انتخابات مجلس و هفتاد و دو ملت اصولگرایی/ شورای وحدت کارساز می‌شود؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، گفتگوها، نشست های خبری و تشکیل جبهه های سیاسی میان احزاب و تشکل ها نشان می دهد که تحرکات احزاب و جریان های سیاسی به فاصله یک سال تا نزدیک ترین انتخابات پیش رو، یعنی مجلس یازدهم، آغاز شده است.

سال آینده سرنوشت دوره یازدهم پارلمان ایران مشخص خواهد شد و به همین دلیل دو جریان شاخص سیاسی و زیر مجموعه حزبی منتسب به آن ها، در غیاب سازوکار تثبیت شده حزبی، برای تاثیرگذاری در انتخابات پیش رو، نخستین گام های البته آشکار را برمی دارند تا در این مسیر از رقیب عقب نمانند.

این میان جریان اصولگرا به دلیل نوع سیاست ورزی خود طی یک دهه گذشته و میزان ارتباط و آشنایی با دغدغه های جامعه، از منظر تاریخی و سیاسی با چالش های بیشتری نسبت به رقیب اصلاح طلب خود که چهار انتخابات گذشته به نوعی کامیاب صندوق های رای بوده، مواجه است. این چالش ها را می توان از عمده دلایل تکاپوی زودهنگام انتخاباتی این جریان دانست که کلید آن را سخنان دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری درباره ائتلاف بزرگ اصولگرایان زده است.

محمد رضا باهنر چهره شاخص اصولگرا روز سه شنبه 11 دی‌ از شکل‌گیری ائتلاف بزرگ اصولگرایان خبر داده و گفته است: «هرچند در جریان اصولگرایی اختلافات درون تشکیلاتی وجود دارد اما باید ائتلافی بزرگ به وجود بیاید و این ائتلاف در حال شکی‌گیری است. جلسات راهبردی اصولگرایان به همین دلیل با حضور افراد حقیقی و حقوقی موثر تشکیل می‌شود و من هم در آن جلسات هستم؛ هرچند هنوز عنوانی برای این جلسات انتخاب نشده است.»

محسن پیرهادی دبیر کل جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی از تشکل های اصولگرا هم از ورود این جمعیت به مقوله انتخابات خبر داده و از تنظیم سازوکارها برای حضوری موثر سخن گفته است.

محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه هم درباره حضور در انتخابات سال آینده مجلس گفته است: در نزدیکی‌های انتخابات هم می‌توانیم در مورد اینکه آیا روحانیت وارد میدان انتخابات می‌شود یا نمی‌شود یا اینکه آیا اصولگرایان وحدت و ائتلاف دارند یا ندارند وارد بحث شویم اما آنچه امروز ضروری بنظر می‌رسد، این است که ما باید کار مستقل خودمان را انجام دهیم تا اگر قرار شد با گروه‌های همفکرمان وارد مذاکره شویم، دستمان پر باشد.»

مصطفی چمران نایب ‌رییس شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (جمنا) از برگزاری مجمع عمومی این جبهه برای ساز و کار انتخاب اعضای شورای مرکزی جدید جبهه و برگزاری مجمع در زمستان سال جاری سخن گفته است.

گرچه از پشت پرده فعالیت های انتخاباتی اصولگرایان خبر چندانی منتشر نمی شود اما به گفته باهنر این فعالیت ها وجود و ادامه دارد. فعالیت هایی که با توجه به پیشینه خود با ابهامات بسیاری روبروست و پرسش هایی را در عرصه سیاسی و رسانه ای ایجاد خواهد کرد. پرسش هایی از این جنس که این فعالیت های انتخاباتی با حضور کدام چهره ها و با چه هدفی شکل می گیرد؟ یا چه طیفی از اصولگرایان با هدف وحدت در این جلسات حاضر می شوند؟ چه تضمینی برای تثبیت و تداوم تصمیمات این جلسات و پایبندی اعضا به خرد جمعی نهفته در آن وجود دارد؟

جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت هم آذر ماه، نخستین جلسه ستاد انتخاباتی خود را با هدف بررسی سیاست‌ها و اهداف و برنامه‌ها و تدوین ساختار و انتخاب رئیس ستاد برگزار کرد.

گزارشی از تلاش بی پایان برای وحدت

رویای وحدت بر سر اصول، در اصولگراترین تشکیلات سیاسی ایران، عمری سیزده ساله دارد. انتخابات ریاست جمهوری نهم در سال 84 را می توان آخرین کنش وحدت محور اصولگرایان برای حمایت از محمود احمدی نژاد، نامزد این انتخابات دانست که حتی در خرداد پرحادثه 88 و انتخابات ریاست جمهوری دهم هم به این شدت تکرار نشد. اصولگرایان قوه مجریه را در سال های 96 و 92 به رقیب نه، ولی به گزینه مورد اعتماد اصلاح طلبان باختند. این باخت درباره قوه مقننه هم با شدت کمتری تکرار شد و شواهد نشان می دهد که تمام عزم اصولگرایان در انتخابات سال آینده، برای قطع چرخه این تکرار جزم خواهد شد. اما این جزم با چالش های مبنایی بی شماری روبروست که مهمترین آن تجمیع اصولگرایان زیر پرچم وحدت است.

جریان راست سیاسی در ایران را امروز گروه های زیادی نمایندگی می کنند. از علی لاریجانی معتدل تا رادیکال های متعصب اصولگرا. نزدیکان فکری شهردار پیشین تهران و ناکام انتخابات ریاست جمهوری با پرچم نو اصولگرایی در این میدان حاضر هستند. مفهومی که از سوی محمدباقر قالیباف طرح و از مانیفست آن رونمایی شد.

هرچند اصولگرایان اقبال خوبی به آن نشان ندادند اما به نظر می آید یکی از گفتمان های آینده اصولگرایی همین نواصولگرایی باشد که پیرهادی دبیرکل جمعیت پیشرفت و عدالت (پرچم دار نوصولگرایی) گفته است ملاک فعالیت انتخاباتی این جریان نواصولگرایی است.

اصولگرایان سنتی که عمدتا معتدلین این جریان هم در این طیف دسته بندی می شوند، این مفهوم نو اصولگرایی را در یک برداشت عبور از اصول می دانند و رد می کنند. هرچند خبرهای انتخاباتی از این طیف چندان رسمی و علنی منتشر نمی شود اما شواهد بسیاری از شانس بالای این گروه برای تاثیرگذاری در انتخابات حکایت دارد.

دسته سوم اصولگرایان را می توان جمنایی های حاشیه دار دانست . باهنر درباره جمعیت مردمی نیروهای انقلاب اسلامی معتقد است: ساز و کار جمنا منتفی نیست ، جمنایی‌ها هستند؛ ممکن است اسم جمنا بماند و یا ساختار عوض شود اما هدف غایی ایجاد یک مرکزیت واحد با مشارکت همه طیف‌های اصولگرا است. این جریان که در دی ماه سال 95 و برای ایجاد وحدت در جناح اصولگرا فعالیت خود را در مقام شیخوخیت اصولگرایان آغاز کرده بود؛ به واسطه شکست استراتژی در انتخابات ریاست جمهوری؛ این روزها با برائت های مختلفی از اعضای خود روبروست. برائت هایی که گرچه تکذیب می شوند اما درستی یا نادرستی آن ها را در انتخابات آینده مشخص خواهد شد.

موتلفه دسته چهارم از احزاب تاثیر گذار اصولگرا هستند که این روزها از منتقدان سرسخت وضع موجود هم دسته بندی می شوند. این حزب در آخرین قدرت نمایی خود در سپهر سیاست ایران به حمایت از مصطفی میرسلیم برخاستند که نتیجه آن کسب یک و یک دهم درصد از کل آرای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بود. شاید همین حضور بی فروغ سبب شده که نخستین حزبی که به صورت مستقیم درباره انتخابات اظهارنظر کند، موتلفه باشد که به گفته دبیر کل خود، به دنبال تعداد کاندیدایی برابر با کرسی های مجلس است.

دامنه وسیع اصولگرایی، موجب شده است که تحلیلگران، رییس جمهوری اسبق و حواریون او را هم در این طیف بندی مورد توجه قرار دهند. محمود احمدی نژاد با توجه به گفتار و عملکرد خود به ویژه پس از رد صلاحیت در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم، ته مانده اعتبار خود را که روزی اصولگرایان اطاعت از او را اطاعت از خدا می دانستند، از دست داد و اکنون کمتر اصولگرایی او را در این طیف قبول دارد.

این اما به معنی نادیده گرفتن حضور حواریون او در تشکیلات اصولگرایی نیست. هواداران فکری او می توانند بار دیگر دامن اصولگرای را به پوپولیسم آلوده کنند و از این حیث برای وحدت عقلا، مشکل آفرین باشند.

گروه دیگری که روزی در جبهه اصولگرایی، سنگر حصینی داشتند و اکنون در نوعی انزوا به سر می برند، جبهه پایداری هستند. به نظر می رسد این گروه هم برای حضور جدی در انتخابات خیز بلندی برداشته اند که مرتضی آقا تهرانی دبیرکل این جبهه، آن را آمدن به وسط میدان انتخابات مجلس یازدهم و ریاست جمهوری سیزدهم تعبیر کرده است.

در این طیف بندی مستقلین هم جایگاه ویژه خود را دارند. تشکیلاتی که شهاب الدین صدر دبیرکلی آن را برعهده دارد و به نظر می رسد در زمره مستقلان معتدل در انتخابات آتی حضور داشته باشند.

حزب اسلامی ایران زمین به دبیرکلی ‌ابوالقاسم رئوفیان هم از دیگر تشکل هایی هستند که با منتفی شدن برخی شرط و شروط احتمالی ائتلاف، از حضور مستقل سخن گفته است. ساکتان هم دسته دیگری هستند که هنوز به صورت علنی وارد کارزار انتخاباتی نشده اند اما بالقوه می توانند از تاثیرگذاران آینده باشند.

شورای وحدت، راه حل تازه یا تکرار راه های رفته

تا زمان انتخابات مجلس در سال 98 یک سال باقی مانده است و سیب سیاست در ایران هزاران چرخ در این زمان باقی مانده خواهد خورد. به همین دلیل سخن گفتن از میزان موفقیت، جزییات و سازوکار تشکل تازه اصلاح طلبی (با فرض شکل گیری این تشکل) چندان معقول نخواهد بود. اما می توان تفسیرهای نادقیق از اهداف و شیوه های تازه اصولگرایان از دستیابی به وحدت داشت. برخی از این تحلیل ها، تکاپوی تازه اصولگرایان را با توجه به افزایش چالش های جریان رقیب، نزدیک به موفقیت می دانند. برخی دیگر اما، اختلافات و تناقضات و حتی تنازعات میان اصولگرایان را عمیق تر از آن می دانند که تشکیلات وحدت محور جدید بتواند سقفی از آن بشکافد و طرحی نو در آن اندازد. این تحلیل ها بیشتر بر مبنای تکرار شکست های گذشته استوار است و از اکنون این تلاش ها را هم محکوم به شکست می داند.