توطئه سرمایهداری علیه فوتبال
به گزارش اقتصاد نیوز و به نقل از اعتماد، همه چیز بسیار ساده است. اگر شما ۱۰ میلیون دلار درآمد دارید. فقط حق دارید ۱۰ میلیون دلار خرج کنید. میشل پلاتینی هدف این قانون را زنده نگهداشتن باشگاهها اعلام کرد. او گفت: با این قانون تیمها دیگر بیش از درآمدشان خرج نمیکنند و سایه ورشکستگی از فوتبال محو خواهد شد. او همچنین گفت: با وضع این قانون توجه به استعداد کشورهای اروپایی بیشتر خواهد شد. استقبال عمومی بسیار خوبی از این قانون شد. این قانون بعد از اوجگیری عجیب و غریب پاریسنژرمن، منچسترسیتی، مالاگا و چلسی وضع شد. در بین این تیمها، مالاگا ابتدای مسیر بزرگ شدن بود، مالک ثروتمندش خوابهای زیادی برای تیمش دیده بود.
اما بعد از حضور در نیمهنهایی سال ۲۰۱۳ لیگ قهرمانان، همه چیز تغییر کرد. قوانین سفت و سخت این باشگاه را به گوشه رینگ انداختند و جریمهها و فشارها مدیریت تیم را از ادامه پروژه منصرف کرد. چلسی هم از دوران گذار عبور کرده بود و با درآمدهای فوتبالی اداره میشد.
اما سیتی و پاریس، پروژههای بسیار بزرگی در سر داشتند و نمیخواستند اجازه بدهند این قانون، مانعی بر سر رویاپردازیهایشان بشود. راههای دور زدن قانون برای تیمهایی که بزرگترین تاجران امارات و امیر قطر پشتشان هستند، کار سختی نیست. کافی است چند تا از شرکتهای مالکان، اسپانسر تیمشان بشوند تا درآمدهای باشگاه در حد خرجکردها بالا برود. پاریسنژرمن حتی پا را فراتر هم گذاشت و شرکت رسانهای بیاین اسپورتس که مدیرش همان ناصر الخلیفی مدیر پاریسنژرمن است، حق پخش لیگ فرانسه را به شکلی تاریخی افزایش داد تا هم کمکی به اقتصاد فوتبال فرانسه کرده باشد هم خودش راحتتر بتواند قوانین را دور بزند. اما حالا که یک دهه از وضع این قانون گذشته، همگان متوجه شدهاند که ماجرا آنطور که عنوان شده، نبوده است.
این قانون قرار نیست به تیمهای کوچک کمکی بکند. تمام هدف این قانون، جلوگیری از اوجگیری تیمهای کوچک به واسطه مالکان ثروتمند است. این قانون هیچ تاثیری روی روند خرجکرد تیمهای بزرگ نداشته است. تیمهایی که روزگاری از خلأ چنین قانونی استفاده کرده بودند و موفق شده بودند فاصلهای معنادار با دیگر تیمها ایجاد کنند حالا در امنیت کامل و به شکل انحصاری بازار را قبضه کردهاند. تیمهایی که هوادار چندانی ندارند و در ابتدای مسیر هستند، هیچ شانسی برای ورود به این میدان نخواهند داشت. چهارشنبه دو هفته پیش بود که اولین جلسه رسمی و عمومی برای سبک جدید برگزاری لیگ قهرمانان اروپا برگزار شد. با صحبتهایی که در این جلسه مطرح شد، با اطمینان میتوان گفت فیرپلی مالی قدم اول از یک مسیر بزرگتر بوده؛ مسیری که پایانش زیر سلطه گرفتن تمام تیمهای فوتبال جهان توسط ۲۴ تیم بزرگ اروپایی است.
قرار است ۲۴ تیم همیشه در لیگ قهرمانان حاضر باشند و تحت هیچ شرایطی از این تورنمنت کنار نروند. مسابقات در قالب ۴ گروه ۸ تیمی برگزار خواهد شد و تقابل تیمهای بزرگ با یکدیگر تضمین شده است. دیدارهای مهم همه در شنبه و یکشنبه برگزار خواهد شد.
با وجود چنین وضعیتی، لیگهای داخلی از درجه اهمیت پایینی برخوردار خواهند بود و شاید این ۲۴ تیم بزرگ، اهمیتی به مسابقات لیگ ندهند. هواداران تیمهای کوچک شاید دیگر نتوانند ستارههای بزرگ جهان را در ترکیب تیمهای بزرگ در ورزشگاههای کوچکشان ببینند و ستارهها فقط برای درخشیدن در مقابل بزرگترین تیمهای اروپا خودشان را آماده میکنند. اختلافی که بین این ۲۴ تیم با دیگر تیمهای فوتبال ایجاد میشود، عملا بازار فوتبال را تبدیل به بازاری انحصاری برای آنها میکند. درآمد اضافه و تضمین شده آنها در لیگ قهرمانان به نسبت دیگر تیمها، دست آنها را برای خرید باز خواهد گذاشت و هیچ تیمی یارای مقابله با آنها را نخواهد داشت. دیگر تصور اینکه تیمی مانند آژاکس تا نیمهنهایی لیگ قهرمانان پیشروی کند، ممکن نخواهد بود. تیمهای ضعیف برای رسیدن به لیگ قهرمانان باید از هفتخان عبور کنند و اگر به رقابت برسند، شاید تبدیل به بازیهای دستگرمی دور گروهی بشوند.
تیمهایی که تا امروز موفق شدهاند خودشان را بالا بکشند، خوشا به حالشان، اما دیگر تیمها شاید خواب بزرگی و رسیدن به مراحل پایانی لیگ قهرمانان را هم نتوانند ببینند. رقابت بین ۲۴ تیم برتر اروپا به اوج زیبایی خواهد رسید، اما مگر همین الان فوتبال چه مشکلی دارد؟ گویا استارت چنین طرحی از آنجایی خورده که گهگداری تیمهای بزرگی مانند منچستریونایتد، آثمیلان، اینترمیلان، آرسنال و چند تیم دیگر برای رسیدن به لیگ قهرمانان دچار مشکل میشوند. این موضوع تبعات بدی برای تیمها و البته یوفا دارد، چرا که علاوه بر اینکه آن تیم از درآمدهای این تورنمنت باز میماند، یوفا هم از طرفداران این دست تیمها محروم میشود و به جایش مجبورند تیمهایی را تحمل کنند که هوادار بینالمللی کمتری دارند. این به معنی درآمد کمتر از طریق فروش حق پخش تلویزیونی است.
یوفا یک بازی ناجوانمردانه مالی را با تیمهای کوچک آغاز کرده و حالا در اواسط مسیر قرار دارد. مدیران یوفا با حرفهای زیبا و ارایه آمارهای جذاب، اینطور وانمود میکنند که هدفشان از چنین طرحهایی زنده نگهداشتن فوتبال و کمک به تیمهای کوچکتر است. اما واقعیت بسیار عیانتر از آن است که بتوان با حرفهای زیبا انکارش کرد. دنیای فوتبال، تبدیل به زمین بازی سرمایهداران بزرگ شده است. باشگاه نانت فرانسه اعلام کرده به خاطر وضع همین قوانین، چندین سرمایهگذار که راغب بودند بخشی از سهام این باشگاه را بخرند، پا پس کشیدهاند، چراکه دیگر تیمداری صرفه اقتصادی نخواهد داشت. آینده سرمایهگذاری روی تیمهای کوچک کاملا مبهم است و سرمایهداران حاضر نیستند ریسک زیادی را متحمل شوند.
فوتبال در حال گذار به یک دوران جدید است. لیگ قهرمانان اروپا به یک نمونه فوتبالی از NBA تبدیل خواهد شد. بزرگترینها همیشه هستند. سرمایهداران همواره خواهند بود. این آرمان فوتبال نبود. قرار بود در فوتبال هر تیمی شایستگی بیشتری دارد به موفقیت برسد، نه هر تیمی که پول بیشتری دارد. این وضعیت، تاثیری روی روند رو به رشد بینندگان فوتبال نخواهد گذاشت، اما لذت ناب فوتبال را از ما میرباید.