هشدار درباره ذوب شدن ترامپ در «تیم ب»

به گزارش اقتصادنیوز، رضا نصری، کارشناس حقوق بین الملل در یادداشتی تلگرامی نوشت:

ترامپ در آخرین مصاحبه‌اش با شبکه فاکس، در برابر پرسشی که از او در مورد احتمال جنگ با ایران مطرح شد، پاسخ داد «تعارف نکنیم! در واشنگتن واقعاً یک مجتمع صنعتی نظامی وجود دارد که جنگ دوست دارد!». اصطلاح «مجتمع صنعتی نظامی» (Military industrial complex) اصطلاح مهمی است که در فرهنگ سیاسی آمریکا یک بار معنایی و جایگاه بسیار ویژه‌ای دارد. «مجتمع صنعتی نظامی» مفهومی است که عموماً به نقش مخرب و ناسالم صنایع و لابی‌های اسلحه‌سازی در روند تصمیم‌گیری در حوزه سیاست خارجه اشاره می‌کند.

این اصطلاح پس از سخنرانی خداحافظی هشدارآمیز آیزنهاور در سال ۱۹۶۱ در مورد تاثیر مخرب و خطرناک این مجتمع بر همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و معنوی آمریکا شهرت یافت و از آن پس به یکی از محورهای اصلی گفتمان جریان‌های «ضد جنگ» و یکی از ارکان استدلالی نظریه‌پردازان مکتب «انزواگرایی» و مدافعان رویکرد «غیرمداخله‌گرایانه» (non-interventionism) در ایالات متحده تبدیل شد.

صرف‌نظر از اینکه دونالد ترامپ واقعاً تا چه میزان به مقوله «عدم مداخله» و «جنگ‌گریزی» اعتقاد داشته باشد، معتقدم صرفِ بکارگیری این اصطلاح توسط رئیس‌جمهور آمریکا برای دستگاه «دیپلماسی عمومی» ایران ظرفیت‌های جالبی فراهم کرده است. به عنوان مثال، دستگاه دیپلماسی و تبلیغاتی ایران می‌تواند با اشاره به فروش چند میلیارد دلاری سلاح به عربستان سعودی، استخدام افرادی مانند جان بولتون در حلقهٔ تصمیم‌سازی سیاست خارجه و نقش دادن به لابی‌های خاص، بر تناقض میان گفتار و عمل دونالد ترامپ تاکید کند و به او نسبت به «ذوب شدن» ناخواسته در این «مجتمع» هشدار دهد.

در واقع، همانطور که دکتر ظریف توانست با تکیه بر اصطلاح «تیم B»، فضای رسانه‌ای آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد و افکار عمومی این کشور را نسبت به وجود یک شکاف عقیدتی جدی میان تصمیم‌سازان ارشد حوزه سیاست خارجه واشنگتن حساس کند، بهره‌برداری از اصطلاح «مجتمع صنعتی نظامی» نیز می‌تواند فرصت‌های خوبی برای کشور ایجاد کند. به عبارت دیگر، حال که به نظر می‌رسد دونالد ترامپ قصد دارد – به تقلید از آیزنهاور – نام خود را به عنوان یک رئیس‌جمهور هشیار و صلح‌طلب در تاریخ به ثبت برساند، دستگاه دیپلماسی ایران نیز می‌تواند با توسل به این اصطلاح و تاکید بر آن، ترامپ را به هشیاری در برابر جریان جنگ‌طلب دعوت کند و او را در مورد ادعایی که کرده مکرراً به چالش بکشد.