آخوندی: دولت امکان تصمیم‌گیری ندارد، باید دید گیرش کجاست؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبر فوری، اصلاح ساختار کلیدواژه‌ای است که به تازگی رئیس مجلس به نقل رهبر انقلاب مطرح کرده است و با وجود اندک توضیحاتی که در تبیین آن مطرح شد، هنوز شفاف نشده که دقیقا چه اتفاقی قرار است در کشور رخ دهد. شاید هنوز برای مسئولان امر هم ماجرا چندان شفاف نیست و نیاز به بررسی بیشتری دارد تا از این رهنمود، بیشترین استفاده صورت پذیرد.
برای بررسی بیشتر این موضوع در روزی که علی لاریجانی طرح بحث کرد با عباس آخوندی، وزیر پیشین راه، مسکن و شهرسازی گفت‌وگو کردیم. در این گفت‌وگو موضوعات دیگری هم مطرح شد که آخوندی علاقه‌ای به انتشار آن نداشت. او مهمترین مشکل را در این می داند که دولت امکان تصمیم‌گیری ندارد و جایگاهش در کشور روشن نیست. گفت‌وگو با عباس آخوندی را بخوانید:
آقای آخوندی! اخیرا رئیس مجلس نکاتی را پیرامون اصلاح ساختارها مطرح کردند، تفاسیر از سخنان ایشان این بود که این اصلاح ساختار در حوزه اقتصادی خواهد بود. شما یکی از مدیران اخیر اقتصادی کشور بودید، فکر می‌کنید برای اصلاح ساختار اقتصادی باید به کدام سمت رفت و مشکلات ساختار اقتصادی کنونی ما کجاست؟
اصلی‌ترین مساله کشور این است که دولت امکان تصمیم‌گیری ندارد. باید دید گیرش کجاست. بخشی به ساختارها برمی‌گردد که ساختارها اجازه تصمیم‌گیری به دولت را نمی‌دهند. بخشی هم به رفتار برخی نهادها برمی‌گردد. من البته نمی‌دانم نکته‌ای که آقای لاریجانی گفتند چقدر جدی است و عمقش چقدر است. من هم در اخبار خوانده‌ام. اگر جدی باشد اتفاق خوبی است. باید درباره روابط دولت-اقتصاد، دولت، دولت-امنیت و دولت-فرهنگ بحث کرد تا مشخص شود چرا دولت نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند.
توضیح می‌دهید چرا دولت نمی‌تواند تصمیم‌گیری کند؟ نهادهایی که به دولت اجازه نمی‌دهند چه نهادهایی هستند؟
وقتی می‌گویم دولت، منظور قوه مجریه نیست، بلکه دولت به مفهوم کل یک دولت مدرن است. به عنوان مثال شما نگاه کنید، دولت تصمیم گرفت مذاکرات برجام را انجام دهد تا بعد از آن بتواند با fatf مبادلات بین المللی را به نتیجه برساند. دو سال و خرده‌ای گذشته اما امکان تصمیم‌گیری وجود ندارد باوجود اینکه رئیس‌جمهور و دولت موافقند. آنها لایحه داده‌اند مجلس تصویب کرده، شورای نگهبان هم می‌گوید خلاف قانون اساسی و شرع نیست، اما در نهایت تصمیمی گرفته نمی‌شود؛ این نکته خیلی مهمی است و ریشه ساختاری دارد. یک جای کار گیر دارد که چنین اتفاقی می‌افتد.
صریح می گویید کجای کار گیر دارد؟
بحث مفصلی می‌برد اما نمونه های زیادی می‌شود مطرح کرد که کسی که رئیس جمهور می‌شود، با رای مردم نماینده آنها می‌شود و به راس کار می‌آید، ایده های خود را نمی‌تواند از پیچ و خم‌های ساختاری سیستم عبور دهد. یا مثلا هنوز معلوم نیست که مسئول امنیت کشور کیست؟ رئیس جمهور است یا شخص دیگری است. اینها بحث‌های بسیار جدی‌ای در موضوع ساختار است. من نمی‌دانم آقای لاریجانی که این بحث را مطرح کردند تا چه حد می‌خواهند آن را پی بگیرند. باید منتظر بمانیم تا اطلاعات بیشتری به دست بیاید.
با توجه به فضایی که ترسیم کردید، فکر می‌کنید اصلاح ساختارها موفقیت‌آمیز خواهند بود و می‌تواند در کشور تحول اقتصادی به وجود آورد؟
من یک یادداشت درباره پدیده بی‌دولتی نوشته بودم و بر اساس آن، اصل قصه این است که مردم آخر کار انتظار دارند دولت بتواند در حوزه‌های مختلف تصمیم‌گیری کند. اگر دولت به هر دلیلی نتواند تصمیم‌گیری کند، برای مردم جذاب نیست. مثل اتفاقی که در فضای مجازی افتاد، ما یک دولت داریم و یک شورای فضای مجازی و رئیس‌جمهور هر روز با آنها پینگ‌پنگ بازی می‌کند. این پینگ‌پنگ‌ها ممکن است برای شما رسانه‌ای‌ها جذاب باشد اما برای مردم جذاب نیست و فکر می‌کنند چطوری است که امکان تصمیم‌گیری وجود ندارد.
این ابهامات برای رسانه‌ای‌ها هم زیاد است که دقیقا چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
بیشتر از این نمی شود صحبت کرد. باید صبر کنیم و ببینیم منظور آقای لاریجانی چه بوده است. گرچه در خود قانون اساسی یک سری گرفتاری‌هایی وجود دارد ولی تصور من بر این است که در چارچوب همین قانون اساسی کارهای خیلی بهتری می‌توان انجام داد.
مثلا افزایش اختیارات دولت کمک می‌کند؟
موضوع اختیارات نیست، بلکه نظام تصمیم‌گیری است. درظاهر دولت اختیارات کامل دارد، دولت لایحه می‌دهد و مجلس تصویب می‌کند و شورای نگهبان می‌گوید خلاف قانون اساسی نیست، همه مسیر طی شده است، اما...
می توانم بپرسم شما اکنون به چه کاری مشغول هستید؟
من معلمم.
کدام دانشگاه؟
دانشگاه تهران.
