تلاش چین برای جلب نظر اروپای شرقی و مرکزی

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از تسنیم؛ وقتی دونالد ترامپ سال گذشته به قدرت رسید، این گمانه زنی مطرح شد که سیاست خارجی "اول آمریکا" موجب لطمه زدن به روابط ترانس آتلانتیک خواهد شد و اروپا و چین را به سوی همکاری نزدیک تر سوق خواهد داد.

اجلاس مجمع جهانی اقتصاد که در سال 2017 برگزار شد، یعنی چند روز قبل از مراسم تحلیف ترامپ، شاید به نوعی این مساله را نشان داد. شی جین پینگ نخستین رئیس جمهور چین بود که در نشست سالیانه نخبگان سیاسی و اقتصادی جهان سخنرانی مهمی ایراد کرد و در اظهاراتش از تجارت آزاد ، جهانی شدن اقتصاد و سیستم اقتصاد آزاد بین المللی دفاع کرد.

نخبگان سیاسی و اقتصادی اروپا ابراز امیدواری کردند که روابط اتحادیه اروپا و چین موجب ارتقای جایگاه نهادهای بین المللی شود؛ آن هم در شرایطی که سیاست خارجی جدید آمریکا به سوی اولویت های ملی گرایانه در حال حرکت بود. به عنوان مثال در ژانویه 2017 میلادی، چاینا دیلی در مقاله ای به قلم فریزر کامرون مدیر مرکز آسیا اروپا و دیپلمات سابق اروپایی نوشت: اروپا و چین باید برای نجات سیستم چند جانبه بین المللی از نیروهای مخالف در آمریکا متحد شوند.

همان طور که پیش بینی می شد، با گذشت یک سال و نیم از دولت ترامپ اختلافات زیادی بین آمریکا و اروپا بر سر تجارت، ایران، تغییرات آب و هوایی به وجود آمده است. ولی با این حال، اختلافات آمریکا و اروپا نتوانسته است اروپا و چین را به سوی یک همکاری نزدیکتر و مورد انتظار پیش ببرد. ولی چرا؟

در آغاز باید گفت، کشورهای پیشرفته اروپایی از نظر اقتصادی مثل آلمان نگرانی های مشترکی با آمریکا درباره سیاست های تجاری و صنعتی چین دارند و سیاست های پکن در زمینه های تجاری و صنعتی را یک تهدید بزرگ می دانند. تعامل و همکاری نزدیک تر بین چین و اتحادیه اروپا موجب تعمیق روابط و تعامل چین با کشورهای شرق و مرکزی اروپا می شود. گسترش حضور و نفوذ چین در کشورهای شرق و مرکزی اروپا مثل یونان، مجارستان، چکسلواکی موجب تعمیق اختلافات و تقسیم بندی ها بین شرق و غرب اروپا شده است. از یک سو، کشورهای شرقی و مرکزی اروپا نیز واکنش های متفاوت و پیچیده ای به افزایش دخالت اقتصادی چین در کشورهای خود داشته اند. در مقابل ، واکنش اروپای غربی نسبت به افزایش حضور چین عمدتا منفی بوده است. نگرانی درباره اهداف پکن در شرق اروپا به شدت در بروکسل، برلین و پاریس افزایش یافته است. چین با ارائه طرح ابتکاری 16+1 عملا قصد افزایش حضور و نفوذ اقتصادی در بین کشورهای شرق و مرکزی اروپا را دارد. لی کی کیانگ نخست وزیر چین شخصا بر تشکیل اجلاس سالیانه 16+1 بین چین و 16 کشور شرق و مرکزی اروپا نظارت دارد. در حالی که کشورهای شرقی و مرکزی اروپا طرح ابتکاری 16+1 را به عنوان یک فرصت برای تعامل با چین در نظر می گیرند ولی آلمان فرانسه و اتحادیه اروپا این طرح ابتکاری را تلاشی از سوی چین برای تعمیق اختلافات و تقسیم بندی ها در اروپا با هدف دستیابی به اهداف پکن می دانند.

طرح ابتکاری 16+1 با هدف گسترش سرمایه گذاری ، توسعه حمل و نقل و تقویت همکاری های آموزشی، مالی، علمی و فرهنگی بین چین و کشورهای مرکزی و شرقی اروپا بوده است. چین 3 اولویت را برای گسترش همکاری های اقتصادی اعلام کرده است: توسعه زیرساخت، فناوری پیشرفته و فناوری سبز. اکثر کشورهای 16+1 عضو اتحادیه اروپا هستند یعنی بلغارستان، کرواسی، جمهوری چک، استونی، مجارستان، لتونی، لیتوانی، لهستان، رومانی، اسلواکی و اسلونی. ولی این گروه شامل 5 کشور غرب بالکان می شود که عضو اتحادیه اروپا نیستند: آلبانی، بوسنی و هرزگوین، مقدونیه، مونته نگرو و صربستان.

تازه ترین نشست 16+1 ماه گذشته در صوفیه بلغارستان برگزار شود و چین و شرکای اروپایی اش وعده دادند تا برای تعمیق همکاری های اقتصادی و دیپلماتیک تلاش کنند.