شانس خوبی برای حفظ برجام وجود دارد/اروپا به تنهایی نمیتواند دوام بیاورد
به گزارش اقتصادنیوز اهم مطالب طرح شده در این گفتوگو به این شرح است:
*اولاً با برجام اجماع بینالمللی علیه ایران شکست و با خروج امریکا از برجام شکاف در جامعه بینالمللی گسترش یافته است یعنی نه تنها اجماعی وجود ندارد بلکه همه قدرتهای جهان و همه بلوکهای قدرت اعم از چین،روسیه و اروپا با خروج امریکا مخالفند. یعنی امریکا، عربستان، اسرائیل و امارات با بحرین یک طرف هستند و حدود 200 کشور دیگر دنیا هم در طرف دیگر هستند. شاید ما هیچ گاه این تعداد کشور حامی سیاست ایران در مقابل امریکا نداشتیم بنابراین اینکه بگوئیم با خروج امریکا تنشزدایی شکست خورد، اشتباه است. نکته دوم اینکه خب اساس بحران هستهای ایران مبتنی بر اصل «غنیسازی» بود. برخی وقتها که بحثهای داخلی را درباره برجام میبینم، متعجب میشوم. درباره همه چیز صحبت میکنند به جز اصل موضوع.
*مشکل ما الان چند قسمت است یک قسمت به مسائل اقتصادی و تحریمها برمیگردد. تحریمهای غیرهستهای که از پیش از بحران هستهای علیه ایران توسط امریکا و برخی از کشورهای اروپایی اعمال میشد و ربطی به موضوع هستهای نداشت، سرجایش است. دوم بعد از اینکه امریکا از برجام خارج شد قصد دارد تحریمهای ثانویه را هم اعمال کند بنابراین یک چالشی برای منافع اقتصادی ایران در برجام به وجود آورده است، سوم اینکه دعوای جدید ما با امریکا درباره موضوع هستهای نیست. نباید یادمان برود دعوا الان سر مسائل منطقه است. امریکا بهخاطر مسائل منطقهای و نه بهدلیل هستهای از برجام خارج شد یعنی برای مقابله با ایران از توافق کنارهگیری کرد تا یک اجماع بینالمللی برای ضربه به منافع ایران در منطقه به وجود آورد. بنابراین بحران جدیدی که ایجاد شده به رهبری امریکا، اسرائیل و عربستان است و واقعاً فراتر از موضوع هستهای است و ربطی هم به برجام ندارد.
*اصلاً نباید اینطور فکر کرد که اروپا به تنهایی میتواند دوام بیاورد. ما باید الان بهدنبال ایجاد اتحاد بین «1+4» باشیم، الان 5 قدرت جهانی چین، روسیه، آلمان، انگلیس و فرانسه متفقاً پشت برجام هستند و هیچ یک به تنهایی نمیتوانند در برابر امریکا از برجام دفاع کنند لذا باید استراتژیمان ایجاد اجماع و همبستگی بین این5 قدرت باشد.
*فکر میکنم شانس خوبی برای حفظ برجام وجود دارد. مردم، تصمیم گیران و مجموعه حاکمیت نباید فراموش کند که اصل دعوای ما با جامعه جهانی درزمینه موضوع هستهای بر سر غنیسازی بود و الان هم که امریکا خارج شده حق غنیسازی ما مورد چالش قرار نگرفته است. یعنی غنیسازی بازی را برده و جامعه جهانی الان هیچ مسألهای با آن ندارد اگر هم مشکلاتی برای برجام به وجود بیاید در ابعاد تحریمهای اقتصادی است و نه درباره اصل غنیسازی و تکنولوژیهای هستهای ایران. تحریمهای امریکا طبیعتاً باعث خواهد شد اروپاییها مقداری در رابطه اقتصادی با ایران محتاط تر شوند. یک دوره احتیاط را طی خواهیم کرد اما اگر بتوانیم اجماع 5 قدرت جهانی را تقویت کنیم و ایران هم به تعهدات خود در قالب برجام با قدرت ادامه دهد و ابتکارات جدید مدیریت صلح با قدرتهای منطقهای و جهانی را به دست گیرد، هم میتواند برجام را حفظ کند و انزوای امریکا را بیشتر کند و هم توان منطقهایاش را تقویت کند.