واقعیتسنجی اظهارات ترامپ درباره افغانستان
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا، خبرگزاری آسوشیتدپرس به بررسی اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا درباره افغانستان و مداخله شوروی در این کشور پرداخته و گفتههای او را با واقعیت مقایسه کرده است. آسوشیتدپرس گزارش میدهد: دونالد ترامپ مداخله شوروی در افغاستان را اقدام درستی دانست؛ گرچه گفت این اقدام مسکو را «ورشکسته» کرد و به سقوط شوروی انجامید. او اظهار کرد، این اقدام، تروریستهایی را هدف قرار داد که به شوروی میگریختند. شوروی در واقع در تلاش بود تا گروههای افغان را تقویت کرده و نفوذ آنان را علیه آمریکا و غرب افزایش دهد.
ترامپ در نشست کابینه در روز چهارشنبه گفت: حضور روسها در افغانستان به دلیل ورود تروریستها به خاکشان بود. آنان حق داشتند در افغانستان باشند.
حقیقت اما این است که اظهارات او مبنی بر این که شوروی با هجوم تروریستها از افغانستان به خاکش روبهرو بود، با شواهد تاریخی همسو نیست.
در حالی که ممکن است ترامپ به شخصه با تصمیم شوروی برای ورود به افغانستان در سال ۱۹۷۹ موافق باشد، آمریکا در آن زمان موافق این اقدام نبود. آمریکا المپیک ۱۹۸۰ مسکو را در اعتراض به این درگیری بایکوت کرد و در مجمع عمومی سازمان ملل به مخالفت شدید با ورود شوروی به افغانستان رأی داد.
آمریکا در آن زمان از شبهنظامیان مخالف کمونیسم موسوم به «مجاهدین» پشتیبانی کرد؛ شبهنظامیانی که رونالد ریگان، رییسجمهوری وقت آمریکا آنان را «جنگجویان آزادی» خواند. آمریکا بر این باور بود که شوروی نه تنها میخواست کمونیستها را تقویت کند بلکه خواستار دسترسی به آب از طریق افغانستان بود.
شاید "تروریستهایی" که ترامپ از آنان صحبت میکند، شبهنظامیان افغان باشند که علیه حزبی به رهبری کمونیستها شورش کردند و در سال ۱۹۷۸ کودتایی را در داخل افغانستان صورت دادند. شوروی در تلاش بود تا آن حزب را تقویت کند و در نهایت ۱۰۰ هزار سرباز را برای تصرف این کشور و مبارزه با این شبهنظامیان به این منطقه اعزام کرد.
آمریکا در واقع در جنگ شوروی در افغانستان طرف افغانهایی را گرفت که علیه شوروی میجنگیدند و برای آنها سلاحهای دوشپرتابی را فراهم کرد که به آنان اجازه میداد هلیکوپترها و هواپیماهای شوروی را ساقط کنند. این مسأله شوروی را با چالش سنگینی مواجه کرد و تلفات انسانی و خسارتهای نظامی آنان را افزایش داد. شوروی در سال ۱۹۸۹ از افغانستان خارج شد و در همین سال دیوار برلین فروریخت. شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید.
حسین حقانی، سفیر سابق پاکستان در آمریکا در توییترش نوست: تحسین مداخله شوروی در افغانستان توهین به مبارزات ضدکمونیستی است.
این اظهارات ترامپ در حالی بیان شده که قانونگذاران روسیه در حال بررسی تجدید نظر در سابقه روابطشان با افغانستان هستند.
قرار است قانونگذاران روس پیش از ۱۵ فوریه که سیامین سالگرد خروج شوروی از افغانستان است، به قطعنامهای که این حمله را مطابق با "هنجارهای قوانین بینالمللی" میداند، رأی دهند. این امر قطعنامهای را که در سال ۱۹۸۹ تصویب شده و این اقدام نظامی را محکوم میکند، باطل خواهد کرد.
ترامپ گفت: روسیه، شوروی بود؛ افغانستان آن را به روسیه تبدیل کرد زیرا آنان در مبارزه با افغانستان ورشکسته شدند. مسأله این است که این یک درگیری سخت بود و آنان به معنای واقعی کلمه ورشکسته شدند. آنان به این سمت رفتند که بار دیگر روسیه خوانده شوند که مخالف شوروی است. خیلی از جاهایی که الان دربارهاش میخوانید، دیگر بخشهایی از روسیه نیست و این به خاطر افغانستان است.
واقعیت این است که این اظهارات، سادهانگاری بیش از حد مسأله است. در واقع، پولی که شوروی برای رقابت با غرب و گسترش نفوذش در جهان از جمله افغانستان صرف ارتش و تسلیحات کرد، روند فروپاشی آن را سرعت بخشید اما حمله روسیه به افغانستان تنها دلیل ورشکستگی نبود. فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ همزمان با بحرانهای سیاسی و اخلاقی، نگرانیهای اقتصادی و انقلابها در مناطق مختلف رخ داد که جماهیر شوروی را به این سمت و سو سوق داد.
ترامپ همچنین اظهار کرد: مسلما شما تروریستهایی دارید که بیشترشان طالبانی هستند اما داعش هم هست. برایتان مثالی میزنم. طالبان دشمن ماست. داعش هم دشمن ماست. طالبان آنجاست، داعش آنجاست و آنها با هم میجنگند. چرا نمیگذارید با هم بجنگند؟ چرا خود را به وسط این معرکه وارد میکنید؟ بگذارید بجنگند. هر دوی آنها دشمنان ما هستند. بگذارید بجنگند.
او در ادامه گفت: این دیوانهوارترین چیزی است که تا به حال دیدهام! فکر میکنم ژنرال خوبی میشدم، چه کسی میداند! اما میدانید، آنها دو دشمن ما هستند که علیه هم میجنگند و ما در آخر به این ماجرا وارد میشویم و با آنها میجنگیم. ما داریم چه میکنیم؟
درست است که نیروهای داعش برای نفوذ در برخی بخشهای افغانستان با داعش میجنگند اما ممانعت از تبدیل شدن افغانستان به جایی امن برای افراطگرایان همان دلیلی بود که آمریکا به خاطرش وارد افغانستان شد.
ورود آمریکا به افغانستان واکنشی به حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بود. طالبان افغانستان به نیروهای القاعده جایی برای آموزش و تقویت نیروهایش داده بود تا به آمریکا و دیگر اهداف خود حمله کنند.
آمریکا ۱۴ هزار نیروی خود را برای انجام مأموریت مبارزه با تروریسم و افراطگرایان و برای جلوگیری از تکرار حادثه ۱۱ سپتامبر و همچنین آموزش و ارائه مشاوره به نیروهای امنیتی افغانستان در این کشور حفظ کرده است؛ نیروهایی که مبارزه با طالبان را بر عهده دارند.