آغاز دوئل ماکرون و ترامپ بر سر ایران

در این میان رهبران اروپایی شامل «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و «ترزا می» نخست وزیر انگلیس به صورت جداگانه با ترامپ دیدار می کنند تا با وی در خصوص برجام و لزوم حفط آن رایزنی کنند.

ماکرون به همراه همسرش روز گذشته وارد آمریکا شد. وی با اشاره به شرایط موجود تاکید کرده سفر او به ایالات متحده از اهمیت زیادی برخوردار است. به گفته رئیس‌جمهوری فرانسه طرف‌ها قرار است در مورد مسائل امنیتی، اقتصادی و دیگر موارد گفتگو کنند. رویترز می‌گوید مسائل اقتصادی و موضوع ایران، احتمالا از جمله مواردی‌ است که طرف‌ها بر سر آن اختلافات عمیقی دارند.

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در آستانه سفر ماکرون به آمریکا، در توئیتر خود از رهبران اروپایی خواسته‌است، واشنگتن را به ماندن در برجام و اجرای کاملا آن قانع کنند.

متحدان اروپایی ایالات متحده از جمله فرانسه و رئیس‌جمهوری آن امانوئل ماکرون، از توافق اتمی و لزوم پایبندی به آن حمایت کرده‌اند. اما دونالد ترامپ توافق هسته‌ای با ایران را با عنوان «بدترین توافق» توصیف کرده و در دی ماه گذشته ضرب‌الاجلی را برای «رفع نقایص برجام» تعیین کرد که سه هفته دیگر به پایان می‌رسد.

ترامپ چهار شرط را برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرده که عبارت هستند از: «دسترسی فوری» بازرسان بین‌المللی به تمامی مکان‌ها و تاسیسات ایران، دائمی شدن محدودیت‌ها برای برنامه هسته‌ای ایران، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هسته‌ای و محدودیت برنامه موشک‌های دوربرد ایران زیرا به گفته رئیس‌جمهوری آمریکا، برنامه موشک‌های دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران جدانشدنی هستند.

ماکرون پیش از سفر به ایالات متحده در گفتگویی با شبکه «فاکس نیوز» اظهار داشت: من برای این توافق «برنامه جایگزین» ندارم. اجازه دهیم این چارچوب باقی بماند چون در مقایسه با آن‌چه در رابطه با کره شمالی شاهد آن هستیم، این توافق گزینه بهتری‌ است.

سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس از چند ماه قبل مذاکراتی را با آمریکا آغاز کرده‌اند تا برای متقاعد کردن واشنگتن، تحریم‌هایی علیه ایران به خاطر برنامه موشکی و نقش آن در منطقه خاورمیانه اعمال کنند.

در آخرین نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا این تحریم‌ها مورد موافقت ایتالیا و اتریش قرار نگرفت و تصمیم‌گیری درباره آن به نشست‌های بعدی رهبران اروپایی موکول شد.

روز گذشته «ایزومی ناکامیتسو» مقام ارشد سازمان ملل در زمینه کنترل تسلیحات، نیز از همه طرف‌های برجام خواست به این توافق پایبند باشند و از آن خارج نشوند.

«جان تیرمن» مدیراجرایی مرکز مطالعات بین‌الملل در دانشگاه ام‌آی‌تی، می‌گوید اگر ایالات متحده در نهایت از برجام خارج شد، بخت گفتگو در مورد مسائل دیگر، مانند فعالیت‌های ایران در منطقه، توسعه موشک‌های بالیستیک و نظیر آنها نیز ممکن است از میان برود. این موضوع نیز خود یکی دیگر از مسائلی‌ است که انتظار می‌رود در مذاکرات آقای ماکرون با آقای ترامپ مطرح شود.

موضوع توافق اتمی و پایبندی و یا خروج از برجام، طی چند روز گذشته در سخنان شماری دیگر از مقام‌های ارشد اروپایی و نیز نخست‌وزیر اسرائیل بازتاب پیدا کرده‌است.

بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا، روز یکشنبه در حاشیه نشست وزرای خارجه گروه هفت گفت «یکی از چیزهایی که ما در حال حاضر نگران آن هستیم موضوع [توافق اتمی] است و می‌خواهیم بدانیم به کدام‌سو می‌رود».

آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان، نیز در گفتگویی با یک شبکه تلویزیونی اسرائیل، گفته «یک توافق ناقص، بهتر از آن است که هیچ توافقی وجود نداشته باشد».

از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و از منتقدان سرسخت توافق اتمی، سوم اردیبهشت ماه بار دیگر بر دیدگاه‌های خود پای فشرد و اظهار داشت: قاطعانه مخالف توافق اتمی با ایران هستیم؛ توافقی که برای تهران مانند مسیری مستقیم به سلاح هسته‌ای‌ است. این توافق یا باید به طور کامل اصلاح شود یا باید کاملا برچیده شود.

کشورهای اروپایی در ماه‌های گذشته در اعتراض و انتقاد از آن‌چه فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده تهران در منطقه می‌نامند و یا آزمایش و توسعه موشک‌های بالستیک در ایران، نقض حقوق بشر و برخی دیگر از مسائل، با ایالات متحده همراه بوده‌اند.