آیا موضع فرانسه در قبال ایران در حال تغییر است؟

به گزارش اقتصادنیوز به فرارو؛ در آگوست گذشته یادداشتی از وزارت خارجه فرانسه به رسانه‌ها درز کرد که در آن به دیپلمات‌های فرانسوی توصیه شده است که به ایران سفر نکنند. علاوه بر این، فرانسه از اعزام سفیر به تهران خودداری کرد و به درخواست‌های ایران برای اعزام دیپلمات‌ها به پاریس جوابی نداد.

فرانسوی‌ها به این اقدامات بسنده نکردند بلکه از روز سه‌شنبه تحرکات مهمتری هم انجام داده‌اند. همه این تحولات از یک اتهام آغاز شد. در اواخر ژوئن گذشته، مجاهدین خلق (منافقین) در منطقه ویلنپینت حوالی پاریس یک تجمع برگزار کردند. در جریان این تجمع، مقامات فرانسوی و چند کشور اروپایی دیگر اعلام کردند که چند نفر، از جمله یک دیپلمات ایرانی، را به اتهام تلاش برای بمبگذاری در این تجمع بازداشت کردند.

ایران این اتهامات را رد کرد و خواستار آزادی فوری دیپلمات ایرانی شد. اما ظاهرا فرانسه تکذیب ایران را باور نکرده است.

روز سه شنبه، منابع دیپلماتیک فرانسوی با اطمینان وزارت اطلاعات ایران را به طراحی حمله ناکام پاریس متهم کردند. یک منبع دیپلماتیک فرانسوی گفت: "پشت همه این (ادعاها)، یک تحقیق طولانی، دقیق و مفصل وجود دارد که توسط دستگاه (اطلاعاتی) ما انجام شد و ما را قادر ساخت که به نتیجه برسیم. بدون شک، مسئولیت آن (حمله) با وزارت اطلاعات ایران است."

این منبع مدعی شده، سعید هاشمی مقدم، معاون وزیر اطلاعات، دستور حمله را صادر کرده و اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی در وین که در آلمان بازداشت شده است، این حمله را عملی کرد.

فرانسوی‌ها، دارایی‌های اسدی و مقدم و همچنین دارایی‌های وابسته به وزارت اطلاعات را توقیف کردند. علاوه بر این، وزرای خارجه، کشور و دارایی فرانسه در این باره یک بیانیه مشترک صادر کردند و طرح حمله ادعایی را بسیار جدی دانستند.

این وزرا گفتند: "فرانسه، اقدامات پیشگیرانه، متناسب و روشمند اتخاذ کرد. فرانسه با اتخاذ این تصمیم، بر عزمش برای مبارزه با تروریسم، بخصوص در خاکش، تاکید می‌کند."

همزمان با این اتهامات، ۲۰۰ افسر پلیس ضدتروریسم فرانسه به یک مرکز دینی شیعی "نزدیک به ایران" به نام مرکز زهرا فرانسه حمله کردند و سه تن از رهبران آن را بازداشت کردند.

بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اتهامات فرانسه را رد کرد و خواستار آزادی فوری اسدی شد. او گفته واقعه پاریس توسط کسانی که می‌خواهند روابط دیرینه ایران با فرانسه و اروپا را تخریب کنند، طراحی شد.

سوای اینکه چه کسی پشت واقعه پاریس است، این حادثه ممکن است بر روابط ایران و اروپا تاثیر بگذارد. پس از اقدامات اخیر فرانسه، برخی رسانه‌ها از احتمال تغییر موضع پاریس در برابر تهران خبر دادند.

خبرگزاری رویترز در این زمینه نوشت: همزمان با تلاش‌های حسن روحانی برای جلب حمایت اروپایی‌ها برای نجات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵، تشدید تنش در روابط بین پاریس و تهران ممکن است تبعات فراگیری برای ایران داشته باشد. فرانسه یکی از قوی‌ترین حامیان نجات توافق هسته‌ای بوده است.

برخی رسانه‌های دیگر نیز، توقیف اموال ایران را نشان دهنده تایید ادعا‌های ترامپ دانستند. به گفته روزنامه نیویورک‌تایمز، توقیف دارایی‌های وزارت اطلاعات ایران، حداقل به طور غیر مستقیم نشان داد که فرانسه ارزیابی ترامپ مبنی بر اینکه ایران یک رژیم یاغی است، را تایید کرده است.

آمریکایی‌ها هم که برای دور کردن اروپا از ایران تلاش می‌کنند، از اقدامات پاریس علیه تهران استقبال کردند. شورای امنیت ملی آمریکا در توئیتر خود نوشت: "فرانسه علیه طرح تروریستی ناکام ایران در پاریس اقدام نیرومندی اتخاذ کرد. تهران باید بداند که این رفتار موهن تحمل نخواهد شد."

نکته قابل تامل درباره فرانسه این است که همزمان با این تحولات، حداقل چهار وزیر فرانسوی علیه ایران اظهارتی بیان کرده‌اند. ژان ایو لودریان، وزیر خارجه، گفت: طرح حمله به ویلنپینت، بر ضرورت اتخاذ یک رویکرد سختگیرانه در روابط با ایران تاکید کرد.

فلورنس پارلی، وزیر دفاع فرانسه، هم از واشنگتن برنامه موشک‌های بالستیکی ایران و نفوذ منطقه‌ای آن را یک تهدید دانست.

او در دیدار با همتای آمریکایی‌اش جیمز متیس، گفت: "مانند رئیس‌جمهور ترامپ، ما هم فعالیت بالستیکی ایران را یک تهدید می‌دانیم و مانند رئیس‌جمهور ترامپ، ما هم نفوذ ایران در کل منطقه را یک نگرانی بزرگ می‌دانیم".

همه این تحولات باعث شده برخی از تغییر کامل موضع فرانسه در برابر ایران سخن بگویند. روزنامه العرب چاچ لندن، با بیان اینکه "ایران، آخرین مدافعش در غرب را از دست داد"، مدعی شد ماجرای حمله پاریس به تغییر کامل موضع فرانسه در برابر ایران منجر خواهد شد.

شاید ارزیابی العرب، اغراق‌آمیز باشد، اما به هر حال، کش یافتن ماجرای حمله ادعایی پاریس و موضع‌گیری صریح فرانسه علیه وزارت اطلاعات ایران ممکن است حاکی از نوعی تغییر در مناسبات ایران و فرانسه باشد. بویژه آنکه، اروپایی‌ها علیرغم حمایت سیاسی نیرومند از توافق هسته‌ای، هنوز هم به دلیل سختگیری کاخ سفید نتوانسته‌اند اقدام ملموسی در زمینه تامین منافع اقتصادی ایران پس از بازگست تحریم‌های آمریکا انجام دهند.