پیام سفر «شینزو آبه» به تهران

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، در روزهای اخیر برخی منابع مطلع از سفر نخست وزیر ژاپن به ایران خبر داده‌اند؛ سفری سه روزه که از ۲۲ خرداد آغاز خواهد شد و تا ۲۴ م ادامه خواهد یافت. یکی از مسائلی که سفر آبه به تهران را برجسته کرده این است که طی چهار دهه اخیر این نخستین سفر نخست وزیری این کشور به جمهوری اسلامی ایران است.

هنوز جزئیات زیادی از اهداف و چرایی انجام این سفر منتشر نشده اما به گفته «یوشیهیده سوگا» سخنگوی دولت ژاپن، آبه با رهبر معظم انقلاب و حجت الاسلام «حسن روحانی» رئیس جمهوری دیدار و گفت وگو خواهد داشت؛ گفت وگوهایی که به باور ناظران علاوه بر بررسی مناسبات دوجانبه، حول محور تنش‌های اخیر بین ایران و آمریکا خواهد چرخید. پس این گمانه زنی وجوددارد که او در این سفر قصد کاستن از اختلافات و باز کردن بستر مذاکره را دارد.

سفر آبه به تهران درست پس از سفر ترامپ به ژاپن انجام می‌گیرد. با مروری بر گفت وگوهایی که بین رئیس جمهوری آمریکا ونخست وزیر ژاپن انجام گرفت، می‌توان به این نتیجه رسید که آبه با تشویق ترامپ برای باز کردن مسیر مذاکره با ایران راهیتهران خواهد شد.با مروری بر گفت وگوهایی که بینرئیس جمهوری آمریکا و نخست وزیرژاپن انجام گرفت، می‌توان به این نتیجه رسید که آبه با تشویق ترامپ برای باز کردن مسیر مذاکره با ایرانراهی تهران شده است.

موضع گیری های نرم و منعطف ترامپ در ژاپن توجه جهان را به خود معطوف ساخت. وی در اظهارنظری بی سابقه گفت که «ایران این شانس را دارد که با همین حکومت به کشوری عالی و بزرگ تبدیل شود و ما به دنبال تغییر رژیم نیستیم»؛ اظهاراتی که حکم چراغ سبز را برای مذاکره با ایران داشت.

او همچنین بار دیگر اشتیاق خود به مذاکره با ایران را آشکارا علنی ساخت و تاکید کرد: من معتقدم که ایران مایل به مذاکره است و اگر آنها مایل به مذاکره باشند ما هم خواهان آن هستیم.

به این دلیل بسیاری از کارشناسان معتقدند آبه در تهران در پی تنش زدایی بین تهران و واشنگتن است که ترامپ در جریان سفر به ژاپن به طور صریح اظهار کرد «خوب می دانم که نخست وزیر ژاپن رابطه بسیار نزدیکی با سران ایران دارد و خواهیم دید چهمی شود»؛ صحبت‌هایی که باعث شده بسیاری آبه را در نقش یک میانجیگر بشناسند.

کارشناسان بر این باورند از زمانی که کاخ سفید از مذاکره مشروط دست برداشت و مذاکرات بدون پیش شرط را پیش کشید، تلاش‌های میانجیگرانه از سوی برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه ای افزایش یافته است.از زمانی که کاخ سفید از مذاکرهمشروط دست برداشت و مذاکرات بدون پیش شرط را پیش کشید، تلاش‌های میانجیگرانه از سوی برخی کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه ایافزایش یافته است.

دوشنبه همین هفته نیز ایران میزبان «هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان خواهد بود؛ سفری که گفتهمی‌شود برای نجات برجام و کاهش تنش بین ایران و آمریکا صورت می‌گیرد. علاوه بر ژاپن و آلمان، کشورهای سوئیس، عراق، عمان، پاکستان نیز بارها برای رفع تنش بین ایران و آمریکا اعلام آمادگی کرده‌اند.

«مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا به دنبال خروج کشورش از برجام ۱۲ پیش شرط را برای مذاکرهمجدد با تهران برگزید اما اینک ناچار به عقب نشینی شده است. توقف غنی سازی اورانیوم، تعطیلی رآکتور آب سنگین اراک، اجازه دسترسی کامل و بدون قید و شرط به آژانس برای بازرسی تمامی سایت‌ها در سراسر ایران، پایان دادن به برنامه موشک‌های بالستیک، آزادی تمامی شهروندان آمریکایی و متحدان آن، دست برداشتن ایران از حمایت حزب الله، حماس و جهاد اسلامی،خارج شدن ایران از خاک سوریه تنها چند مورد از آن شروط بود.

ناکامی آمریکا از انجام مذاکرات با پیش شرط، آنها را یک گام به عقب راند تا از شروط کذایی خود چشم پوشی کرده و خواستار انجام مذاکرات بدون هیچ پیش شرطی شوند. همچنین ترامپ که پیشتر تنها بر مذاکره با مقام معظم رهبری تاکید داشت به تازگی گام دیگر خود را به عقب برداشته و از مذاکره با همتای ایرانی صحبت می‌کند.

مقامات جمهوری اسلامی ایران اما تا کنون چه به مذاکرات با پیش شرط و چه بدون پیش شرط روی خوش نشان نداده‌اند. بیاعتمادی آنها به آمریکا نیز ریشه‌ای چهل ساله دارد و تنها به دولت ترامپ و تعهدگریزی های وی محدود نیست.

از نگاه دولتمردان و مقامات عالی رتبه کشورمان، ترامپ همزمان با استقبال از مذاکره از ابزار فشار تهدید و تحریم نیز استفاده می‌کند که همزمانی کاربرد این دو ابزار بیش از پیش به بی اعتمادی‌ها دامن می‌زند.

از این رو مقام معظم رهبری روز چهارشنبه هشتم خردادماه در دیداری سه ساعته با هزاران نفر از استادان و اعضای هیأت‌های علمی دانشگاه‌ها با بیان اینکه «مذاکره تاکتیک آمریکا برای تکمیل راهبرد فشار به ایران است»، تاکید کرد: آمریکایی‌ها معمولاً برای رسیدن به اهداف خود یک راهبرد دارند و یک تاکتیک. راهبرد آنها «فشار» با هدف خسته کردن طرف مقابل است و سپس از «مذاکره» به عنوان مکمل فشار استفاده می‌کنند تا به خواسته خود برسند.

این رخداد دیروز جمعه هفدهم خردادماه نیز تکرار شد و برخی رسانه‌ها از تحریم‌های جدید آمریکا علیه پتروشیمی ایران خبر دادند. گفته می‌شود وزارت خزانه داری آمریکا چندین شرکت پتروشیمی از جمله شرکت‌های پتروشیمی خلیج فارس، فجر، پارس، ارومیه و غیره را در فهرست تحریم‌های خود قرار داده است.

این نخستین بار نیست که آمریکا صنعت پتروشیمی ایران را هدفگذاری می‌کند اما اعمال این تحریم‌ها همزمان با حضورمیانجیگران در تهران بیش از آنکه واقعی باشد جنبه نمادین دارد و حاکی از تداوم سیاست فشار حداکثری بر تهران است.همزمانی تهدید و همچنین تمایل به مذاکره، سیاستی ناکارامد است و احتمال نتیجه بخش بودن و رفع تنش را دور می‌سازد، همان گونه که تا کنون نیز حاصلی نداشته است.

کارشناسان حوزه بین الملل معتقدندهر چند تکاپوی سیاسی برخی شخصیت‌های میانجی همچون نخست وزیر ژاپن که نزد ایران و امریکا از محبوبیت خاصی برخوردارند می‌تواند اثرگذار باشد اما مهمتر رویه آمریکا است که باید تغییر یابد هر چند تکاپوی سیاسی برخی شخصیت‌های میانجی همچون نخست وزیر ژاپن که نزد ایران و امریکا از محبوبیت خاصی