این راه میانبر ، درست وقتی که ترامپ مدعی می شود تلاش دارد روابط خود را در برابر ایران به مسیری مناسب براند و توافق را پیش ببرد ، ناگهان در مسیری معکوس حرکت کرده و تلاش می کند توافق را ترک کند. میانبری که شاید بیراه نباشد با این عبارت تعبیر شود «فریب ، ترمیم رابطه ، شوک دادن و ترمیم مجدد » راهی که به نظر می رسد متکی بر شناخت نقط قوت و ضعف توافق هسته ای است .
این دیپلماسی ترامپ هنگامی مهم تر جلوه می کند که به موضوع برنامه جامع اقدام مشترک( JCPOA) دقت کنیم . بر اساس قوانین ایالات متحده رئیس جمهوری وقت آمریکا باید هر ۹۰ روز یکبار این برنامه را تایید کرده و سند قرارداد هسته ای را امضا کند ، افزون بر این ها وی وظیفه دارد تایید کند که آیا تعلیق تحریم ها برای آینده ایالات متحده حیاتی است یا خیر . بنابراین امضا یا امضا نکردن این سند ، برای پایان داد به آن چه کاخ سفید برنامه های غیرقانونی هسته ای می داند ،امری حیاتی است . مهلت ۹۰ روزه بعدی ترامپ برای امضای این سند ۱۵ اکتبر است .
اگر ریاست جمهوری آمریکا در مهلت بعدی امضای سند برنامه جامع اقدام مشترک ، بازهم مهلت ایران را تمدید کند ، بسیاری از گمانه زنی ها و احتمالات به این سمت و سو گرایش خواهند داشت که ترامپ دقیقا دیپلماسی اوباما در برابر کره شمالی را در مورد ایران اجرا می کند . دیپلماسی که موسوم به «صبر استراتژیک » بود . همین صبوری استراتژیک می تواند فرصت مناسبی را در اختیار ریاست جمهوری ایران بگذارد تا دستاوردهای موشکی کشورش را تقویت کند .
این در حالی است که برخی منتقدان سیاست های صلح آمیز در قبال ایران معتقدند ؛ برنامه جامع اقدام مشترک کمک می کند تا ایران به نسخه ثانویه کره شمالی در منطقه تبدیل شود . از سوی دیگر لغو تحریم ها به کاهش وابستگی ایران به درامدهای نفتی ، پیشرفت سانترفیوژها ، تولید موشک های بالستیک بین قاره ای ، غنی سازی اورانیوم و پیگیری و استرداد صدها میلیارد دلار بلوکه شده کمک خواهد کرد . در نهایت نیز ایران به روند توسعه سرمایه داری خود در منطقه ادامه خواهد داد.
بنابراین اگر ترامپ واقعا قصد دارد برنامه جامع اقدام مشترک را زیرسوال ببرد ، باید به جای تمرکز بر چگونگی اجرای تعهدات ایران و یا چگونگی اجرای برنامه ، بر مفاد این برنامه ، متمرکز شود و آن ها را خطرناک جلوه دهد .برای مثال ؛ پرداختن به این موضوع که همزمان با ادامه برنامه توافق هسته ای در ایران ، این کشور می تواند به سلاح های هسته ای مرگبار دست پیدا کند یا توان زرادخانه های خود را ارتقا دهد و این تهدیدی بزرگ برای قدرت نمایی آمریکا در منطقه محسوب می شود . از سوی دیگر ادامه JCPOA به قدرت گرفتن اقتصاد ایران کمک می کند .
یک تاکتیک دیگر که می تواند توسط ترامپ پیگیری شود انفصال برخی مفاد معاهده است . این به معنای لغو قرارداد نیست اما برخی تحریم ها علیه اشخاص یا شرکت و نهادهای مشخصی مجددا از سر گرفته شده و یا آغاز می شوند .مواردی که می تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بر بانک مرکزی و صادرات نفت نیز اثر گذار باشد .
نفس برنامه جامع اقدام مشترک از برخی جنبه ها آسیب پذیر است و دست ریاست جمهوری ایالات متحده را برای اعمال فشار در حوزه های مختلف باز گذاشته است . برای مثال ، دونالد ترامپ می تواند با بهانه قرار دادن نفوذ ۲۰ درصدی سپاه پاسداران در سرمایه های در گردش بازار ، تعداد زیادی از معاملات را محدود و تحریم کند . افزون بر این ، وی می تواند از فروش و ورود بوئینگ ها به ایران جلوگیری کند و چه بهانه ای توجیه پذیر تر از این که این هواپیماها را به مقاصد نظامی نسبت داده و استنباط کند که هواپیماها برای حمل سلاح و جنگجویان به مناطقی مثل سوریه مورد استفاده قرار می گیرند.
تکنیک دیگری که می تواند مورد استفاده ترامپ قرار گیرد اصرار برای بازرسی های پیاپی از تسلیحات هسته ای ایران ، پافشاری بازرسان آژانس برای بازدید های پرشمار و تاکید بر معایب خطرناک توافق هسته ای با ایران است .
اما مسیر این رفتارهای ترامپ چندان هموار نخواهد بود اگر، کنگره با وی همراهی نکند . بنابراین فارغ از جمهوری خواهان که به طور بالقوه آماده اعلام رای علیه ایران هستند ، ترامپ باید سعی کند دموکرات ها را نیزمتقاعد کند که ادامه توافق با ایران به ضرر ایالات متحده است .
