سفر پرچالش روحانی به نیویورک

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فرارو؛ به نظر می‌رسد ششمین سفر رییس جمهور به نیویورک قطعی است، اما زمان بندی دقیق سفر روحانی برای حضور در اجلاس سالانه سازمان ملل هنوز مشخص نشده است.

احتمالا این سفر اوایل مهر ماه انجام خواهد شد. در روز‌های اخیر بحث‌هایی بر سر این سفر در رسانه‌ها مطرح شده است. حسن روحانی تاکنون شش بار در مجمع عمومی سازمان ملل حضور پیدا کرده است.

کیهان: روحانی از سفر به نیویورک خودداری کند

امروز روزنامه کیهان در یادداشتی به قلم حسین شریعتمداری با اشاره به اینکه آمریکا قرار است ریاست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل را برعهده بگیرد، از رییس جمهور خواست که در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت نکند. شریعتمداری نوشت: "اکنون فرصت مناسبی به دست آمده است که رئیس‌جمهور کشورمان با اعتراض رسمی و آشکار به ریاست ترامپ بر شورای امنیت سازمان ملل متحد از شرکت در مجمع عمومی سالانه این سازمان خودداری کند تا از این طریق و با تحقیر ترامپ، لااقل به بخشی از اهانت‌های آمریکا علیه ایران و مردم ایران پاسخ داده باشد."

او افزود: «خودداری آقای روحانی از شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند پاسخ دندان‌شکنی به اهانت‌های بی‌وقفه ترامپ به ایران اسلامی و مردم شریف آن باشد. ضمن آنکه مگر حضور همه ساله آقای روحانی در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل چه دستاوردی داشته است که با عدم حضور ایشان از دست برود؟!»

پاسخ مشاور روحانی به کیهان: حتی در دعواهای خیابانی هم " اهانت‌های بی‌وقفه" را با "خودداری از حضور" پاسخ نمی‌دهند

دیدگاه شریعتمداری با واکنش تند حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور مواجه شد.   

آشنا در توییتر خود، روزنامه کیهان را «قدیمی‌ترین و ارشدترین سخنگوی جریان کوچک ولی قدرتمند "نه به دیپلماسی" در ایران معاصر» توصیف کرده و نوشته است: «حتی در دعواهای خیابانی هم " اهانت‌های بی‌وقفه" را با "خودداری از حضور" پاسخ نمی‌دهند.»

مشاور روحانی، استدلال برای عدم‌ حضور در مجمع سازمان ملل «از ترس امکان حضور ترامپ در جلسه شورای امنیت» را «غلط» خوانده است.

آشنا همچنین نوشت: «یادم نمی آید در جریان حماسه کلمبیای رئیس جمهور قبلی، کیهانیان درباره اهانت به ایشان یا ایران نگرانی ابراز کرده باشند یا هیچگاه از دستاوردهای سفرهای همیشه موفق ایشان سوال کرده باشند.»

عطاءالله مهاجرانی: هاشمى هیچگاه در اجلاس عمومى شرکت نکرد و احمدی نژاد هر هشت سال شرکت کرد!

البته این فقط روزنامه کیهان نیست که چنین دیدگاهی دارد. چند روز پیش عطاالله مهاجرانی، وزیر ارشاد دولت اصلاحات درباره لزوم سفر روحانی به نیویورک نوشت: «با توجه به لحن تهدید و تحقیر ترامپ، ضرورتى براى شرکت دکتر روحانى در مجمع عمومى وجود دارد؟ آیت الله هاشمى هیچگاه در اجلاس عمومى شرکت نکرد و احمدی نژاد هر هشت سال شرکت کرد! با توجه به اولویت سامان دهى اقتصادى/مالى/بانکى کشور رئیس جمهور که اجلاس خبرگان هم نرفت، اجلاس سازمان ملل برود؟!»

از طرف دیگر بسیاری از تحلیلگران نظر مخالف دیدگاه کیهان و عطا الله مهاجرانی دارند آن‌ها معتقدند که روحانی باید در نشست سازمان ملل حضور یابد. رضا نصری تحلیلگر مسائل بین الملل در این باره معتقد است: «عدم حضور ایران در جلسات سازمان ملل - از جمله جلسه شورای امنیت - صرفاً یک اقدام نمادین خواهد بود. اقدامات نمادین هم همیشه دستخوش تفاسیر رسانه‌ها هستند و مخاطب پیام دلخواه ما را الزاماً از آن استنباط نخواهد کرد. اما با حضور در جلسه مدیریت و کنترل پیام در دست خود ایران خواهد بود.»

شایعه اختلاف نظر ظریف و روحانی

به این ترتیب مانند سال‌های گذشته در شهریور ماه بحث رفتن یا نرفتن رییس جمهور به نیویورک یکی از بحث‌ها مطرح در رسانه‌ها و میان صاحبنظران است.

در روز‌های گذشته شایعاتی مبنی بر اختلاف میان حسن روحانی و محمد جواد ظریف بر سر حضور رییس جمهور در نشست سالانه سازمان ملل منتشر شده بود. در همین راستا روز دوشنبه روابط عمومی وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای برخی اظهار نظر‌ها در خصوص اختلاف نظر وزیر امور خارجه و نهاد ریاست جمهوری در خصوص سفر امسال رییس جمهور به نیویورک را بی اساس خواند و تکذیب کرد.

احتمال رویارویی روحانی و ترامپ

اصولگرایان نگران رویارویی ترامپ و روحانی در حاشیه نشست سازمان ملل هستند. حسن روحانی رییس جمهور کشورمان از سال ۹۲ تاکنون ۵ بار در مجمع عمومی سازمان ملل حاضر شده است و در حاشیه حضور در مجمع نشست‌های فراوانی را با هیات‌های دیپلماتیک دیگر کشور‌ها داشته است.

روحانی در اولین حضور خود در سازمان ملل در سال ۹۲ پایه‌های مذاکرات هسته‌ای که منتهی به توافق برجام شد را محکم کرد. او در دقایق پایانی حضور خود در نیویورک به تماس تلفنی باراک اوباما رییس جمهور امریکا پاسخ داد که اتفاقی بی سابقه در تاریخ روابط جمهوری اسلامی با آمریکا به حساب می‌آمد.

روحانی در سال‌های بعدی ریاست جمهوری خود نیز به روند حضور در نشست سازمان ملل ادامه داد. حالا امسال او می‌خواهد برای ششمین بار در این نشست حاضر شود.

این دومین سالی است که سفر روحانی به نیویورک زیر سایه ریاست جمهوری دونالد ترامپ قرار دارد و اقدامات ترامپ علیه ایران بر اهمیت سفر روحانی افزوده است.

امسال دونالد ترامپ بزرگترین دستاورد دولت روحانی را به ناکامی کشاند و با خروج از برجام ضربه سنگینی به روابط رو به بهبود ایران و آمریکا در دوران باراک اوباما زد.

حالا آمریکا در حال اعمال شدیدترین تحریم‌ها علیه ایران است. البته جامعه جهانی با این تحریم‌ها همراهی نکرده، اما ترکش‌های تحریم آمریکا باعث شده که شرکت‌های غربی از ورود به بازار ایران و همکاری با ایران سرباز بزنند.

در این شرایط عده‌ای معتقدند حسن روحانی فرصتی مناسب برای خنثی سازی اقدامات ضد ایرانی ترامپ در سازمان ملل دارد. نشست سازمان ملل شاید اهمیت فراوانی نداشته باشد، اما حاشیه‌های آن نشست و دیدار‌های پیاپی دیپلمات‌ها و هیات‌های سیاسی کشور‌های مختلف می‌تواند بستر مناسبی برای ایران ایجاد کند.

البته حاشیه نشست سازمان ملل همیشه برای ایران بحث برانگیز بوده، در تمام سالیان حضور روسای جمهور ایران در سازمان ملل یکی از مسائل احتمال رویارویی رهبران دو کشور در راهرو‌های مجمع عمومی سازمان ملل بوده است. روایت‌های مختلفی برای فرار از این رویارویی مطرح شده است.

درباره ششمین سفر روحانی به سازمان ملل نیز این بحث‌ها مطرح شده است. احتمال رویارویی ترامپ و روحانی پس از انکه رییس جمهور آمریکا بار‌ها اعلام کرد مایل است با رهبران ایران دیدار و گفتگو کند، افزایش یافت. درخواستی که از سوی ایران قویا رد شده است.

اخیرا مقامات دولت ایران اعلام کردند در سفر سال گذشته روحانی، ترامپ هشت بار از کانال‌های مختلف خواستار دیدار با رییس جمهور ایران شد که هیات ایرانی با آن مخالفت کرد. اخیرا هم حسن روحانی اعلام کرده که آمریکا هر دو هفته یکبار برای مذاکره پیغام می‌دهد.

برخی ناظران نیز معتقدند ترامپ برای تکمیل کارنامه کاری خود در آستانه انتخابات میاندوره‌ای کنگره آمریکا به یک دیدار نمایشی با روحانی نیاز دارد تا دستکم در ظاهر به همه شعار‌های انتخاباتی خود جامه عمل پوشانده باشد.

در ماه‌های اخیر شایعاتی درباره مذاکرات پنهانی ایران و آمریکا منتشر شد که ایران این شایعات را تکذیب کرد. رهبر معظم انقلاب در هفته‌های اخیر با قاطعیت مذاکره با آمریکا را رد کرده است.

با این حال دونالد ترامپ روز چهارشنبه هفته گذشته در آستانه دیدار با امیر کویت در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران درباره احتمال دیدار وی با روحانی در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل گفت که هر چیزی امکان پذیر است.

برخی در ایران نگرانی‌هایی درباره احتمال گفت و گوی ترامپ و روحانی به هر ترتیبی در سازمان ملل دارند، اخیرا آیت الله جنتی رییس مجلس خبرگان رهبری در نشست این مجلس گفت: «ترامپ به دنبال شیطنت‌هایی است که در حاشیه اجلاس سازمان ملل با آقای روحانی دیدار کند، در حالی که رهبری هم مکررا گفته‌اند که هیچ مقامی حق ندارد با دولت آمریکا مذاکره کند و اعضای دولت که به سازمان ملل می‌روند به این رهنمود‌های رهبری توجه کنند.»

البته محمود واعظی، رییس دفتر روحانی به این سخنان جنتی واکنش نشان داد و با بیان اینکه آمریکا، اسرائیل و سعودی‌ها مثلثی هستند که برای جنگ روانی با هم هماهنگ شده‌اند تا روی ذهنیت مردم ما اثر بگذارند، گفت: «در چنین شرایطی که نامش را جنگ اقتصادی آمریکا و هم پیمانانش با ایران می‌گذاریم، نیاز داریم که در داخل کشور همدلی بین همه دستگاه‌ها و قوا و نهاد‌ها بیشتر شود.»

روحانی در نشست شورای امنیت حضور پیدا کند؟ 

حالا در آستانه برگزاری نشست سالانه سازمان ملل نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل اعلام کرد در این دوره آمریکا ریاست دوره‌ای شورای امنیت را برعهده خواهد داشت. به گفته هیلی یکی از جلسات شورای امنیت سازمان ملل به ریاست شخص ترامپ به مسئله ایران خواهد پرداخت.

یکی از سوال‌هایی که مطرح شده است این است که آیا حسن روحانی باید در این نشست شورای امنیت حاضر شود و یا اینکه ایران در سطح دیگری در این جلسه حضور پیدا کند.

عده‌ای معتقدند تقابل روحانی و ترامپ در نشست شورای امنیت نمی‌تواند به سود ایران باشد و بهتر است ایران یا در این نشست حاضر نشود و یا در سطح رییس جمهور در این نشست حضور پیدا نکند.

اما علی خرم دیپلمات پیشین نظر دیگری دارد. او معتقد است: «اگر که ترامپ موضوع ایران را مطرح کند و خود در آن شرکت کند و از ایران هم دعوت کنند، رئیس جمهور ایران هم می‌تواند در آن شرکت کند و در آن جلسه، ادله‌های مختلفی از جمله ادله‌هایی که در دادگاه لاهه علیه امریکا مطرح شد، از سوی رئیس جمهور برای محکوم کردن امریکا نیز می‌تواند مطرح شود و برد چنین جلسه‌ای در شورای امنیت از لحاظ جهانی بسیار بالا است و ایران می‌تواند حتی از آن به عنوان یک فرصت استفاده کند.»

عده‌ای هم معتقدند که ایران می‌تواند وزیر خارجه اش را به جلسه شورای امنیت بفرست. چرا که ظریف توانایی اقناعی بسیار بالایی دارد.

رضا نصری یکی از این افراد است، به اعتقاد او "آمریکا می‌خواهد با سوءاستفاده از ریاست دوره‌ای شورای امنیت افکار عمومی را به سمت ایران منحرف کند. همین «سوءاستفاده» را می‌شود در همان جلسه عنوان کرد و یک برگ دیگر به کارنامه قانون‌گریزی دولت ترامپ افزود. دغدغه «مشروعیت‌بخشی» به جلسه را می‌شود، نه با قهر، بلکه با محتوا برطرف کرد."

نصری افزود: «با یک متن دقیق و یک ارائه قوی نماینده ایران در آن جلسه می‌تواند حاصل میلیارد‌ها دلار فضاسازیِ بنگاه‌های روابط عمومی علیه ایران را یکجا نقش بر آب کند. بهترین فرد برای این کار هم شخص دکتر ظریف است.»