دولت‌ها با داعشی‌های بازگشته از عراق و سوریه چه می‌کنند؟/ از اروپا تا روسیه و کشورهای آفریقایی
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از یورنیوز، نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) به عنوان اصلی‌ترین گروهی که با داعش در نبرد است، تا کنون صدها ستیزه‌جوی خارجی عضو داعش را بازداشت کرده است.
علاوه بر این ستیزه‌جویان، شمار قابل توجهی از اعضای خانواده‌های داعش نیز اکنون در سرزمین‌های تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه به سر می‌برند؛ یعنی زنان و کودکانی که در نبردها شرکت نداشته‌اند.
این داعشی‌ها عمدتا از کشورهای تونس، مراکش، عربستان سعودی، ترکیه و روسیه همچنین فرانسه، بریتانیا، آلمان و بلژیک به سوریه رفته‌اند.
فرانسه: اجرای طرح بازگشت
نیروهای دموکراتیک سوریه تاکنون حدود ۵۰ زن و مرد فرانسوی و ۸۰ کودک را در سوریه بازداشت کرده‌اند و برآورد می‌شود که حدود ۲۵۰ مرد و زن و کودک همچنان در مناطق تحت کنترل داعش در سوریه باقی مانده باشند.
همچنین برآورد می‌شود که بیش از ۳۰۰ جهادی فرانسوی نیز در میانۀ نبرد برای داعش کشته شده‌اند.
مقامات فرانسه می‌گویند در تلاشند تا پس از بازگشت جهادی‌ها، از پراکنده شدن آنها در کشور جلوگیری کنند. آنها همچنین از احتمال پذیرش ۱۳۰ فرانسوی که هم اکنون در بازداشت نیروهای دموکراتیک سوریه هستند سخن گفته‌اند اما هنوز جزئیات طرح خود را منتشر نکرده‌اند.
بلژیک: به وضعیت جهادی‌ها مورد به مورد رسیدگی خواهد شد
از بیش از ۴۰۰ بلژیکی که از سال ۲۰۱۲ میلادی برای داعش می‌جنگند حدود ۱۵۰ جهادی همچنان در عراق و سوریه فعال هستند و در نبردها شرکت دارند. به این تعداد باید حدود ۱۶۰ کودک و نوجوان متولد شده از پدر یا مادری بلژیکی را نیز اضافه کرد.
دولت بلژیک می‌گوید به بازگشت کودکان کمتر از ۱۰ سال در صورت اثبات این موضوع که پدر یا مادرشان بلژیکی بوده، کمک خواهد کرد و به وضعیت دیگر جهادی‌ها یا اعضای خانواده آنها نیز مورد به مورد رسیدگی می‌شود.
آلمان: حمایت از حق بازگشت
بیش از ۱۰۵۰ جهادی از آلمان به عراق یا سوریه رفتند و حدود یک سوم آنها نیز دوباره به این کشور برگشتند. بنا بر اعلام وزیر خارجه آلمان «همه شهروندان آلمان، از جمله آنهایی که مظنون به مبارزه برای داعش هستند، حق بازگشت به آلمان را دارند.»
بریتانیا: تهدید بزرگ
تا ژوئن ۲۰۱۸ میلادی نزدیک به ۴۰۰ نفر از حدود ۹۰۰ جهادی بریتانیایی که به عراق و سوریه رفته بودند، به کشورشان برگشتند. در این جمع شمار قابل توجهی زن و کودک نیز دیده می‌شدند.
از این تعداد ۴۰ نفر تحت تعقیب قرار گرفتند. بریتانیا همچنین برنامه‌ای را با هدف کاهش دیدگاههای افراط گرایانه در جهادی‌های بازگشته به کشور، به اجرا گذاشته است.
در ژانویه ۲۰۱۹ میلادی لندن برآورد کرد که ۲۰۰ جهادی بریتانیایی همچنان در عراق و بریتانیا باقی مانده باشند. به‌تازگی یکی از مقامات ارشد ضدتروریسم این کشور، این جهادی‌ها را «بزرگترین تهدید برای امنیت ملی کشور» توصیف کرد.
روسیه: طرحی برای بازگشت وجود ندارد
بنا بر اعلام سرویس امنیت روسیه در اوایل سال ۲۰۱۸ میلادی، حدود ۴۵۰۰ شهروند روسیه به خارج از این کشور رفته‌اند تا در کنار «تروریستها» بجنگند و برخی از آنها خانواده‌هایشان را نیز با خود برده‌اند.
مسکو تا کنون از هیچ طرحی برای بازگشت این جهادی‌ها سخن نگفته اما از سال گذشته میلادی تا کنون حدود ۱۰۰ زن و کودک که عمدتا هم اهل منطقه قفقاز بودند، تحت برنامه‌ای که رمضان قدیروف، رئیس جمهوری خودمختار چچن از آن حمایت می‌کند، به گشور باز گشته‌اند.
با این وجود در نوامبر ۲۰۱۸ میلادی خِدا ساراتووا فعال حقوق بشر چچنی، سرویس امنیت فدرال روسیه را متهم کرد که تلاش‌ها برای بازگرداندن باقیماندۀ بیوه‌ها و کودکان جهادی‌های روسیِ عضو داعش را متوقف کرده است.
بنا بر اعلام خانم ساراتووا بیش از ۲۰۰۰ زن و کودک در عراق و سوریه باقی مانده‌اند.
کوزوو، آلبانی: زندان
از مجموع ۳۰۰ جهادی که از کوزوو به عراق و سوریه رفتند، ۱۴۵ نفر هنوز در آنجا به سر می‌برند که نیمی از این تعداد زن و کودک هستند.
بر اساس قانون جدید کوزوو، جهادی‌ها پس از بازگشت به کشور با مجازات ۵ تا ۱۵ سال زندان روبرو خواهند بود. حدود ۲۰ روحانی نیز انتخاب شده‌اند تا برنامۀ کاهش دیدگاههای افراط گرایانه در جهادی‌ها را در زندان‌ها اجرا کنند.
در کشور همسایه یعنی آلبانی نیز طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ میلادی ۱۴۵ نفر از جمله شماری زن و کودک به مناطقی رفتند که جهادی‌ها در آنجا مشغول جنگ بودند. مرگ ۲۳ نفر از این تعداد تایید شده است و ۴۵ نفر نیز به کشورشان برگشته‌اند.
دولت آلبانی نیز برنامه‌هایی را برای کاهش دیدگاههای افراط گرایانه در جهادی‌ها به اجرا گذاشته است از جمله کمک‌های اقتصادی به آنها برای بازگشت به کشور. کسانی که جهادی‌ها را استخدام می‌کردند نیز با ۱۸ سال زندان روبرو هستند.
مراکش: زندان
در سال ۲۰۱۵ میلادی شمار مراکشی‌هایی که در کنار گروههای جهادی در عراق و سوریه می‌جنگیدند بیش از ۱۶۰۰ نفر برآورد شد. آن دسته از مراکشی‌هایی که به کشورشان برگشتند بازداشت و پس از محاکمه، زندانی شدند. احکام زندان آنها بین ۱۰ تا ۱۵ سال بود و تا نیمۀ سال ۲۰۱۸ میلادی بیش از ۲۰۰ نفر از این افراد تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند.
تونس: پذیرش از مسیر سیستم قضایی
بر اساس برآوردها بین ۳ هزار تا ۵ هزار شهروند تونسی در میان اعضای داعش در سوریه و عراق و لیبی بوده‌اند. دولت تونس تمایلی به بازگشت آنها ندارد و محمد باجی قائد، رئیس جمهوری تونس نیز به تازگی اعلام کرد که اگرچه قانون اساسی از پذیرش همۀ شهروندان سخن می‌گوید اما این افراد باید برای پذیرش دوباره در این کشور از مسیر عدالت عبور کرده و مجازات زندان را تحمل کنند.
اندونزی: داعشی‌ها تحت نظر هستند
حدود ۵۹۰ اندونزیایی که به نیروهای داعش پیوسته‌اند همچنان در سوریه به سر می‌برند. شمار شهروندان این کشور در عراق مشخص نیست. آن دسته از شهروندان اندونزی که به کشورشان برمی‌گردند باید ابتدا در برنامۀ کاهش دیدگاههای افراط گرایانه شرکت کنند و پس از آن می‌توانند آزادانه زندگی کنند اما همواره تحت نظر خواهند بود.
