روحانی در اقدام متقابل خود در مقابل ترامپ به کدامیک از بندهای برجام استناد کرد؟+متن کامل بندها

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از نامه‌نیوز این تصمیم هوشمندانه، از سوی رئیس جمهور کشورمان و شورای عالی امنیت ملی به 5 کشور باقیمانده در توافق هسته ای ( آلمان، روسیه، فرانسه، چین و انگلیس) ابلاغ شد.بر این اساس،برجام در بندهای ۲۶ و ۳۶ به کشورمان  حق داده است که اگر طرف مقابل ما تعهد خود را نقض کند ،جمهوری اسلامی ایران نیز تعهدات  برجامی خود را به صورت کلی یا جزئی انجام ندهند.

به گزارش نامه نیوز، بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته است به مدت 60 روز، فروش مازاد آب سنگین  و اورانیوم غنی سازی شده خود به خارج از کشور را متوقف کند. در خصوص اقدام اخیر جمهوری اسلامی ایران نکاتی وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد:

نخست اینکه جمهوری اسلامی ایران از همان زمان خروج ایالات متحده آمریکا ( دولت ترامپ) از برجام حق داشت متعاقب اعلام بازگشت تحریمهای یکجانبه آمریکا، بخشی مهم  از تعهدات خود را وفق توافق هسته ای انجام ندهد.با این حال تروییکای اروپایی در تماسهای متعددی که با رئیس جمهور کشورمان داشتند، خواستار خویشتنداری ایران شدند. همچنین سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه متعهد شدند که تمامی اقدامات لازم را جهت بهره مندی جمهوری اسلامی ایران از منافع اقتصادی پیش بینی شده در برجام صورت دهند. متعاقب گذشت یکسال، تروییکای اروپایی نشان داد که اراده لازم جهت ایستادگی در برابر تحریمهای یکجانبه وضع شده از سوی واشنگتن را ندارد.در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت تا اقداماتی را در پاسخ به خروج واشنگتن از برجام و بی تعهدی طرف اروپایی در خصوص حفظ حقوق ملت ایران انجام دهد. بدیهی است که طی یکسال اخیر نیز حق جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توقف بخشی مهم از فعالیتهای هسته ای خود محفوظ بوده است.

نکته دیگر اینکه جمهوری اسلامی ایران عملا دو "اقدام فوری"و دو "اقدام بالقوه" را در مواجهه با ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی پیش بینی کرده است. اقدامات فوری ایران، شامل عدم فروش و خروج اورانیوم غنی سازی شده و آب سنگین تولید شده از کشور می باشد. با این حال دو اقدام بالقوه دیگر ایران، که در صورت عدم تامین منافع ایران پس از 60 روز صورت خواهد پذیرفت، تکمیل راکتور اراک و بازتعریف فعالیتهای آن ( مطابق معیارهای پیش از انعقاد برجام) و دیگری عدم رعایت خلوص 67/3 درصدی غنی سازی اورانیوم می باشد. بدون شک این دو اقدام، نسبت به اقدامات فعلی صورت گرفته از سوی کشورمان عواقب سخت تری برای طرفهای اروپایی و ایالات متحده خواهد داشت.

نکته سوم اینکه اقدام جمهوری اسلامی ایران، نه در کسوت یک "کنشگر" بلکه به عنوان یک "واکنشگر" چنین اقدامی را صورت داده است. بدیهی است که در این معادله، ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی حکم "طرف غیر متعهد" و جمهوری اسلامی ایران، حکم "طرف متعهد به برجام "را داشته است. به عبارت بهتر، اقدام اخیر جمهوری اسلامی ایران و کاهش تعهدات ما در خصوص توقف فروش مازاد آب سنگین تولید شده و اورانیوم غنی سازی شده به خارج از کشور، واکنشی در مقابل عهد شکنی طرف مقابل محسوب می شود.بدیهی است که اگر تروییکای اروپایی پرونده جمهوری اسلامی ایران  را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع داده  یا وضع دوباره تحریمهای قبلی اتحادیه اروپا( که طبق برجام معلق شده اند ) را در دستور کار قرار دهد، تیر خلاص را به توافق هسته ای و تعهدات بین المللی خود خواهد زد! بدون شک در این صورت عواقب و تبعات سختی در انتظار اتحادیه اروپا خواهد بود.

مستندات حقوقی اقدام ایران

با توجه به اینکه تروییکای اروپایی طی روزهای آتی سعی خواهند کرد اقدام ایران را مغایر با توافق هسته ای جلوه دهند، در اینجا به متن برجام و مستندات اقدام حقوقی کشورمان در مواجهه با بدعهدی واشنگتن و بی تعهدی اروپا اشاره می کنیم:

26. The EU will refrain from re-introducing or re-imposing the sanctions that it has terminated implementing under this JCPOA, without prejudice to the dispute resolution process provided for under this JCPOA. There will be no new nuclear related UN Security Council sanctions and no new EU nuclear-related sanctions or restrictive measures. The United States will make best efforts in good faith to sustain this JCPOA and to prevent interference with the realization of the full benefit by Iran of the sanctions lifting specified in Annex II. The U.S.

Administration, acting consistent with the respective roles of the President and the Congress, will refrain from re-introducing or re-imposing the sanctions specified in Annex II that it has ceased applying under this JCPOA, without prejudice to the dispute resolution process provided for under this JCPOA. The U.S. Administration, acting consistent with the respective roles of the President and the Congress, will refrain from imposing new nuclear-related sanctions. Iran has stated that it will treat such a re-introduction or re-imposition of the sanctions specified in Annex II, or such an imposition of new nuclear-related sanctions, as grounds to cease performing its commitments under this JCPOA in whole or in part.

بند 26 برجام :اتحادیه اروپایی فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش بینی شده در این برجام، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم هایی که اجرای آنها را وفق این برجام لغو کرده است، خودداری می نماید. هیچ گونه تحریم جدید هسته ای شورای امنیت و هیچ گونه تحریم جدید هسته ای اتحادیه اروپایی یا اقدامات محدودیت ساز وجود نخواهد داشت. ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم های مشخص شده در پیوست 2 به عمل خواهد آورد. دولت ایالات متحده فارغ از فرآیند حل و فصل اختلافات پیش بینی شده در این برجام ، در چارچوب نقش مشخص رئیس جمهور و کنگره، از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم های مشخص شده در پیوست 2 که اعمال آنها را وفق این برجام متوقف کرده است، خودداری می نماید. دولت ایالات متحده، در چارچوب نقش مشخص رئیس جمهور و کنگره، از اعمال تحریم های جدید مرتبط با هسته ای خودداری خواهد کرد. ایران اعلام کرده است که تحمیل یا بازگرداندن تحریم های مشخص شده در پیوست دو یا وضع تحریمهای جدید هسته ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزیی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد نمود.

در بند 36 برجام نیز آمده است :

36. If Iran believed that any or all of the E3/EU+3 were not meeting their commitments under this JCPOA, Iran could refer the issue to the Joint Commission for resolution; similarly, if any of the E3/EU+3 believed that Iran was not meeting its commitments under this JCPOA, any of the E3/EU+3 could do the same. The Joint Commission would have 15 days to resolve the issue, unless the time period was extended by consensus. After Joint Commission consideration, any participant could refer the issue to Ministers of Foreign Affairs, if it believed the compliance issue had not been resolved. Ministers would have 15 days to resolve the issue, unless the time period was extended by consensus. After Joint Commission consideration – in parallel with (or in lieu of) review at the Ministerial level - either the complaining participant or the participant whose performance is in question could request that the issue be considered by an Advisory Board, which would consist of three members (one each appointed by the participants in the dispute and a third independent member). The Advisory Board should provide a non-binding opinion on the compliance issue within 15 days. If, after this 30-day process the issue is not resolved, the Joint Commission would consider the opinion of the Advisory Board for no more than 5 days in order to resolve the issue. If the issue still has not been resolved to the satisfaction of the complaining participant, and if the complaining participant deems the issue to constitute significant nonperformance, then that participant could treat the unresolved issue as grounds to cease performing its commitments under this JCPOA in whole or in part and/or notify the UN Security Council that it believes the issue constitutes significant non-performance.

"چنانچه ایران معتقد باشد که هر یک یا کلیه گروه 1+5 تعهدات خود را رعایت ننموده اند، ایران می‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع نماید؛ به همین ترتیب، چنانچه هر یک از اعضای گروه 1+5 معتقد باشد که ایران تعهدات خود را رعایت نکرده است، هر یک از دولتهای گروه 1+5 می‌تواند اقدام مشابه به عمل آورد. کمیسیون مشترک 15 روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. متعاقب بررسی کمیسیون مشترک، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پایبندی فیصله نیافته است، می‌تواند موضوع را به وزیران امور خارجه ارجاع دهد. وزیران 15 روز خواهند داشت تا موضوع را فیصله دهند، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. پس از بررسی کمیسیون مشترک – همزمان با (یا به جای) بررسی در سطح وزیران – خواه عضو شاکی یا عضوی که اجرای تکالیف اش موضوع بوده است می‌تواند درخواست نماید که موضوع توسط یک هیات مشورتی که متشکل از سه عضو خواهد بود (یکی از سوی هر یک از طرف‌های درگیر در اختلاف و طرف سوم مستقل) بررسی شود. هیات مشورتی می‌بایست نظریه غیرالزام آوری را در خصوص موضوع پایبندی ظرف 15 روز ارائه نماید. چنانچه، متعاقب این فرایند 30 روزه موضوع فیصله نیابد، کمیسیون مشترک در کمتر از 5 روز نظریه هیات مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد. چنانچه موضوع کماکان به نحو مورد رضایت طرف شاکی فیصله نیافته باشد، و چنانچه طرف شاکی معتقد باشد که موضوع، مصداق «عدم پایبندی اساسی» می‌باشد، آنگاه آن طرف می‌تواند موضوع فیصله نیافته را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهدات اش وفق برجام قلمداد کرده و/یا به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ نماید که معتقد است موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» بشمار می‌آید."