پرسپولیس یا استقلال؛ «تیم حکومتی» کدام است؟

ایمان موتمنی-استقلالی‌ها از سویی دولت را متهم به جانبداری از پرسپولیس می‌کنند و از سوی دیگر هواداران پرسپولیس استقلالی‌ها را به هوچی‌گری و شانتاژ برای امتیاز گرفتن از وزارت ورزش متهم می‌کنند. کلید واژه هر دو هم یک لقب دوکلمه‌ای است: «تیم حکومتی»!

ریشه‌ی این کلیدواژه هم از نظر کانال‌ها و صفحات هواداری برمی‌گردد به نام سابق استقلال که تاج بوده و پرسپولیس که به پیروزی تغییر نام داده و مجدداً به نام پرسپولیس بازگشته. اما آیا واقعاً یکی از این دو تیم از سوی دولت یا حکومت بیشتر مورد لطف قرار می‌گیرد؟

پس از انقلاب مدیریت هر دو تیم که خصوصی بود به دولت واگذار شد و با شروع به کار دولت اصلاحات هر دو تیم زیر نظر سازمان تربیت بدنی که بعدها به وزارت ورزش تغییر نام یافت قرار گرفتند. طی این دو دهه مدتی استقلال موفق‌تر بوده و مدتی پرسپولیس، مدتی هم هیچ کدام از این دو تیم موفق نبودند تا تیم‌هایی نظیر سپاهان، فولاد و حتی سایپا و پاس موفق به قهرمانی لیگ برتر بشوند.

اما آیا به راستی دولت به سوی یکی از دو تیم روی خوش‌تر نشان می‌دهد و برای تیم دیگر نقش ناپدری را ایفا می‌کند؟ برای بررسی این ادعا تغییرات مدیریتی، کادرفنی و بازیکنان دو تیم طی سه سال، از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ را بررسی می کنیم.

استقلال در این سه سال دو مدیرعامل به خود دیده. پس از برکناری بهرام افشارزاده، رضا افتخاری و امیرحسین فتحی مدیرعامل استقلال بودند. استقلال در این سه سال دو سرمربی به خود دیده، علیرضا منصوریان و وینفرد شفر. از سوی دیگر پرسپولیس در این سه سال سه مدیرعامل به خود دیده، علی اکبر طاهری، حمیدرضا گرشاسبی و ایرج عرب. پرسپولیس در این سه سال فقط یک سرمربی داشته، برانکو ایوانکویچ.

 استقلال در این سه سال با ۳۹ بازیکن قرارداد امضا کرده و با ۳۳ بازیکن قطع همکاری کرده. پرسپولیس با ۳۲ بازیکن قرارداد بسته و با ۲۹ بازیکن نیز قطع همکاری کرده. با در نظر گرفتن این نکته که پرسپولیس از ۲ پنجره از ۶ پنجره نقل و انتقالاتی محروم بود.

با همه این تفاسیر، به چند نکته پی می‌بریم:

یک - غیر از فصل اول که پرسپولیس ۱۷ ورودی و ۱۶ خروجی داشت، در سایر فصول این تیم زیر ۱۰ بازیکن در نقل و انتقالات به خدمت گرفت یا از دست داد. اما استقلال هر فصل حداقل ۱۰ ورودی و ۱۰ خروجی داشته است. خود این عدم ثبات بین بازیکنان و استخوانبندی دو تیم دلیل نتیجه گرفتن پرسپولیس و نتیجه نگرفتن استقلال را نشان می‌دهد.

دو – در روزهای پنجره نقل و انتقالاتی مدیران استقلال برای نشان دادن فعالیت خود اقدام به استخدام بازیکنانی کردند که بعضاً مازاد استفاده در ترکیب این تیم بودند. اصطلاحی نظیر «پندار تایم» که اشاره به عقد قرارداد توسط پندار توفیقی با بازیکنان بود از همینجا شکل گرفت. بازیکنانی نظیر حسین کنعانی‌زادگان، آرش افشین، بختیار رحمانی، حسن بیت‌سعید، مارکوس نیومایر، الحاجی گرو حضورشان در استقلال به نیم‌فصل رسید و بازیکنانی نظیر مرتضی آقاخان(که در لیست نیامده) فرشاد محمدی‌مهر، میثم تیموری، سجاد آقایی هم با توجه به ترافیک بازیکن، اصلاً فرصتی برای عرض‌اندام نداشتند.

سه - بسته بودن دو پنجره نقل و انتقالاتی اگرچه به بازیکنان پرسپولیس فشار زائد‌الوصفی وارد کرد، اما به نوعی توفیق اجباری بود تا با ثباتی که بر اثر آن پدید آمد، شاگردان برانکو از حیث نتیجه‌گیری بهتر عمل کنند.

جان کلام این که، به هر دو تیم به یک میزان رسیدگی شده و این که دولت و حکومت متهم به حمایت از یک تیم می‌شود بیشترین کاربرد آن فضای مجازی و برای بی ارزش جلوه دادن موفقیت‌های رقیب است. راز تفاوت نتیجه‌گیری دو تیم  را در چهار نکته باید جستجو کرد:

یک - ثبات کادر فنی و بازیکنان که به فراخور نیاز خود وارد بازار نقل و انتقالات می‌شوند، بر خلاف استقلال که طی این سه سال کادر فنی‌اش دو بار دستخوش تغییر شده و بازیکن‌های زیادی به این تیم رفت و آمد داشته اند.

دو - ثبات در استخوانبندی تیم. طی دو فصل اخیر نفراتی نظیر علیرضا بیرانوند، شجاع خلیل‌زاده، سیدجلال حسینی، کمال کامیابی‌نیا و علی علیپور بیش از ۹۰% بازی‌های پرسپولیس را در ترکیب اصلی بودند و به این صورت به درک متقابل تاکتیکی و هماهنگی کافی رسیده‌اند. حال آنکه در تیم استقلال سیستم چرخشی باعث شده به ندرت استخوانبندی مشخصی از استقلال در ذهن کادر فنی، بازیکنان و علاقمندان به فوتبال شکل گرفته باشد.

سه - ثبات در نتیجه‌گیری. پرسپولیس طی این سه سال روند یکسانی از حیث نتیجه‌گیری داشته و همین امر باعث شده که توقفات گاه و بیگاه باعث نشود مدیران و تماشاگران علیه کادر فنی تصمیم‌گیری کنند، حال آن که روند سینوسی استقلال باعث شده تماشاگران و کادر مدیریتی تکلیف خود را با کادرفنی ندانند. درست هنگامی که تصور می‌شود اوضاع برای آبی‌ها بهتر از این نمی‌شود، یک شکست همه آرزوهای آنها را نقش بر آب می‌کند و هنگامی که به نظر می‌رسد استقلال با شفر به بن‌بست رسیده و نیاز به تغییر است، پیروزی در یک دیدار حساس آنها را به آینده امیدوار می‌کند.

چهار - راز موفقیت مایکل شوماخر راننده فرمول یک بنا به گفته خودش در این بود که «هرجا دیگران ترمز می‌کردند، من گاز می‌دادم». پرسپولیس هر فصل مراحل آماده‌سازی و بدنسازی خود را زودتر از دیگر تیم‌ها شروع کرده است. به طور مثال در روزهایی که جام جهانی در حال برگزاری بود، بازیکنان پرسپولیس در کرواسی مشغول آماده‌سازی خود بودند حال آنکه وینفرد شفر در کشور خود در حال مصاحبه با شبکه‌های مختلف تلویزیونی به عنوان کارشناس بود. همین نکات ریز تفاوت‌ها را رقم می‌زند نه حمایت دولت از یک تیم خاص.