توطئه روسیه در آمریکا و اروپا
اروپا هم از این هدفگیری روسیه در امان نمانده است. گر چه جزئیات دخالتهای روسیه در اروپا سطحیتر و خارج از موشکافیهای مولر بوده است، اما تصور میشود که روسیه در اروپا سیاستمداران افراطی را تامین مالی، سیستمهای رایانهای را هک، راهپیماییها را سازماندهی کرده و علاوه بر همه اینها اقدام به انتشار اخبار دروغ کرده است. در اینجا هم باز هدفاش تعمیق شکافها و اختلافات بوده است.
اکونومیست بر این باور است که برآورد میزان موفقیت روسیه در تغییر نتایج انتخابات و مسموم کردن فضای سیاسی بیفایده است؛ چون پاسخ مشخصی یافت نخواهد شد. آنچه مسلم است، این توطئهها فینفسه اقداماتی خلاف قانون هستند و حجم زیاد آنها برای غرب موجب ایجاد نگرانیهایی در رابطه با آسیبپذیریهای حکومتها میشود. اگر غرب قصد دارد خود را در برابر روسیه و سایر مهاجمان در امان نگه دارد، نیازمند آن است که ادعاهای مولر را بهعنوان یک شیپور آمادهباش تلقی کند.
آنگلا مرکل موفق شده است به پوتین هشدار دهد که اگر در انتخابات آلمان دخالت کند، برایش عواقب خواهد داشت. در فرانسه، امانوئل مکرون، با انتشار ایمیلهای جعلی در میان ایمیلهای واقعی، هکرهای روس را سرخورده کرد. چون پس از مدتی انتشار اطلاعات غلط از سوی هکرها، موجب بیاعتباری آنان شد. در فنلاند سواد رسانهای آموزش داده میشود و مطبوعات این کشور در زمینه پالایش اخبار از خبرهای جعلی و اصلاح اطلاعات نادرست با یکدیگر همکاری میکنند. مقاومسازی در برابر روسیه در کشورهایی همچون آلمان، فرانسه و فنلاند به مراتب آسانتر از آمریکاست؛ چون در این کشورها سطح اعتماد بالاتر از آمریکا است. به همین دلیل هم هست که در این کشورها انتقام و بازداشت، نه به معنای استفاده از راههای کثیف که به معنای ماموریت دیپلماتیک با هدف بازداشتن روسیه از این اعمال و در صورت نیاز اعمال تحریم، اهمیت دارد. این در حالی است که ترامپ دائما افبیآی و دموکراتها را مورد سرزنش قرار میدهد. به نظر میرسد آمریکا این موضوع را باور ندارد که دموکراسی ارزش جنگیدن را دارد.