بوریس جانسون نتیجه علیرضا/ چگونه اجداد جانسون از عثمانی به انگلیس رفتند؟

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبر فوری، پس از نخست وزیری بوریس جانسون در انگلستان، رسانه های ترکیه ضمن پوشش آغاز زمامداری او از جانسون به عنوان «نوه عثمانی» یاد کردند.

رئیس جمهوری ترکیه نیز ابراز امیدواری کرد که  در دوران نخست وزیری جانسون که جد پدری اش آخرین وزیر کشور امپراتوری عثمانی بود روابط بین ترکیه و بریتانیا گسترش یابد. یورو نیزو طی گزارشی تاکید کرد که بسیاری از شهروندان ترکیه این روزها از اینکه بوریس جانسون به نخست وزیری بریتانیا رسیده است احساس غرور می کنند.

برخی رسانه های ترکیه هم از نخست وزیر جدید بریتانیا که تبار ترک دارد به عنوان «بوریس ترک» یاد می کنند. اما به راستی جد جانسون کیست و چگونه از عثمانی به بریتانیا رسید؟

زندگی پرماجرای جد جانسون؛ از فعالیت در پاریس تا جنگ با آتاتورک

طبق گزارشی که مدتی پیش بی بی سی منتشر کرد، علی کمال بیگ پسر رئیس صنف شمع فروشان استانبول بوده است. نامش هم علی‌ رضا بود اما به سبب علاقه به نامق کمال، شاعر الهامبخش روشنفکران ملی گرا، لقب کمال بر خود گذاشت.

علی کمال بیگ در اوج بحران عثمانی وارد سیاست شد. در سالهای تحصیل در پاریس به محفل معروف به ترکهای جوان «ژون ترک» پیوست که عمدتا جوانانی از اشراف و طبقه متوسط بودند که برای تغییر نظام استبدادی عثمانی مبارزه می کردند. آتاتورک و یارانش هم از همین محفل برخاستند. اما مدتی بعد به علت رسوایی و خیانت از محفل خارج شد.

علی کمال پس از برقراری نظام مشروطه در عثمانی به کشور بازگشت و از مقربان سلطان عبدالحمید شد. او سردبیری روزنامه اقدام را به دست آورد و در دارالفنون (دانشگاه استانبول کنونی) مشغول به تدریس شد. سرانجام با شورشی که در کشور به راه افتاد و به زیر کشیده شدن سلطان عبدالحمید از تخت را به دنبال داشت، علی کمال بیگ ناچار به ترک کشور و هجرت به فرانسه شد.

با اوج گیری جنگ جهانی اول سیاست و روزنامه را رها کرد. در انتهای جنگ اول جهانی، در آنچه از عثمانی باقی مانده بود، دو دولت برپا شد. یکی دولت استانبول که مورد شناسایی بین المللی بود اما زیر نظر قوای اشغالگر متفقین عمل می کرد. دیگری دولتی که بازماندگان قشون عثمانی به فرماندهی آتاتورک همراه با یاران سیاسی شان در آنکارا برپا کردند. این نیروها که به نام قوه ملیه شناخته می شدند، برای بیرون راندن اشغالگران خارجی می جنگیدند که ارتشهای بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، استرالیا و یونان و متحدان داخلی شان یعنی یونانیهایی بودند که تا آن زمان عمده جمعیت کرانه دریاهای مدیترانه و اژه و سیاه را تشکیل می دادند.

علی کمال پس از پایان جنگ و در حالی که کشور همچنان در اشغال متفقین بود، دوباره به سیاست بازگشت و این بار به فرید پاشا شوهر خواهر سلطان وقت، محمد پنجم نزدیک شد. فرید پاشا صدراعظم شد و علی کمال بیگ را وزیر معارف و سپس وزیر داخله کرد.

علی کمال بیگ و یارانش در مقابل قوه ملیه، «جمعیت محبان انگلیس (انگلیس محبلری جمعیتی)» را به راه انداختند که هدفش حفظ نظام مشروطه سلطنتی به بهای تحت الحمایگی بریتانیا و گردن نهادن بر پیمانهایی بود که متفقین پیشتر با یکدیگر برای تقسیم و از هم پاشاندن امپراتوری عثمانی بسته بودند. نقشه ای که در این پیمانها برای کشور ترکیه ترسیم شده بود، بسیار کوچکتر از ترکیه کنونی بود.

او پس از چند سال جنگ با ترکان جوان و دولت ترکیه سرانجام دستگیر شد و به دست نیروهای ترکان جوان کشته شد. 

همسرها و فرزندان علی کمال بیگ

علی کمال بیگ دو بار ازدواج کرد. نخست با وینفرید بران که از جانب پدر سوئیسی و از جانب مادر، انگلیسی بود. از او صاحب پسری به نام عثمان و دختری به نام سلما شد که عملا پدر خود را ندیدند چون مدت کوتاهی پس از تولدشان مادرشان درگذشت و پدرشان به استانبول بازگشت. سلما پس از مرگ آتاتورک اجازه یافت به ترکیه برود و شهروند این کشور شود اما عثمان نام خود را به ویلفرد تغییر داد و نام خانوادگی مادربزرگ انگلیسی اش، جانسون را برگزید و انگلیسی شد. ویلفرد با آیرین ویلیامز ازدواج کرد که پدرش انگلیسی و مادرش شاهزاده ای آلمانی بود. فرزند آن دو، استانلی که بعدها از نمایندگان بریتانیا در پارلمان اروپا شد، پدر بوریس جانسون است.

ازدواج دوم علی کمال بیگ با سبیحه دختر زکی پاشا، یکی از وزیران دولت عثمانی بود. این دو صاحب پسری به نام زکی شدند که نام خانوادگی کونر‌ آلپ برای خود برگزید و دیپلمات شد. پسر او، سلیم نیز حرفه پدری را ادامه داد و تا منصب سفیر ترکیه در سوئد و کره جنوبی پیش رفت. او اکنون دوران بازنشستگی را سپری می کند.