تحریم‌های ایران هدفمندتر می‌شوند
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرگزاری مهر، مهدی ذوالفقاری: موضوع تهدید دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به خروج از برجام و مسأله نیروی عربیِ جایگزین نظامیان متجاوز آمریکائی در سوریه از موارد مهم در ماه جاری به شمار می رود.
ترامپ چهار شرط را برای ادامه همراهی آمریکا با برجام تعیین کرده است که عبارتند از: «دسترسی فوری» بازرسان بین‌المللی به تمامی مکان‌ها و تاسیسات ایران، دائمی شدن محدودیت‌ها برای برنامه هسته‌ای ایران، تضمین به عدم نزدیک شدن به سلاح هسته‌ای و محدودیت برنامه موشک‌های دوربرد ایران؛ زیرا به ادعای وی، برنامه موشک‌های دوربرد و برنامه تسلیحات اتمی ایران جدانشدنی هستند.
در این میان سران تروئیکای اروپا شامل «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و «ترزا می» نخست وزیر انگلیس به صورت جداگانه با ترامپ دیدار کرده تا با وی در خصوص لزوم حفط برجام رایزنی کنند. در این رابطه گفتگویی را با «برایان کاتولیس» مشاور سنای آمریکا انجام داده ایم که در ادامه می آید. «برایان کاتولیس» عضو ارشد مرکز پیشرفت آمریکا است که بر حوزه امنیت ملی ایالات متحده در خاورمیانه و جنوب آسیا متمرکز است.
وی به عنوان مشاور سازمان های متعدد دولت آمریکا، شرکت های خصوصی و سازمان های غیر دولتی در پروژه های کشورهایی از جمله عراق، پاکستان، افغانستان، یمن، مصر، و کلمبیا خدمت کرده است. وی به عنوان سخنران در جلسات کمیته های مهم مجلس سنای آمریکا از جمله کمیته روابط خارجی و نیروهای مسلح حضور می یابد و مشاور سناتورهای مهمی نیز به شمار می آید. مشاور سنای آمریکا همچنین عضو وزارت دفاع و وزارت خارجه آمریکا و شورای امنیت ملی آمریکا نیز بوده است.
* پیش بینی شما از رفتار ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در قبال برجام چیست؟
به نظر می رسد که ترامپ احتمالاً از برجام خارج خواهد شد. وی دیدارهایی را با سران آلمان و فرانسه در هفته های آتی خواهد داشت. دیدارهای مذکور حیاتی هستند؛ چرا که دو کشور مذکور خواستار آن هستند که ترامپ در توافق بماند؛ اما بیشترِ نشانه های ارسالی از سوی ترامپ مؤید خروج وی از برجام است و به نظر من این امر تبعات زیادی برای امنیت آمریکا در بر خواهد دشت.
* امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه اعلام کرده است که هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز در واکنش به اظهارات ماکرون تصریح کرد که «هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد؛ همه یا هیچ». به نظر شما موضع اروپا در قبال خروج احتمالی ترامپ از برجام چیست؟
اتحادیه اروپا خواهان ادامه برجام است. این اتحادیه خواستار تداوم اجرای آن است و در این راستا در تلاش است تا در قبال نگرانی های ایران نیز پاسخگو باشد. به همین شکل، اتحادیه اروپا به نگرانی هایی که درباره اقدامات ایران در سوریه و یمن به عنوان اقدامات بی ثبات کننده تلقی می شوند نیز پاسخ خواهد داد.
* اتحادیه اروپا اعلام کرده است که با هدف تلاش برای ماندن ترامپ در برجام تحریم هایی را علیه ایران به بهانه برنامه دفاع موشکی تهران وضع خواهد کرد. اتحادیه اروپا چگونه می تواند میان فشارهای ترامپ از یک سو و بهره مندی ایران از مزایای برجام موازنه ای ایجاد کند؟
راه دشورای برای طی این مسیر در پیش است؛ اما هرقدر تحریم ها در برابر اقدامات بی ثبات کننده ایران در خاورمیانه هدفمندی بیشتری داشته باشد، بهتر است. اگر تحریم های ضد ایرانی وسیع باشند، از سوی تهران به عنوان نقض برجام تلقی خواهد شد.
* محمد بن سلمان اعلام کرد که آماده است نظامیان خود را به سوریه در راستای تشکیل یک نیروی عربی در شمال سوریه بنا به پیشنهاد ترامپ اعزام کند تا این نیروهای بتوانند جایگزین نظامیان واشنگتن در سوریه باشند. آیا اجرای چنین برنامه ای اساساً ممکن است؟
بله، ممکن است؛ اما مسیر تحقق عملی آن بسیار دشوار است. اگر به عدم موفقیت سعودی ها دربیش از سه سال گذشته در یمن توجه کنیم، فکر می کنم چالش اساسی درباره توان نظامی ریاض وجود دارد. ترامپ می خواهد کشورهایی مانند عربستان بیشتر به نقش آفرینی بپردازند؛ اما گفتن این موضوع آسانتر از انجام آن است. ایده بدی نیست؛ اما اجرای آن با دشواری های بسیاری مواجه است.
* با توجه به اختلافاتی که میان برخی از کشورهای عربی مانند عربستان و امارات با قطر وجود دارد؛ یا مثلاً اختلاف میان مصر با عربستان در موضوع تنش ها در سوریه، آیا می توان انتظار داشت تا ایده نیروی عربی در سوریه اساساً محقق شود؟
کشورهایی مانند عربستان در عمل توان نظامی مؤثری برای این موضوع ندارند. چالش دیگر اینکه در شمال شرقی سوریه، اختلافاتی میان کردها و اعراب وجود دارد؛ لذا معرفی نیرویی از سوی عرب ها در این منطقه حتی می تواند تنش های قومی نژادی را نیز تشدید نماید.
* روسیه بازیگر مهمی در سوریه است. آیا روسیه حضور نیروهای عربی را در سوریه می پذیرد؟ همچنین، چگونه روسیه در صورت قبول این موضوع به بازطراحی معادلات در این کشور می پردازد؟
فکر نمی کنم مورد قبول این دولت قرار بگیرد؛ اما اینکه چنین نیرویی شکل بگیرد، اعم از اینکه نیروهای محلی نیز آن را بپذیرند؛ حتی اگر با عبور از موانع عملی بتوان چنین نیرویی را هم شکل داد، تشکیل نیروی عربی می تواند به تجزیه بیشتر دولت دمشق منتهی شود. پیشتر نیز دیده ایم که برخی از کشورها از روسیه و آمریکا گرفته تا ترکیه و اکنون هم عراق به حملات هوایی در سوریه مبادرت ورزیده اند. هرچه بیشتر نیروهای خارجی در سوریه بیایند، دولت داخلی بیشتر تضعیف می شود.
