چرا جریان حکمت ملی از ائتلاف نصر جدا شد

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- سید ضرغام حسینی: نظام سیاسی حاکم بر عراق مبتنی بر پارلمان بوده و انتخاب نخست وزیر، رئیس جمهور، رئیس پارلمان و وزیران کابینه مرتبط با انتخابات پارلمانی است، این امر موجب شده تا انتخابات پارلمانی که هر چهارسال یکبار در عراق برگزار می شود، از اهمیت بالایی برخوردار باشد. از طرفی انتخابات پارلمانی پیش رو در عراق نخستین انتخابات بعد از پیروزی کامل این کشور بر گروه تروریستی داعش است و این امر اهمیت این انتخابات را دوچندان می کند.

۲۸ دی ماه و با پایان زمان رسمی ثبت نام ائتلاف ها در کمیساریای عالی انتخابات عراق، مشخص شد که ائتلاف حیدر العبادی و جریان حکمت ملی به ریاست «سید عمار حکیم» و همچنین ۳۰ حزب دیگر،  لیستی را تشکیل داده اند که قرار است با نام «نصر» در انتخابات پارلمانی شرکت کند.

پیش از آن نیز اتفاق دیگری رخ داده بود که عبارت بود از خروج ائتلاف فتح به ریاست هادی العامری دبیر کل سازمان بدر از هم پیمانی با حیدرالعبادی که این موضوع بازتاب های وسیعی به همراه داشت.

العامری روزهای بعد با حیدر العبادی و نیز سید عمار حکیم دیدار کرد و در اظهارات رسانه ای خود یادآور شد که این خروج نه به دلایل سیاسی، بلکه به دلایل فنی انجام گرفته است.

منظور از دلایل فنی عبارت بود از تعدد و کثرت احزاب در هر دو ائتلاف نصر العبادی و فتح العامری که این موضوع رسیدن به یک لیست واحد در هر استان را با مشکل روبرو می کرد و طرفین ترجیح دادند تا هم پیمانی خود را بعد از انتخابات و در قالب فراکسیون نشان دهند.

با وجود تلاش های حکیم و العبادی برای تشکیل ائتلاف بزرگ شیعیان در عراق، دوشنبه شب ائتلاف نصر و حکمت نیز به این نتیجه رسیدند که به دلایل فنی امکان ادامه این ائتلاف وجود ندارد، از این رو در بیانیه ای مشترک ضمن اعلام این مطلب که به صورت جداگانه و مستقل لیست انتخاباتی ارائه خواهند کرد، تاکید کردند که بعد از انتخابات و در راستای هم پیمانی های گسترده تَر برای تشکیل دولت ملی که خواسته ها و آرزوهای ملت عراق را محقق می کند، همراه خواهند بود.

«سید عمار حکیم» در زمان ائتلاف با جریان نصر سه شرط  را برای توافق با حیدر العبادی مطرح کرده بود. ملی گرایی ائتلاف؛ به این مفهوم که نیروهای ملی (سنی، شیعی و کُردی) را شامل شوند، ائتلاف بر اساس برنامه های هدفمند و ائتلاف مشارکتی در اتخاذ تصمیمات و مشخص کردن رویکردها و سیاست گذاری ها، شروط مطرح شده از سوی جریان حکمت ملی برای ارائه لیست مشترک با ائتلاف نصر بود.

ورود جریان حکمت ملی به ائتلاف نصر بعد از ائتلاف العبادی و العامری  و در زمانی صورت گرفت که حیدر العبادی پذیرفته بود که جریانات سیاسی با اسم خود در ائتلاف حضور یابند. حال با سیاست هایی که العبادی پس از شکل گیری ائتلاف در پیش گرفته به صورت غیر مستقیم تاکید بر لیست خود دارد و حق دیگر اعضای ائتلاف را تنها در حد ارائه مشورت در لیست مجاز دانسته و برخلاف توافقات صورت گرفته آنها را در تصمیم گیری ها دخالت نمی دهد، که این موضوع موجب نارضایتی بسیاری از احزاب حاضر در ائتلاف نصر شده و اصول تشکیل ائتلاف را زیر سوال برده است.

اکنون با توافق جدید حکیم و العبادی برای ارائه لیست های مستقل، آرایش سیاسی عراق برای انتخابات را پنج ائتلاف، جریان و حزب مهم این کشور یعنی ائتلاف نصر (حیدر العبادی)، جریان حکمت ملی (سید عمار حکیم)، ائتلاف فتح (هادی العامری)، جریان صدر (سید مقتدی صدر) و حزب الدعوه (نوری مالکی) تشکیل می دهد.

در چنین شرایطی شاید بتوان توافق العبادی و حکیم برای ارائه لیست های مستقل در انتخابات را فرصتی برای همه جریانات مهم شیعی به طور عام و جریان حکمت ملی به طور خاص دانست که در این برهه و بخصوص بعد از عبور از بحران تروریسم داعش، در فضای باز رقابتی شرکت کرده و هر یک می توانند وزن سیاسی خود را برآورد کرده و نشان دهند.

جریان حکمت ملی نیز که جریانی نوپا، جوان و تازه نفس اما ریشه دار و با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال در عرصه سیاسی عراق است و تاریخ  آغاز این جریان به سال ۱۹۱۴ و زمانی که آیت الله العظمی سید محسن حکیم در ثورة العشرین در برابر اشغالگری انگلیسی ها در جنگ جهانی اول قیام کرد، بازمی گردد. این جریان می تواند در اولین رقابت سیاسی خود که اتفاقا مهمترین آنها نیز می باشد، وضعیت سیاسی و پایگاه اجتماعی خود را مورد محک قرار داده و نقاط قوت و ضعف خود را هر چه بهتر شناسایی کند.

در نهایت می توان گفت که این رقابتها برای پویایی و بالندگی عرصه سیاسی عراق نیز مفید و مثمرثمر خواهد بود.