درس‌خوانده‌ها بیکارتر شدند

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه  همشهری، بازار کار ایران همچنان تحت‌تأثیر رشد نرخ مشارکت اقتصادی و اضافه شدن نیروهای جدید به صف متقاضیان کار قرار دارد و این موضوع برنامه‌های اشتغال‌زایی دولت را نیز با چالش جدی مواجه کرده است. این افراد جدیدالورود که عمدتاً فارغ‌التحصیل آموزش عالی نیز هستند، عملاً تناسب چندانی با نیاز بازار کار ندارند در نتیجه تعداد قابل‌توجهی از آنها ناگزیرند به شغل‌های غیرمرتبط با تخصص خود تن بدهند یا در لشکر 3.17میلیون نفری بیکاران منتظر بمانند.

استقبال ناگزیر از اشتغال

بررسی‌ها حاکی از این است که تغییرات کلان در اقتصاد کشور باعث شده بخش بیشتری از افراد در سن کار (جمعیت 10ساله و بیشتر) طالب اشتغال شوند و نرخ مشارکت اجتماعی با 0.6درصد رشد به 40.5درصد برسد اما نتیجه این استقبال لزوماً اشتغال نبوده است؛ همچنان که در فصل پاییز امسال 87.5درصد از 778هزار نفری که به جمعیت فعال در سن کار کشور افزوده شده، موفق به یافتن شغل شده‌اند و 10.5درصد از آنها نتوانسته‌اند شغلی بیابند. در این فصل 64.4درصد از مردان 10ساله و بیشتر در بازار کار حضور داشته‌اند که 10.1درصد از آنها بیکار مانده‌اند. همچنین در فصل پاییز امسال نرخ مشارکت اقتصادی زنان 10ساله و بیشتر به 16.4درصد رسیده و 5میلیون و 229هزار نفر از بانوان وارد بازار کار شده‌اند که 18درصد از این تعداد موفق به اشتغال نشده‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری زنان جوان 15تا 24ساله در فصل پاییز امسال با کاهش 3.7درصدی نسبت به پاییز پارسال به 38.4درصد و نرخ بیکاری زنان فارغ‌التحصیل نیز با کاهش 1.6درصدی به 27.9درصد رسیده است اما سهم زنان فارغ‌التحصیل آموزش عالی از کل جمعیت زنان بیکار کشور 68.2درصد برآورد شده که 2.4درصد نسبت به پاییز پارسال رشد دارد.

یکی از مشخصات ویژه بازار کار فصل پاییز کاهش 1.3درصدی نرخ بیکاری جوانان 15تا24ساله است که البته بخشی از آن ناشی از کاهش جمعیت نیروی کار در این سن است. در این فصل 135هزار نفر نیز به بیکاران فارغ‌التحصیل اضافه شده و جمعیت آنها را به یک‌میلیون و 286هزار نفر رسانده است. فعلاً در شرایطی که نرخ بیکاری کل کشور 11.7درصد است، نرخ بیکاری جوانان 15تا 24ساله 27درصد و نرخ بیکاری جوانان 15تا 29ساله 24.5درصد برآورد شده؛ ضمن اینکه مرکز آمار ایران نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل را نیز 18.3درصد اعلام کرده است.

طبق اطلاعات منتشر شده از وضعیت بازار کار پاییز امسال، سهم فارغ‌التحصیلان آموزش عالی از کل بیکاران در روندی افزایشی 3.4درصد نسبت به پاییز پارسال افزایش یافته و به 40.5درصد از کل بیکاران کشور رسیده است. به‌عبارت‌دیگر در پاییز امسال از هر 100نفر بیکار کشور، 4.5نفر جزو جمعیت فارغ‌التحصیلان آموزش عالی بوده‌اند؛ این در حالی است که سهم فارغ‌التحصیلان از کل شاغلان کشور در فصل پاییز امسال با 2درصد بهبود نسبت به پاییز سال قبل، فقط 23.9درصد است.

برگشت نیروی کار به تولید

در فصل تابستان امسال، آمارهای منتشر شده از بازار کار نشان می‌دهد که سهم بخش‌های کشاورزی و صنعت از اشتغال ایجاد شده در کشور ثابت یا کاهشی بوده و نیروی کار جدید وارد بخش خدمات شده است اما آمارهای فصل پاییز روایت دیگری از اتفاقات این حوزه دارد. براساس گزارش مرکز آمار در پاییز امسال، 122هزار نیروی کار به بخش کشاورزی، 217هزار نفر به بخش صنعت و 269هزار نفر به بخش خدمات اضافه شده‌اند؛ این در حالی است که براساس آمارهای فصل تابستان امسال، سهم بخش کشاورزی از بازار کار کشور تقریباً ثابت بوده و 18.9درصد از کل نیروی کار شاغل کشور را شامل می‌شد و بخش صنعت نیز با سهم 31.6درصدی از بازار کار کشور، با ریزش 24هزار و 470نفری نیروی کار مواجه بود.

در این فصل، سهم بخش خدمات از بازار کار ایران به 49.5درصد رسید و احتمالاً بخش قابل‌توجهی از اشتغال جدید نیز به این بخش اختصاص داشت اما در فصل پاییز با وجود اینکه بخش خدمات همچنان به‌عنوان بزرگ‌ترین حوزه اشتغال کشور بیشترین نیروی کار جدید را جذب کرده و سهم خود از بازار کار کشور را به 49.9درصد رسانده است ولی همزمان بخش‌های کشاورزی و صنعت نیز روند مثبتی در جذب نیروی کار داشته و سهم خود را بهبود بخشیده‌اند.

نقشه بازار کار به تفکیک استان

در فصل پاییز امسال نرخ بیکاری کل کشور بدون تفاوت نسبت به پاییز سال قبل 11.7درصد برآورد شده است. بااین‌وجود نرخ بیکاری استان‌های مختلف روند متفاوتی داشته و هرچند 15استان با افزایش نرخ بیکاری مواجه بوده اما در 16استان بهبود وضعیت اشتغال و کاهش نرخ بیکاری نسبت به پاییز پارسال تجربه شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در این فصل، نرخ بیکاری در 12استان تهران، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، یزد، آذربایجان غربی، اصفهان، کردستان، خوزستان، سیستان و بلوچستان، البرز، چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه از میانگین کشوری بالاتر بوده و بالاترین نرخ بیکاری معادل 18.2درصد نیز به استان کرمانشاه اختصاص داشته است. در مقابل استان سمنان با نرخ بیکاری 6.6درصد، رکورد بهترین وضعیت در حوزه اشتغال را به نام خود ثبت کرده است.