داعش به سبکی جدید جذب سرباز می کند

شاهد مدل جدیدی از سربازگیری توسط داعش هستیم/دستاوردهای حاصله از مبارزه با داعش شکننده است

ایسنا؛  این کارشناس ارشد حوزه تروریسم، در گفت وگو با ایسنا ، با اشاره به اینکه جنگ شدید  در عراق و سوریه طی دو سال گذشته  باعث تضعیف داعش در این منطقه شده و آنها بخش عمده‌ای از جغرافیای تحت تسلط‌شان را از دست داده اند ، گفت: اما دستاوردهای حاصله در مبارزه با داعش با وجود واقعی بودن شکننده است و باید اقدامات امنیتی و سیاسی خاصی انجام شود تا این اطمینان به وجود آید که پیروزی‌های رخ داده ادامه خواهد داشت.

 این عضو ارشد مرکز ملی تحقیقات علمی (CNRS)، با بیان اینکه با توجه به این تحولات، نیروهای نظامی داعش نیز در حال انجام یکسری تغییرات در درون خود هستند تا خود را با شرایط جدید وفق دهند، ادامه داد: این گروه علیرغم شکست‌های سنگینش، در حال تقویت خود در شرق افغانستان است و از دیگر سو قسمتی از نیروهای این گروه به سمت آفریقا سرازیر شده اند .

 این محقق حوزه آفریقا ، با بیان اینکه این تحولات  بر روی وضعیت  کشورهایی چون لیبی جایی که تصور می‌رفت داعش در آن از بین رفته است، نیجریه، منطقه ساحل و  سومالی تاثیرگذار خواهد بود،  در بخشی دیگر از صحبت های خود افزود: اگر پیش از این داعش تمرکزش بر جذب نیروهای خارجی بود اکنون شاهد مدل جدیدی از سربازگیری توسط داعش هستیم، موضوعی که برای صلح و ثبات در منطقه خطرناک است.

رولند مارشال با بیان اینکه باید به این نکته توجه کنیم که چرا داعش در مقطعی تا این اندازه در عراق و سوریه قدرتمند شد و توانست نیروهای زیادی را جذب کند، گفت: برخی در اروپا تصور می‌کنند که اغلب داعشی‌ها از اروپا هستند در حالیکه بخش عمده‌ای از آنها از تونس و لیبی و دیگر کشورهای منطقه هستند.

وی با بیان اینکه با توجه به تحولات اخیر در ارتباط با داعش این نگرانی وجود دارد که داعش در چه مسیری تحول خواهد یافت، با توجه به اینکه به احتمال زیاد در آسیای میانه حضور و بروز  جدی پیدا می‌کند، اظهار کرد: داعش مثل القاعده موفق شد در بسیاری از کشورهای مختلف از جمله شمال و جنوب آفریقا و همچنین منطقه صحرا عضوگیری کند. در همین راستا شاهد فعالیت داعش در کشورهایی چون مصر، سومالی، لیبی، تونس، نیجریه و منطقه ساحل هستیم و اکنون با توجه به این عضوگیری این سوال مطرح است که چه اتفاقی در هفته‌ها و ماه‌های آینده خواهد افتاد.

مارشال با بیان اینکه بر اساس اعلام رسانه‌های بین‌المللی بیش از شش هزار داعشی در  منطقه به دنبال بازگشت به اروپا هستند و البته برخی از آنها احتمالا به شمال آفریقا خواهند رفت ، افزود: این موج جابجایی منجر به بی‌ثباتی خواهد شد و از دیگر سو این افراد تجربیاتی همچون تجربیات نظامی به همراه خود خواهند داشت و همین باعث به چالش کشیده شدن تعادل قدرت در کشورهایی می‌شود که داعشی‌ها به آن خواهند رفت.

این محقق حوزه آفریقا ، در پاسخ به این سوال که آیا داعش در دوره  فعالیت خود در کشورهای آفریقایی خواهد توانست به مانند قبل  سرزمینی را به عنوان مرکز خلافت خود داشته باشد و یا فقط در آن منطقه حضور نظامی خواهد داشت؟ خاطرنشان کرد: با توجه به بررسی‌هایی که انجام شده باید گفت فعالیت گروه‌های نزدیک به داعش در مناطق مورد اشاره فقط سیاسی نبوده بلکه آنها تلاش کرده‌اند برخلاف جریان رایج حرکت کنند و به دنبال جمع‌آوری منابع  هستند. در سال 2015 وقتی داعش در سوریه و عراق در بالاترین قدرت قرار گرفت هزینه‌های زیادی را صرف جذب نیرو کرد و در آفریقا نیز برخی از گروه‌ها این فرصت را مغتنم شمردند و به داعش پیوستند. در آن زمان داعش مشهور و قدرتمند شده بود و در همین چارچوب راحت‌تر افراد مختلف را به خود جذب می‌کرد. در آن مقطع داعش توان پرداخت هزینه تجهیزات نظامی را داشت اما اینکه همچنان توان پرداخت این هزینه داشته باشد یا نه، مساله‌ای است که مورد سوال است.

وی با بیان اینکه القاعده که پیش از داعش به وجود آمده بود معتقد به یک جنگ جهانی بود و اعضای آن تاکید داشتند پس از اینکه در جنگ به پیروزی رسیدیم ،باید دولت تشکیل دهیم، خاطرنشان کرد: ولی داعش رویکردی متفاوت از القاعده دارد. آنها می‌گویند هر زمان که شما قلمرویی را تصرف می‌کنید این قلمرو بخشی از دولت اسلامی است و در همین چارچوب برخی از گروه‌های نزدیک به داعش در آفریقا از جمله در شمال نیجریه و منطقه ساحل علاقه‌مند هستند که به این هدف دست پیدا کنند زیرا تحقق این هدف به این معناست که آنها چیزی را به وجود آورده اند .

مارشال با تاکید بر اینکه تصرف سرزمین مستلزم آن است که شما از آن میزان قدرت نظامی برخوردار باشید که بتوانید از مرزهایتان دفاع کنید، ادامه داد: در سال 2000 گروه الشباب در سومالی قدرتمندترین گروه بود و کنترل جمعیت بسیاری را در اختیار داشت. آنها برای چند هفته اعلام کردند که می‌خواهند دولت اسلامی تشکیل دهند ولی بعد از مدتی از این ادعا کناره‌گیری کردند چرا که وقتی شما ادعایی را در این زمینه مطرح می‌کنید باید در قلمروی خود اقداماتی را انجام دهید، اما واقعیت این است که در این قلمروها هیچ اتفاقی نمی‌افتد. از دیگر سو اگر این گروه‌ها به دنبال حکمرانی هستند حکمرانی نیازمند افراد شایسته و ایجاد بروکراسی است. داعش وجبهه النصره سازمان‌های بروکراتیکی بودند که توانستند یک سیستم شهری ایجاد کنند، حقوق ماهانه به افراد بدهند ولی چنین سیستم و مکانیزمی در بسیاری از گروه‌هایی که در شمال آفریقا حضور دارند وجود ندارد. آنها از منابع انسانی ماهر برخوردار نیستند تا بتوانند سیستم پیچیده‌ای را ایجاد کنند تا بر اساس آن این توانایی را داشته باشند که مبانی متکی بر شریعت را اجرایی کنند چرا که بر اساس این نگاه شریعت صرفا یک جهان‌بینی نیست، الزامات اجرایی دارد و شما باید قادر به اعمال قانون داشته باشید.

وی با بیان اینکه در چنین گروه‌هایی تعارض‌هایی میان نفوذ ایدئولوژیک و نظامی و همچنین توانمندی حکمرانی وجود دارد، در ارتباط با رقابت طالبان و داعش در افغانستان نیز ، اظهار کرد: این موضوع به فلسفه سلفی‌گری مربوط می‌شود که بر اساس آن گزینه دیگری غیر از جنگیدن وجود ندارد. آنها می‌خواهند در بین گروه‌های مذهبی یک نوع انحصارگرایی وجود داشته باشد که امکان تحقق آن وجود ندارد.

این کارشناس ارشد حوزه تروریسم  با بیان اینکه از سوی برخی از کشورها تلاش‌هایی برای پایان یافتن جنگ  در افغانستان صورت گرفته، ادامه داد: البته به نظر می رسد این تلاش‌ها مورد رضایت برخی از کشورهای همسایه افغانستان از جمله پاکستان نیست چرا که آنها فکر می‌کنند نفوذ خود را از این طریق در افغانستان از دست می‌دهند.

این عضو ارشد مرکز ملی تحقیقات علمی (CNRS) با بیان اینکه فعالیت داعش در منطقه باعث شده که طالبان در موقعیت ضعیف‌تری قرار بگیرند، ادامه داد:  رقابت موجود بین داعش و طالبان ، رقابتی غیرمفید است چرا که هر اندازه جنگ ادامه پیدا کند مشکلات جدیدتری رخ می‌دهد. در افغانستان نیازمند ثبات و پایان جنگیدن افراد هستیم چرا که در این جنگ کسی پیروز نمی‌شود.

این محقق در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: هنوز دوران پساداعش فرا نرسیده است و فاصله زیادی با آن داریم .