نوبت سنجش صداقت اروپایی‌ها در برجام

به گزارش اقتصادنیوز، پس از تماس تلفنی نخست‌وزیر بریتانیا با رئیس‌جمهوری ایران و دادن اطمینان لازم برای بهره‌مندی ایران از منافع توافق، سفیر ایران در لندن از بسته پیشنهادی سه کشور اروپایی به ظریف خبر داد. حمید بعیدی‌نژاد با اشاره به تماس تلفنی ترزا می ‌با روحانی گفت: نخست‌وزیر بریتانیا به روحانی اطلاع داده که سه کشور اروپایی سه‌شنبه در بروکسل بسته‌ای از پیشنهادها را برای حفاظت از اجرای برجام و اطمینان به ایران برای بهره‌مندی از منافع توافق به ظریف ارائه می‌دهند. محمدجواد ظریف پس از رایزنی‌های فشرده برجامی در پکن و مسکو، روز سه‌شنبه در بروکسل خواهد بود تا با مقامات اروپایی درباره پیامدهای خروج آمریکا از برجام و گرفتن ضمانت‌های معتبر گفت‌وگو کند.

ارائه بسته پیشنهادی ۳ کشور اروپایی به ظریف

سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن در صفحه توییتر خود با اشاره به تماس تلفنی ترزا می‌ با حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران نوشت: «خانم ترزا می‌،نخست‌وزیر بریتانیا در گفت‌وگوی تلفنی با حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران به وی اطلاع داده است که بریتانیا، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه در بروکسل بسته‌ای از پیشنهادها را برای حفاظت از اجرای برجام به ظریف ارائه خواهند داد که این اطمینان را به ایران می‌دهد که از منافع اقتصادی توافق هسته‌ای بهره‌مند خواهد شد.» حسن روحانی رئیس‌جمهور عصر یکشنبه در تماس تلفنی «ترزا می» نخست‌وزیر بریتانیا با وی، تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران با پایبندی به برجام، تامین منافع ملی خود را دنبال می‌کند گرچه متاسفانه طرف‌های مقابل در اجرای تعهدات خود، عملکرد رضایت‌بخشی نداشته‌اند.» روحانی با اشاره به نقش بریتانیا در مذاکرات هسته‌ای از سال ۲۰۰۳ تا تصویب برجام به‌عنوان یک توافق برد - برد، اقدام آمریکا را مبنی بر خروج از برجام، غیرقانونی، غیرمسوولانه و مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دانست.

رئیس‌جمهور با بیان اینکه زمان اتحادیه اروپا برای حفظ برجام و تضمین منافع ایران، محدود است، ابراز کرد: «منافع ایران در موضوعات و مسائل مهم مرتبط با برجام مانند فروش نفت، گاز، پتروشیمی و روابط بانکی و سرمایه‌گذاری باید به‌طور شفاف مشخص و تضمین شود.» روحانی نشست هیات‌های کارشناسی و جلسه روز سه‌شنبه وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان به همراه رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیر خارجه ایران را بسیار مهم دانست و ابراز امیدواری کرد این جلسه بتواند منافع تهران را با حفظ برجام، تامین کند. رئیس‌جمهور، نقش برجام را در تقویت صلح و امنیت در منطقه بسیار مهم برشمرد و در عین حال تاکید کرد که مسوولیت عواقب هر وضعیتی که در قبال برجام پیش آید، برعهده آمریکا است. روحانی ابراز کرد: «در برجام دو طرف تعهداتی دارند و این پذیرفتنی نیست که تنها یک طرف به تعهداتش عمل کند.» او با اشاره به نقش تعیین‌کننده سه کشور اروپایی در حفظ برجام، مقاومت اروپا را در برابر تحریم‌های ثانویه آمریکا، حرکتی شجاعانه و موجب حفظ جایگاه و اعتبار جهانی اروپا برشمرد. رئیس‌جمهور همچنین با اشاره به اینکه حفظ امنیت خاورمیانه برای ایران و جهان بسیار مهم است، تاکید کرد: برای حفظ امنیت این منطقه، همه کشورها باید تلاش کنند. نخست‌وزیر بریتانیا نیز در این تماس تلفنی با قدردانی از پایبندی ایران به حفظ برجام، تاکید کرد: هدف اتحادیه اروپا حفظ برجام است و ما با همکاران اروپایی، تمام تلاش خود را برای حفظ آن و بهره‌مندی ایران از مفاد این توافق به‌کار می‌گیریم. «ترزا می» به نشست روز سه‌شنبه وزرای خارجه سه کشور اروپایی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیر خارجه ایران در بروکسل اشاره کرد و گفت: «در این نشست کشورهای اروپایی بسته‌ای از پیشنهادها برای حفظ برجام آماده کرده‌اند.» او با اشاره به اینکه اتحادیه اروپا همان‌طور که در بیانیه خود اعلام کرده، ایران را یک شریک متعهد و قابل اعتماد می‌داند، گفت: «در این راستا بسیار مهم است که همه طرف‌ها برای حفظ برجام تلاش کنند.» رئیس‌جمهوری ایران و نخست‌وزیر بریتانیا همچنین در این تماس تلفنی تاکید کردند که رایزنی‌ها و گفت‌وگوهای خود را در این عرصه ادامه خواهند داد.

۱+۴ به‌زودی مشخص می‌کند

بسته پیشنهادی ترزا می ‌در شرایطی ارائه می‌شود که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در راستای رایزنی‌های برجامی‌ پس از خروج آمریکا از این توافق از شنبه شب سفر به چین، روسیه و بروکسل را آغاز کرد و روز یکشنبه در پکن با همتای چینی خود در این باره به گفت‌وگو پرداخت و دیروز دوشنبه در دومین روز این سفر در مسکو با لاوروف دیدار و رایزنی کرد و قرار است، امروز سه‌شنبه نیز در بروکسل با موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه سه کشور اروپایی درباره برجام بدون آمریکا به گفت‌وگو بپردازد.

در همین ارتباط، وزیر امورخارجه، دیدارهایش در پکن و مسکو را سازنده توصیف کرد و گفت که گروه ۱+۴ به‌زودی مشخص می‌کنند که چگونه منافع ایران ذیل برجام تضمین و این دستاورد منحصربه‌فرد حفظ شود. محمدجواد ظریف با انتشار پیامی در صفحه توییتر خود نوشت: «دیدارهای خوب و مهمی را با همتایان در پکن و مسکو داشتم و اکنون به بروکسل می‌روم تا با مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزیران امور خارجه سه کشور اروپایی دیدار کنم.»  ظریف پیش از این توییت در دیدار و گفت‌وگو با سرگئی لاوروف همتای روس خود ضمن ابراز خوشحالی از موضع صریح فدراسیون روسیه درباره برجام، گفت: «متاسفانه مخالفت با مقررات بین‌المللی و توافقات جهانی برای رژیم آمریکا تبدیل به عادت شده و امروز هم با حرکت خطرناک این رژیم درباره قدس مواجه هستیم.» ظریف عنوان کرد: «این نشانگر نیاز جامعه بین‌المللی است که از حقوق و مقررات بین‌المللی حراست کند.» ظریف با اشاره به سفرش به بروکسل ادامه داد: «هدف نهایی ما از این مذاکرات اطمینان و گرفتن تضمین از این است که منافع مردم ایران که در برجام تضمین شده، حفظ شود.» سرگئی لاوروف هم با تاکید بر لزوم تعهد همه طرف‌های برجام به تعهدات خود، لزوم پیدا کردن سازو کارهای لازم برای تداوم برجام و تضمین منافع ایران و دیگر طرف‌ها را یادآور شد. وزیر خارجه در ادامه تلاش‌های خود، از نامه به دبیر کل سازمان ملل و فدریکا موگرینی مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روز ۲۰ اردیبهشت خبر داد و گفت: این نامه درباره تخلفات آمریکا است و نامه ایران به‌عنوان سند سازمان ملل منتشر خواهد شد. ظریف در این نامه خواستار تشکیل کمیسیون مشترک برجام شده است.

دیدار عراقچی با اشمید

همزمان با دیدارهای فشرده ظریف، سیدعباس عراقچی به‌عنوان سرپرست هیات مذاکرات کارشناسی با اتحادیه اروپا وارد بروکسل شد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه پیش از سفر وزیر امورخارجه و ملاقات با فدریکا موگرینی و وزرای خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس، دیروز در راس هیاتی از کارشناسان دستگاه‌های مختلف اقتصادی وارد بروکسل شد. عراقچی در بدو ورود با هلگا اشمید، دبیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا ملاقات و تبادل‌نظر کرد. جلسات کارشناسان ایران و اروپا از عصر دیروز به وقت بروکسل آغاز شده و امروز نیز تا پیش از جلسه وزرای امور خارجه ادامه خواهد یافت.

تاکید آلمان بر حفظ توافق

این تحولات در شرایطی است که وزیر خارجه آلمان «کاملا خوش‌بین» است که برجام به شکست نمی‌انجامد.‌ هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، اندک‌زمانی پیش از دیدار با نمایندگان جمهوری اسلامی نسبت به ماندن ایران در توافق هسته‌ای موسوم به برجام ابراز خوش‌بینی کرد. این سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان روز یکشنبه (۱۳ مه/  ۲۳ اردیبهشت) در یکی از برنامه‌های شبکه دوم تلویزیون آلمان (ZDF) گفت: «تلقی ما این است که نه تنها ما، بلکه ایران نیز خواستار حفظ این توافق اتمی است.» به گفته وزیر خارجه آلمان، ایران نیازمند یک چشم‌انداز اقتصادی است؛ اروپایی‌ها یک بار دیگر نیز برای این کشور روشن کرده‌اند که خواهان حفظ توافق هستند و دیگر طرفین قرارداد نیز همین پیام را داده‌اند، «به همین خاطر من کاملا خوش‌بین هستم که توافق با ایران به شکست نمی‌انجامد.» هایکو ماس می‌خواهد بر سر این موضوع روز سه‌شنبه (۱۵ مه) در بروکسل با همتایان فرانسوی و بریتانیایی و ایرانی خود، با حضور فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار کند. وزیر خارجه آلمان هم‌زمان بر اهمیت موضع مشترک اروپایی‌ها در این رابطه تاکید کرد؛ امری که به گفته او، خود را در جریان گفت‌وگوها بر سر برجام نشان خواهد داد. ماس گفت: «حتی آلمان نیز به اندازه کافی چنان قدرتمند نیست که بتواند به تنهایی در برابر آمریکا، یا در برابر روسیه یا چین مقاومت کند.» او روز یکشنبه در اظهاراتی گفته بود که شرکت‌های آلمانی برای معامله با ایران تقریبا هیچ شانسی ندارند. به گفته او معاف کردن شرکت‌های آلمانی از تحریم‌های آمریکا نیز بسیار مشکل خواهد بود.

رایزنی پوتین و آمانو

از سوی دیگر و طبق اعلام وزارت خارجه روسیه، ولادیمیر پوتین در دیدار با مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر تمایل مسکو برای ادامه پایبندی به برجام تاکید کرد. به گزارش خبرگزاری فارس، در شرایطی که وزرای خارجه ایران و روسیه در مسکو روز دوشنبه درحال رایزنی درباره برجام و موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای بودند، رئیس‌جمهور روسیه در شهر «سوچی»، میزبان مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین در دیدار با «یوکیا آمانو» بر تمایل مسکو برای متعهد ماندن و پایبندی به برجام تاکید کرد.