تشکیل کمیته مشترک مجلس و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز
سید حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در تشریح جزئیات نشست امروز بررسی قاچاق کالا به ویژه پوشاک و راه‌های حمایت از کالای ایرانی، اظهار داشت: در این نشست مشترک که بین کمیسیون‌های امنیت، صنایع و قضایی برگزار شد، رؤسای سه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، صنایع و قضایی همراه با اعضا حضور داشتند و همچنین کلیه دستگاه‌های مربوط به حوزه مورد بحث دعوت شده بودند.
وی افزود: در ابتدای بحث آقای باستانی از کمیسیون صنایع گزارشی از ارقام مطرح در حوزه قاچاق کالا ارائه کرد که مطابق آمار و اعداد قاچاق کالا ۲۵ میلیارد دلار کاهش یافته و حدود ۱۲.۵ میلیارد دلار ارزیابی می شود. زمینه‌های مشوق قاچاق کالا را عدم نظارت بر اسکله‌ها، شناورها و مبادی ورودی کالا، مناطق آزاد است. بیش از ۶۰ درصد اسکله‌های موجود فاقد نظارت هستند، به همین دلیل هزینه‌های تجارت رسمی افزایش و هزینه‌های تجارت غیررسمی کاهش یافته است.
نقوی حسینی افزود: در ادامه جلسه، ابتدا شیرازی رئیس اتحادیه پوشاک گفت که پوشاک ملی نیازمند حمایت است و باید در عرصه رقابت مزیت‌دار باشد. انواع موانع و مصارف مثل مالیات، مالیات بر ارزش افزوده، بیمه تأمین اجتماعی و غیره به این مشکلات اضافه شده است. باید روی نام و نشان ایرانی به لحاظ فرهنگی کار کرد. چرا باید بخشی از تولیدات داخلی با مارک و نشان خارجی عرضه شوند. ما حدود صد فروشگاه بزرگ را در تهران تدارک دیدیم که فقط کالای ایرانی عرضه می‌کنند. دستورالعمل‌های وزارت صنایع هم باید به شکلی باشد که اجازه واردات با برندهای خارجی داده نشود، الان عکس این است.
نقوی حسینی ادامه داد: یکی از فعالین بخش خصوصی پوشاک نیز گفت ما در ایران توانمندی بالایی در حوزه پوشاک داشتیم ولی الان از ما گرفته شده، یکی از علت‌های آن قوانین داخلی ما است که دست تولیدکننده داخلی را بسته و دست واردات خارجی را باز کرده است از جمله قانون مد لباس که اصلاً مد را نادیده گرفته، کجای دنیا کالای پوشاک کیلویی وارد می‌شود که در کشور ما می‌شود.
وی گفت: این فعال اقتصادی در ادامه عنوان کرد که ما به یک سند راهبردی نیاز داریم. هیچ جای دنیا به این شکل درهای خود را باز نمی‌کند در حالی که عضو تجارت جهانی هم نیستیم. صنعت پوشاک که کمترین آب و انرژی را مصرف می‌کند و بهترین استفاده را دارد.
نقوی حسینی به سخنان دیگر فعال حوزه خصوصی تصریح کرد: فعال دیگر بخش خصوصی تاکید داشت که سه کارخانه بزرگ تولید پوشاک ایرانی پوشاک با برند خارجی تولید می‌کند، این خبر خوبی است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: این فعال حوزه خصوصی تصریح کرد که از حدود ۵۴ میلیارد دلار واردات کشور، چه مقدار به مناطق آزاد وارد می‌شود؟ که آن را متهم به مبادی قاچاق می‌کنیم؟ مناطق آزاد با هدف توسعه پیرامونی تأسیس شده‌اند. مناطق آزاد به طور جدی به دنبال قانونمند کردن واردات و صادرات است ولی نباید واردات به مناطق آزاد، وارد بازار داخلی شود و اگر وارد بازار می‌شود باید تابع قوانین و مقررات باشد و ثبت آن به عهده گمرکات است. محدودسازی واردات پوشاک به مناطق آزاد یکی از راه‌های کنترل قاچاق کالاست که در دستور کار مناطق آزاد است.
نقوی حسینی همچنین یادآور شد: در ادامه جلسه، از گمرک جمهوری اسلامی نیز توضیحاتی داده شد و گفته شد که در حال حاضر حساسیت زیادی بر روی واردات پوشاک به وجود آمده، اقدامات خوبی در جهت کنترل قاچاق پوشاک صورت گرفته کارگروهی هم که در دولت تشکیل شده جهت تعیین محدودیت‌های واردات به مناطق آزاد اقدام خوبی بود. جلوگیری از استفاده از کارت‌های تجاری اجاره‌ای اقدام دیگر گمرک در این زمینه بود. پوشاک به لحاظ تعرفه‌ای نیز در بالاترین سطح گمرک یعنی طبقه ۵۵ است و به همین جهت توجه قاچاقچی به این کالا بیشتر است.
وی گفت: وجود حدود ۱۴۶ گمرک رسمی و انواع و اقسام رویه‌های گمرک خود از مشکلات جدی است، در حال حاضر حدود ۱۷ نوع واردات گمرکی داریم که باعث تعجب همه اهالی اقتصادی است از کوله‌بری و ته‌لنجی بگیرید تا گمرک رسمی.
نقوی حسینی گفت: در ادامه جلسه، خسروتاج از وزارت صنایع گفت که برنامه جامع مبارزه با قاچاق کالا، مطرح شد که باید تولید داخلی جایگزین مناسبی به جای واردات کالای قاچاق خارجی باشد. حمایت از تولید داخلی با کیفیت مناسب می‌تواند به انگیزه و خواست مصرف‌کننده پاسخ دهد. نکته دیگر اینکه نحوه واردات کالای خارجی هم باید چارچوب و قاعده داشته باشد. دستورالعمل‌ها هم باید اصلاح و به‌روز شود.
خسروتاج گفت: زمانی که به ۵۵ درصد تعرفه پوشاک ۴۰ درصد تخفیف داده شود، اثر گمرک از بین می‌رود. واردات یک میلیارد دلاری پوشاک به ایران از طرف تجارت جهانی و ثبت ۵۹ میلیون دلاری واردات پوشاک به معنای این است که تقریباً همه واردات پوشاک به کشور قاچاق است. و سهم بسیار ناچیزی از مبادی رسمی وارد شده است. بنابراین باید در حوزه پوشاک کارهای اساسی انجام داد. کد رهگیری یکی از راه‌های کنترل قاچاق پوشاک است.
وی ادامه داد: در این جلسه مطرح شد که مناطق آزاد برای واردات مواد اولیه و ساخت و تولید کالا ایجاد شد. واردات کالای ساخته شده و نهایی به مناطق آزاد چه معنایی دارد؟ اینکه کالای پوشاک در گمرک کیلویی ثبت و ترخیص می‌شود، چگونه می‌تواند قاچاق آن را کنترل کرد در حالی که کالا باید دارای شناسه و تعیین نوع باشد وقتی ۳ هزار و ۵۰۰ تن پوشاک ثبت سفارش می‌شود چگونه می‌تواند با قاچاق آن مقابله کرد. برخورد با واحدهای صنعتی متخلف هم مهم است و اگر با واحدهای صنعتی فروش قاچاق کالا برخورد نشود، مقابله با قاچاق کالا ابتر می‌ماند.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در تشریح دیگر جزئیات نشست مذکور بیان کرد: یکی از سؤالاتی که در این جلسه مطرح شد این بود که هم در مخالفت با قاچاق کالا صحبت می‌کنند اعم از سران سه قوه، وزارتخانه‌ها، گمرک، مناطق آزاد، سیستم بانکی و خلاصه همه محکوم می‌کنند اما مبارزه با قاچاق موفق نیست.
وی بر همین اساس اضافه کرد: ۲۵ دستگاه عضو ستاد مبارزه با قاچاق کالا هستند ولی قاچاق کالا همچنان انجام می‌شود. بنابراین باید هماهنگی‌ها و عزم و اراده در مبارزه با قاچاق ارز افزایش یافته و تولید با کیفیت داخلی رونق یابد تا کالای خارجی در بازار کاهش یابد، آیا این اتفاقات افتاده است یا خیر. پس قاچاق کالا نه تنها کم نشده و بلکه اضافه شده است.
در این جلسه، مویدی رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا گفت: فقط مبارزه با قاچاق کالا نیازمند عزم ملی است اینجانب مرز و مرزنشین را می‌شناسم. قوانین و مقررات خوبی داریم، ما به جای مقابله باید به راهکارهای ایجابی و پیشگیری متمرکز شویم. با نگاه برخوردی و پلیسی و حذفی نمی‌شود موضع را حل کرد. ۶۰۰ میلیارد تومان هزینه کردیم تا با قاچاق کالا به طور سیستمی بپردازیم و مبارزه کنیم ولی هماهنگی لازم بین دستگاه‌ها هنوز به وجود نیامده است. سامانه باید کالای قاچاق و غیرقاچاق را تفکیک کند. مناطق آزاد باید اصلاح شود والا با قاچاق کالا نمی‌شود مقابله کرد.
وی افزود: فرمایشات مقام معظم رهبری، تأکید رئیس جمهور، مقابله جدی مجلس همه مبتنی بر مقابله با قاچاق کالاست و یکی از مهمترین راه‌های حمایت از کالای ایرانی و تقویت تولید داخل است.
نقوی حسینی خاطرنشان کرد: در پایان جلسه گفته شد که قاچاق کالا از جمله در حوزه پوشاک یکی از اجزای فساد اقتصادی است و طبیعی است که باید همه مردم، قوا و دستگاه‌ها باید وارد شوند و البته قوانین هم باید به طور فنی تر اصلاح شوند.
وی یکی از اقدامات مهم برای مقابله با قاچاق کال را شفاف‌سازی دانست و تصریح کرد: نباید هیچ گردش مالی پنهانی وجود نداشته باشد. تا وقتی که گردش مالی پنهان وجود داشته باشد، فساد و قاچاق و پولشویی وجود خواهد داشت. یکی از موارد مهم قانون تضاد منافع است که در این چارچوب، کارگزاران دولتی نتوانند با استفاده از رانت اطلاعاتی قدرت رقابت‌بخش خصوصی را از بین ببرد.
نقوی حسینی گفت: همچنین در این جلسه جمع‌بندی شد که حمایت از کالای ایرانی با ارتقای کیفیت، مشوق‌های لازم برای تولیدکنندگان، حمایت فنی و مهندسی از شرکت‌ها و تولیدکنندگان داخلی، الزام تدریجی تولید پوشاک با فرهنگ ایرانی، رایگان نمودن تبلیغات کالای ایرانی، فرهنگ‌سازی استفاده از کالای ایرانی و ذائقه‌سازی، اجرای مصوبه جایزه تشویق صادراتی، استفاده از روابط رسمی با کشورها با محوریت همسایگان برای ورود کالای ایرانی به بازارهای آنان انجام شود.
وی ادامه داد: مقرر شد کمیته ای مشترک از سه کمیسیون و نماینده ستاد مبارزه با قاچاق کالا جهت رصد کامل با حضور بخش خصوصی تشکیل شود.
سخنگوی کمسیون امنیت ملی مجلس در تشریح وظایف این کمیته گفت: مقرر شد این کمیته به طور مستمر بر قاچاق کالا با استفاده از نظارت کامل بر واردات با استفاده از وسایل پیشرفته الکترونیک تا پایان سال ۹۷؛ تعطیل کردن کلیه مبادی غیررسمی ورود کالا، ممنوع کردن نگهداری هر نوع محموله غیرقانونی با هر قیمت و کیفیتی و نظارت مستمر و رصد بر مبادی ورودی رسمی کالا، محدود نمودن زمان محموله‌های گمرک، محدود کردن مبادی گمرکی و ارائه گزارش ماهانه و تشکیل جلسات سه کمیسیون هر سه ماه یک بار، نظارت داشته باشد.
