تقدیر انجمن اقتصاددانان ایران از «دنیای اقتصاد»

انجمن اقتصاددانان ایران از ۱۶ سال خدمات و تلاش فکری روزنامه «دنیای اقتصاد» قدردانی کرد.در این نشست که بسیاری از اقتصاددانان و فعالان اقتصادی حضور داشتند روزنامه «دنیای اقتصاد» به‌عنوان روزنامه اثرگذار و حامی بخش خصوصی و رقابت اقتصادی معرفی شد.حمید دیهیم به نمایندگی از سایرین لوح سپاسی را به علی میرزاخانی سردبیر روزنامه «دنیای اقتصاد» اهدا کرد. این نشست ۳ ساعته مذکور در ۴ گام برگزار شد؛ ابتدا موسی غنی نژاد اقتصاددان تاریخچه، انگیزه و چشم انداز روزنامه «دنیای اقتصاد» را روایت کرد. پس از آن علی دینی ترکمانی به‌عنوان مخاطب و کسی که منتقد رویکرد فکری روزنامه «دنیای اقتصاد» است به سخنرانی پرداخت. این اقتصاددان در سخنان خود به نقاط قوت و جایگاه روزنامه «دنیای اقتصاد» در فضای رسانه‌ای کشور و نقش آن در حرکت اقتصاد در دنیای واقعی پرداخت. در مرحله سوم این نشست، علی میرزاخانی به مسیر حرکت اقتصاد ایران در دهه‌های اخیر با تمرکز بر روند صنعت‌گرایی و صنعت‌زدایی در دو دهه ۴۰ و ۵۰ پرداخت و نقش تکنوکرات‌های دهه ۴۰ را در رشد اقتصادیقابل توجه این دهه مورد تاکید قرار داد. وی همچنین دلایل خروج اقتصاد ایران از ریل توسعه در ابتدای دهه ۵۰ و عدم بازگشت قطار اقتصاد به ریل صنعتی را مورد واکاوی قرار داد. در گام چهارم نشست انجمن نیز اقتصاددانان و کارشناسان بحث ارائه شده را مورد نقد و بررسی قرار دادند. در این گزارش بخش اول و دوم که به بررسی جایگاه روزنامه «دنیای اقتصاد» پرداخته شده پوششداده شده و دو بخش دیگر نیز در روزهای آتی منتشر می‌شود.

دنیای اقتصاد تریبون آزادی انتخاب

در ابتدای نشست انجمن اقتصاددانان، موسی غنی‌نژاد اقتصاددان و استاد دانشگاه تاریخچه و رسالت روزنامه «دنیای اقتصاد» را ارائه کرد. این اقتصاددان با اشاره به راه‌اندازی روزنامه «دنیای اقتصاد» از آذر ماه سال ۱۳۸۱ گفت: این روزنامه با همت علیرضا بختیاری به‌عنوان صاحب امتیاز و مدیر مسوول منتشر شد. غنی نژاد ادامه داد: «دنیای اقتصاد» در شرایطی پا به عرصه روزنامه نگاری گذاشت که به واسطه مالکیت خصوصی، از پشتوانه مالی و اطلاعاتی برخوردار نبود و به همین دلیل با حداقل امکانات وسرمایه مالی و فیزیکی شروع به کار کرد. این اقتصاددان با اشاره به فضای رسانه‌ای کشور در میانه دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ افزود: بعد از خرداد ۱۳۷۶ تعداد روزنامه‌های سیاسی و اجتماعی افزایش یافته بود و فضای رسانه‌ای در این حیطه‌ها تقریبا به سمت رقابتی شدن حرکت می‌کرد. او ادامه داد اما در بخش اقتصادی، روزنامه جدی که دارای مشی فکری باشد غایب بود. به باور غنی نژاد انتشار دنیای اقتصاد و استفاده از یک جریان اندیشه‌ای در تولید محتوای آن موجب شد این خلأ در حوزه روزنامه‌نگاری اقتصادی تا حدود زیادی برطرف شود و در ادامه نیز کارکرد آن بهینه تراز گذشته شود. غنی‌نژاد با اشاره به پیوستن خود به خانواده دنیای اقتصاد دو سال بعد از انتشار گفت: مرور مواضع و سوابق روزنامه از زمان افتتاح تاکنون نشان می‌دهد «دنیای اقتصاد» حامی رقابتو افزایش قدرت انتخاب مصرف‌کنندگان بوده است.او با یادآوری اینکه مواضع آزادی‌خواهانه و ضد رانتی «دنیای اقتصاد» موجب شده در برخی مقاطع از فعالیت، آماج تهمت‌ها شود گفت: اما این غرض ورزی‌ها باعث نشد «دنیای اقتصاد» از اصول اولیه خود تخطی کند. این اقتصاددان افزود: شاید پایبندی به اصول مشخص بوده که «دنیای اقتصاد» را به یک روزنامه مرجع و پایدار تبدیل کرده است.

غنی نژاد در تحلیل این پایبندی به روحیه مدیران ارشد گروه رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» اشاره کرد و گفت:استقلال فکری و پایبندی به اصول و هویت فکری از مهم‌ترین صفات ایشان است و همین ویژگی مانعی در برابر تخطی از اصول و مبانی فکری بوده است. مدیر مرکز تحقیقات «دنیای اقتصاد» آشنایی مخاطبان با چارچوب اقتصاد مبتنی بر رقابت و افزایش قدرت انتخاب مردم را یکی از تلاش‌های «دنیای اقتصاد» در دوره انتشار دانست و گفت: یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث شد روزنامه «دنیای اقتصاد» از جناح‌های مختلف و شرایط مختلف اثر نپذیرد همین پایبندی به اصول بوده است. این استاد اقتصاد با اشاره به اینکه «دنیای اقتصاد» یکی از پرچمداران اقتصاد آزاد و مبتنی بر بازار است، افزود: روزنامه «دنیای اقتصاد» با همت دکتر بختیاری و میرزاخانی همواره در تلاش بوده تا رفاه اجتماعی بلندمدت را در قالب نظام مبتنی بر بازار دنبال کند.

دنیای اقتصاد مأوای تضارب آرا

علی دینی ترکمانی در بخش دوم نشست انجمن اقتصاددانان، جایگاه روزنامه «دنیای اقتصاد» و نقاط قوت آن را در لباس یک مخاطب منتقد بیرونی مطرح کرد.دینی ترکمانی در ابتدای سخنان خود گفت: خیلی از دوستان می‌دانند که من به لحاظ فکری با روزنامه «دنیای اقتصاد» اختلاف نظر دارم اما وقتی از من خواسته شد تا در مراسم قدردانی از «دنیای اقتصاد» سخن بگویم با کمال میل پذیرفتم.دینی با اشاره به اینکه به ایدئولوژی سوسیال دموکراتیک رادیکال معتقد و همواره تئوری اقتصاد مبتنی بر بازار را نقد کرده است، گفت: با این وجود یادداشت‌های من هرازگاهی در این روزنامه در ستونی به‌عنوان نگاه دیگران منتشر می‌شد. او ادامه داد: شاید مهم‌ترین ویژگی مثبت روزنامه دنیای اقتصاد را باید در همین انتقادپذیری و مجال ارائه فکر به منتقدان دانست.او این ویژگی مثبت بین اقتصاددانان را دارای اهمیت قابل ملاحظه‌ای دانست و اظهار کرد: مهم‌ترین مصداق را می‌توان در نامه ژان ژاک روسو به جان لاک جست؛ این دو اندیشمند بزرگ در دو نقطه مقابل قرار می‌گرفتند.اما روسو در نامه مشهوری می‌نویسد: «من حاضرم جانم را بدهم تا تو حرفت را بزنی ولو از نقطه مقابل من دفاع کنی.» به گفته این استاد اقتصاد اگر همه ما در جامعه به این ادراک برسیم و در تریبون‌ها فرصت در اختیار مخالفان قرار گیرد، جامعه با سرعت قابل توجهی به دموکراسی می‌رسد. در چنین فضا و با چنین ادراکی است که تضارب آرا و ایده‌ها صورت می‌گیرد، اندیشه مجال پویایی پیدا می‌کند و جامعه به سمت نقطه مطلوب حرکت می‌کند. دینی ترکمانی خطاب به اقتصاددانان حاضر در نشست گفت: تجربه ثابت کرده که روزنامه «دنیای اقتصاد» نسبت به سایر رسانه‌ها از این جهت خوب عمل کرده و مأوایی برای شکل‌گیری تضارب آرا و اندیشه پویا بوده است.  دینی ترکمانی در ادامه صحبت‌های خود به وجه سازماندهی و مدیریت داخلی روزنامه نیز پرداخت و افزود: امروز شاید بیش از ۱۰ روزنامه اقتصادی به تولید محتوا می‌پردازند؛ اما وقتی در مقام مقایسه قرار می‌گیریم، وزن روزنامه دنیای اقتصاد از وزن تمامی روزنامه‌های اقتصادی دیگر بیشتر است. این نکته خود استحکام سازماندهی روزنامه را به تصویر می‌کشاند.

او اهمیت استحکام در این وضعیت را بیش از گذشته دانست و اظهار کرد: در زمانی که صنعت روزنامه‌نگاری چاپی روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد و با آلترناتیوهای مدرن‌تر رقابت می‌کند، سازماندهی که روزنامه را سر پا نگه داشته است، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. دینی در بخش دیگری از سخنانش به فرضیه‌هایی که برخی منتقدان درخصوص موفقیت «دنیای اقتصاد» مطرح می‌کنند پرداخت. به گفته دینی، بخشی از منتقدان علت رشد و موفقیت روزنامه را به‌واسطه ارتباطات سیاسی و تجاری با بنگاه‌های سیاسی و اقتصادی می‌دانند. دینی از موضع یک منتقد روزنامه چنین فرضیه‌ای را رد کرد و گفت: به شخصه اعتقاد دارم این فرضیه درست نیست؛ اما وقتی روزنامه‌ای از بخش خصوصی حمایت و بر تقویت این نهاد تاکید کند، طبیعی است کانون انتخاب صاحبان بنگاه‌های صنعتی و بازرگانی برای برنامه‌های تبلیغاتی باشد. دینی ادامه داد: با فرض این هدف، طبیعی است که روزنامه‌ای که تیراژ بیشتری داشته باشد قدرت مانور بیشتری در بازار دارد.

دینی در تحلیل موفقیت «دنیای اقتصاد» بر سازماندهی حرفه‌ای این روزنامه از نظر محتوا و کیفیت تاکید کرد و گفت:این سازماندهی نظر مخاطبان را جلب و سهم بازاری این روزنامه را افزایش داده است. این اقتصاددان افزود: در سال‌های اخیر یک بار که از من خواستند در سالگرد روزنامه مطلبی بنویسم، من نوشتم که آرزوی انتشار روزنامه‌ای دارم با رویکرد سوسیال دموکراتیک و با قدرت و سازماندهی روزنامه «دنیای اقتصاد». دینی هم با تایید وجود خلأ فکری در حوزه نشریه‌های اقتصادی گفت: پیش از «دنیای اقتصاد» نشریه اقتصادی که هویت مشخصی داشته باشد، نداشتیم. اما این ویژگی در روزنامه «دنیای اقتصاد» شکل گرفته است. به گفته او «دنیای اقتصاد» به‌عنوان یک نهاد خصوصی ضعفی را که در تمام نهادهای دیگر است، پوشش داد. دینی درخصوص سازماندهی محتوایی و داخلی روزنامه به یک نکته دیگر اشاره و اظهار کرد: تا آنجا که من اطلاع دارم در این روزنامه مدیر مسوول در تصمیم سردبیر نقش ندارد و حتی قلم خبرنگار مستقل از افکار تحمیلی می‌نویسد و روزنامه به‌طور کلی در یک چارچوب منطقی و اصولی به تولید محتوا می‌پردازد. شاید اگر این رویه در سایر سازمان‌های جامعه ما وجود داشت، بسیاری از مشکلات امروزی وجود  نداشت.

بسط نظام اندیشه‌ورزی

این صاحب‌نظر اقتصادی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود نقش دکتر موسی غنی‌نژاد، اقتصاددان و رئیس مرکز تحقیقات «دنیای اقتصاد» را در بسط نظام اندیشه‌ورزی بررسی کرد. او با اشاره به دو ویژگی بارز غنی نژاد در بسط این نظام گفت: اولین ویژگی برجسته دکتر غنی نژاد این بوده که همواره به مقوله تضارب آرا در اقتصاد ایران کمک کرده است. او دومین ویژگی بارز دکترغنی نژاد را ارائه نظر بدون تشریفات عنوان کرد و گفت: آقای غنی‌نژاد فارغ از بزرگی یا کلاس جلسات، همیشه در همه جلسات به ارائه نظر پرداختند و فضا را برای بسط نظام اندیشه‌ورزی فراهم کرده‌اند.

در بخش دیگری از نشست انجمن اقتصاددانان، دکتر مرتضی بهشتی دبیرکل پیشین کنفدراسیون صنعت ایران نیز با یادآوری آشنایی شخصی خود با مدیران محتوایی روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت: انسان‌هایی که نهادساز هستند می‌توانند نهاد را پرورش و توسعه دهند و به جامعه عرضه کنند. بهشتی تاکید کرد: وقتی نهادی مثل «دنیای اقتصاد» به‌وجود می‌آید مهم نیست چه اندیشه‌ای را دنبال می‌کند مهم این است که موفق است و رو به جلو حرکت می‌کند. او ابراز امیدواری کرد: روزنامه «دنیای اقتصاد» محل تضارب آرا و توسعه مباحث اقتصادی کشور باشد؛ به‌ویژه در شرایطی که کشور هیچ فلسفه اقتصادی و استراتژی مدونی ندارد.

دو بال مجموعه دنیای اقتصاد

علی میرزاخانی، سردبیر ارشد گروه رسانه‌ای «دنیای اقتصاد»نیز با تشکر از انجمن اقتصاددانان برای برگزاری این مراسم گفت: ویژگی‌های مثبت روزنامه «دنیای اقتصاد» حاصل نگاه موشکافانه و توجه مخاطبان است. میرزاخانی با سپاسگزاری از سخنرانان حاضر در این مراسم گفت: آقای دکتر علی دینی ترکمانی را می‌توان به‌عنوان یک «الگوی منتقد» معرفی کرد؛ زیرا نقد ایشان مبتنی بر واقعیت است و این ویژگی در کمتر منتقدی دیده می‌شود.

میرزاخانی انتقاد دارای چارچوب مشخص را سازنده‌ترین نوع انتقاد معرفی کرد و گفت: ذیل این انتقاد امکان شگل‌گیری گفت‌وگو و حرکت در مسیر سعادت و پیشرفت باشد. او با ابراز امیدواری درخصوص تقویت ویژگی‌های مثبت و برطرف کردن نقاط ضعف تاکید کرد: امیدوارم «دنیای اقتصاد» به‌عنوان یک نهاد سازنده، یاری‌رسان توسعه اقتصاد کشور باشد و تابع هدف این روزنامه نیز با تمام نقاط قوت و ضعف، همین موضوع بوده است.

میرزاخانی با تاکید بر اینکه مجموعه «دنیای اقتصاد» دو بال مهم داشته تاکید کرد: مدیریت بنگاهی درست، یک بال این مجموعه محسوب می‌شود که مدیریت آن بر اساس مهارت‌های حرفه‌ای شکل گرفته است و این قسمت مدیون تلاش‌های آقای بختیاری به‌عنوان مدیر مسوول روزنامه بوده است. میرزاخانی بال دیگر «دنیای اقتصاد» را رویکرد معرفتی و منظومه فکری حاکم بر «دنیای اقتصاد» دانست و گفت: این بال نیز مرهون و مدیون تلاش‌های دکتر غنی‌نژاد در «دنیای اقتصاد» بوده است. میرزاخانی تاکید کرد در حقیقت، هر ارزش افزوده محتوایی که در «دنیای اقتصاد» تولید شده از سوی آقای غنی‌نژاد، غنی‌سازی شده است. بنده و همکارانم نیز تلاش کرده‌ایم با پشتیبانی این دو بال، محتوایی تولید کنیم که یک نهاد در خدمت توسعه اقتصاد کشور عزیزمان ایجاد شود.

متن تقدیرنامه انجمن اقتصاددانان ایران

مدیران و همراهان گرامی روزنامه دنیای‌اقتصاد

روزنامه دنیای‌اقتصاد از نادر روزنامه‌های اقتصادی ایران است که توانست در کوتاه زمانی پس از تاسیس، در عمق لایه‌های جامعه به ویژه در میان فعالان و اندیشه‌ورزان حوزه اقتصاد جایگاه و پایگاه یابد و ماندگار شود. روزنامه دنیای‌اقتصاد اصلی‌ترین بلندگوی فراخوان توسعه و پیشرفت اقتصادی ایران عزیز از مسیر تحقق آزادی اقتصادی و سازوکار بازار است. پرداخت دقیق و تحلیل‌های متقن و همه‌جانبه از رویدادهای اقتصاد این مرز و بوم در ۱۶ سال گذشته سبب شد تا در این روزنامه، دنیایی از مطالب اقتصادی در بخش تاریخ و تحلیل‌های اقتصاد ایران گرد آید. آغاز هفدهمین سال نشر روزنامه دنیای اقتصاد را به تمامی خبرنگاران، شورای سردبیری، سردبیر و مدیرمسوول محترم و دیگر اندیشه‌گران همراه این نشریه تبریک می‌گوییم و آرزومند پویایی و تداوم آن در خدمت به اقتصاد ایران عزیز هستیم.