تحلیل اکونومیست درباره دیپلماسی ترامپ در مواجهه با ایران

جان بولتون، مشاور امنیت‌ملی ترامپ در واشنگتن می‌گوید که هرگونه حمله به آمریکا یا متحدانش در منطقه با نیروی بی‌امان آمریکا مواجه می‌شود. اما در تهران نیز حسن روحانی، رئیس‌جمهوری این کشور تاکید کرد که کشورش دیگر به بخشی از برجام متعهد نخواهد بود که چنین اقدامی می‌تواند نارضایتی مضاعف را نزد برخی ‌مانند بولتون ایجاد کند. اما چهار سال پیش ایران و آمریکا در مسیر متفاوتی قرار داشتند. آمریکا تحت رهبری باراک اوباما توانست با رهبران ایران به توافق برسد. پس از برجام چشم‌انداز کاهش تخاصم میان دو کشور پس از نزدیک به چهار دهه قوت گرفت. امروز اما رویکرد تقابل در دو کشور اوج گرفته و لفاظی‌ها بازگشته است. بولتون و مایک پمپئو، وزیرخارجه آمریکا معتقدند که باید از فشار حداکثری اقتصادی برای سرنگونی حکومت ایران استفاده شود. در ایران نیز مقامات به واشنگتن اعتمادی ندارند. این نشریه مدعی می‌شود مسیر سیاست‌گذاری از سوی هر دو طرف به سمتی پیش می‌رود که ریسک آغاز جنگ را افزایش می‌دهد. این هفته‌نامه انگلیسی در ادامه با اشاره به افزایش حداکثری فشارهای اقتصادی آمریکا بر ایران از جمله لغو معافیت خرید نفت از ایران برای ۶ کشور و گسترش تحریم‌ها به بخشفلزات ایران تاکید می‌کند همان‌طور که قابل پیش‌بینی بود تخاصم آمریکا به‌جای آنکه ایران را به زانو درآورد موجب شده است تا ایران نیز از موضع تقابل حداکثری رفتار کند. حتی روحانی که زمانی پرچمدار توافق با آمریکا بود اکنون در قامت یک ضدآمریکایی تمام‌عیار ظاهر می‌شود. او که برای مدتی طولانی امیدوار بود تا اروپا بتواند با ایفای نقش کلیدی تعهدات برجامی به ایران را عملی کند، دیگر به خشم آمده است. روحانی به اروپا ۶۰ روز زمان داده است تا تعهدات برجامی خود به‌ویژه در زمینه فروش نفت و بانک‌ها را اجرایی کند و در غیر این صورت ایران دیگر هیچ محدودیتی را برای غنی‌سازی اورانیوم رعایت نمی‌کند. اکونومیست اما مدعی است که این تلاش روحانی برای اجرای کامل تعهدات توسط اروپایی‌ها بی‌فایده خواهد بود چراکه اکنون نیز بسیاری از آنها به این نتیجه رسیده‌اند که بازار آمریکا برای آنها ارزش بالاتری دارد. در شرایط کنونی احتمال بروز اشتباه محاسباتی قابل‌توجه و روزافزون است. اکنون نیروهای آمریکایی تنها چند مایل با نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت ایران فاصله دارند. شناور‌های جنگی آمریکا نیز رو‌دررو با قایق‌های گشت‌زنی ایران در خلیج‌فارس هستند. ادعای اخیر آمریکا مبنی بر اینکه ایران درحال برنامه‌ریزی برای حمله به نیروهای آمریکایی در منطقه بوده بسیار مشکوک است. این نشریه در انتها می‌نویسد: حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران نیز نمی‌تواند دانش هسته‌ای آنها را از میان بردارد از این‌رو بهترین گزینه بازگشت دوباره به میز مذاکره است. ترامپ، که خود همواره منتقد جنگ‌های آمریکا در نقاط مختلف جهان بوده است باید بولتون را مدیریت کند. ترامپ همچنین ضمن مواجهه با فشار تندروهای داخلی، باید فشارهای برخی از اعراب در منطقه و اسرائیل را نیز تحمل کند. توافق، به‌نوعی برند تجاری ترامپ محسوب می‌شود. او این توانایی را از خود نشان داده است که می‌تواند موضع آمریکا را به یکباره تغییر دهد. آغاز یک جنگ جدید به‌زعم ترامپ هیچ منفعتی ندارد.