واشنگتن پست: آمریکا نباید کنترل نفت سوریه را هم به ایران بدهد

استدلال‌های زیادی برای حفظ حضور نظامی آمریکا در سوریه پس از سقوط دولت اسلامی - داعش- وجود دارد اما به نظر می‌رسد رئیس جمهور ترامپ از هیچ کدام از این استدلال  ها قانع نشده که وعده خروج فوری تمامی نیروهای آمریکایی از سوریه را داده است.  شاید او از خواسته خود برای خروج فوری از سوریه، منصرف شود اگر بداند که ایالات متحده آمریکا و متحدان واشنگتن در شرایط کنونی تقریبا کنترل بخش اعظمی از مناطق نفت خیز سوریه را در دست دارند و اگر ایالات متحده از سوریه عقب بکشد، این منابع نفتی احتمالا به دست ایران خواهد افتاد.  

شاکله وظایف ایالات متحده آمریکا در سوریه جلوگیری از افزایش نفوذ و سیاست توسعه طلبانه ایران، جلوگیری از بحران جدید پناهندگان، مبارزه با افراط‌گرایی و جلوگیری از نفوذ روسیه در منطقه است. ایالات متحده دارای منافع امنیتی جدی است از اینکه اطمینان حاصل کند "بشار اسد" و "ولادیمیر پوتین"، روسای جمهور سوریه و روسیه در کنار ایران  پس از خروج آمریکا از سوریه همه چیز را از آن خود نکرده و اعلام پیروزی کامل نکنند.

اما ترامپ بارها گفته است که این وظایف مسئولیت ایالات متحده نیست. او در جریان سخنرانی روز پنج‌شنبه خود در اوهایو قول داد  که فورا حدود 2000 سرباز آمریکایی را از سوریه بیرون بکشد.

او گفت: ما داعش را به جهنم فرستادیم و خیلی زود به طور کامل از سوریه خارج خواهیم شد... اجازه دهید دیگران از آن مراقبت کنند."

این اظهارات ترامپ البته بدون مقدمه بیان نشده است. او ماه گذشته نیز گفت اگر چه او فکر می‌کند که کشتار در منطقه غوطه شرقی دمشق توسط روسیه، ایران و رژیم بشار اسد  "یک ننگ بشری" است، اما او قصد ندارد کاری در قبال خونریزی‌ها در غوطه شرقی انجام دهد، زیرا ماموریت ایالات متحده در سوریه از بین بردن داعش بوده و پس از اتمام این ماموریت نیروهای آمریکایی باید به خانه برگردند."  

البته این اظهارات ترامپ با مواضع مقامات عالی امنیت ملی آمریکا در تضاد است. "جیمز ماتیس"، وزیر دفاع آمریکا در اواخر سال گذشته گفت که نیروهای نظامی آمریکا پس از شکست داعش در سوریه از بیم شکل گیری داعش جدید در منطقه می‌مانند تا اوضاع را تثبیت کنند.  در ماه ژانویه 2018 نیز "رکس تیلرسون" وزیر امور خارجه اخراجی آمریکا در یک سخنرانی پنج هدف بلند مدت سیاست ایالات متحده در سوریه را تشریح کرد که از جمله این اهداف کسب اطمینان از نابودی کامل سلاح‌های کشتار جمعی سوریه و نیز حل و فصل اختلافات سیاسی داخلی در این کشور بود. او در آن سخنرانی قول داد که ایالات متحده "حضور نظامی در سوریه را مستمر سازد تا اطمینان دهد که  داعش نمی‌تواند دوباره ظاهر شود."

اما اگر ترامپ مخالف این اظهارات مقامات کابینه خود است و به دنبال یک سیاست سوری در چارچوب وعده های کارزار انتخاباتی خود است،  باید به یاد داشته باشد که او مدام از اینکه آمریکا نفت عراق را پس از سرنگونی صدام حفظ نکرد، شکایت کرده است و کنترل نفت تنها تاثیری است که امروز ایالات متحده آمریکا در سوریه دارد.

"دیوید آدسنیک"، مدیر تحقیقاتی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، در این باره معتقد است:" آمریکا در حدود 30 درصد از خاک سوریه حضور دارد که اتفاقا 90 درصد از منابع تولید نفتی سوریه – پیش از جنگ داخلی-  درهمین 30 درصد جا گرفته است... این یک اهرم موثر در دست آمریکاست."

هرچند که منابع و میدان‌های نفتی کنونی در سوریه در دست نیروهای ایالات متحده آمریکا نیست بلکه این منابع تحت اختیار "نیروهای دموکراتیک سوریه" و رهبران محلی عرب سنی است که غالبا توسط واشنگتن آموزش دیده و مسلح شده‌اند و مورد حمایت واشنگتن قرار دارند و همین نیروها هستند که مخالف نفوذ و حضور ایران بوده و جلوی پیشروی نیروهای تحت حمایت ایران ایستاده‌اند.

 رژیم اسد و ایران یک استراتژی اعلام شده و مداوم برای بازگرداندن تمام سرزمین‌هایی که اسد پیش از جنگ بر آنها کنترل داشت، در دست اجرا دارند؛ از جمله کسب کنترل دوباره بر زمین‌هایی که با ارزش‌ترین منابع سوریه را در خود جای داده‌اند.  

انتظار می‌رود ترامپ در ماه می- اردیبهشت -  ایالات متحده را از برجام بیرون بکشد، به این معنی که او دوباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران از جمله تحریم‌های نفتی را احیا کند.  این امر می‌تواند برای ایران که احتمال دارد همزمان با این تاریخ دوباره کنترل منابع نفتی سوریه را در اختیار بگیرد، بسیار زیان‌آور باشد. 

همان‌طور که "چاگای زاریل"، مدیر کل وزارت اطلاعات اسرائیل گفته است، اگر ایالات متحده و متحدان آن قصد دارند از گسترش منطقه‌ای ایران جلوگیری کنند، این مأموریت باید ابتدا از سوریه آغاز شود. همچنین، اگر مذاکرات صلح واقعی وجود داشته باشد، حضور نظامی ایالات متحده در سوریه از جهت اهرم‌های موثر مذاکره این کشور تاثیر زیادی دارد."

به گفته زاریل:" اگر یک تعهد واقعی برای مقابله با ایران وجود داشته باشد، ابتدا باید در سوریه انجام شود. اگر این کار در سوریه انجام نشود، ما این کمپین را از دست خواهیم داد... در این راستا حضور نیروهای آمریکایی بسیار مهم است ... این حضور به واشنگتن برای حضور در میز تعیین آینده سوریه یک صندلی می‌دهد."

اگر نیروهای ایالات متحده خاک سوریه را ترک کنند، کردها احتمالا توافق خود با رژیم سوریه را بر هم زده و گروه‌های مسلح سنی را در برابر سرکوب رژیم اسد تنها خواهند گذاشت. سپس نیروهای مورد حمایت ایران برای کسب کنترل بر این مناطق حرکت خواهند کرد تا پروژه ایجاد کریدور زمینی "از تهران تا بیروت" را تکمیل کنند. اگر ترامپ یک استراتژی واقعی برای سوریه نداشته باشد در واقع او یک استراتژی واقعی در برابر ایران ندارد.

"ملیسا دالتون"، عضو ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی، در این باره معتقد است: " در این صورت ایران شبکه "پروکسی‌های"، محورمقاومت خود را به یک ارتش مقاومت منطقه ای تبدیل خواهد کرد." به گفته او ایران اکنون بیش از 250 هزار نیروی "پروکسی" به طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت نفوذ خود در سراسر منطقه دارد.

رهبران اپوزیسیون سوریه از ایالات متحده خواسته‌اند تا با کردها و رهبران محلی عرب سنی همکاری کنند تا کنترل مناطق آزاد شده را تثبیت کنند و به سازماندهی حکومت محلی کمک کنند. "موعاض مصطفی"، مدیر اجرایی "نیروی اضطراری سوریه" - یک سازمان غیر دولتی که با مخالفان سوری کار می کند- در این باره گفت: "کسانی که با دولت اسلامی- داعش-  عراق جنگیده‌اند نمی‌خواهند پس از داعش تحت حکومت اسد و ایران زندگی کنند."

به گفته این مقام اپوزیسیون سوریه:" "این فوق العاده مهم است که کنترل این مناطق نفتی غنی که هم اکنون تحت اختیار ماست دست ایران نیفتد.. ما کنترل بخش اعظم نفت سوریه را تحت اختیار داریم و نباید آن را از دست بدهیم."