وندی شرمن با اشاره به گام سوم ایران تاکید کرد؛ شکست فشار حداکثری ترامپ

از زمان خروج آمریکا از برجام در سال گذشته، دولت ترامپ تحریم های شدیدی علیه ایران اعمال و سیاست موسوم به "فشار حداکثری" را پیگیری کرده است.

ایران روز شنبه سومین گام خود را در خصوص کاهش تعهدات برجام اعلام کرد و از به کارگیری سانتریفوژهای پیشرفته تر خبر داد. تهران همچنین محدودیت های تحقیق و توسعه هسته ای را که براساس برجام اعمال کرده بود، لغو کرده است. ایران می گوید این اقدامات به دلیل ناتوانی اروپا برای عمل به تعهدات برجامی اتخاذ شده و قابل برگشت است.

 شرمن مدعی شد: "همه چیز نگران کننده است، زیرا روند کار از چارچوبی که ایران را از دست یابی به بمب اتم باز می داشت، دور می شود، چیزی که به قول خود پرزیدنت ترامپ مهم ترین مساله برای وی است."

شرمن افزود: "ایران فقط جسور نمی شود، بلکه در شرایطی قرار می گیرد که اقدام کند، اقداماتی که مشخص است با توسل به زور، راه برگشت برای آن وجود ندارد. ما در موقعیت بسیار بسیار دشواری قرار گرفته ایم. البته آنها گفته اند که این گام ها قابل برگشت است اما اگر آنها مسیر تحقیق در فناوری سانتریفوژ را از سر گرفته، سطوح مختلف سانتریفوژ را  آزمایش کنند، از دانش بیشتری برخوردار خواهند شد که نگران کننده است."

به گفته شرمن، در مذاکرات برجامی، گفت و گوهای مربوط به محدودیت های تحقیق یک نقطه "دشوار" بود و مشخصه ای مهم از مذاکرات برای دولت اوباما محسوب می شد.

شرمن گفت:" اگر آنها واقعا در خصوص تحقیق هسته ای به سمت جلو حرکت کنند، دانش بیشتری کسب خواهند کرد که نمی توان آن را محو کرد، این نکته ای است که پرزیدنت  اوباما درک کرد و دلیل مذاکرات بود."

شرمن افزود:" حتی اگر تمام سایت های هسته ای آنها را بمب باران می کردیم ( کاری که قطعا می توانستیم انجام دهیم) ، آنها را بازسازی می کردند و احتمالا به صورت مخفیانه. ولی نمی توان دانش را نابود کرد، لذا این اقدام قدری پیچیده تر و نگران کننده تر است."

پویش فشار حداکثری ترامپ مانع از دوری ایران از برجام نشده و خاورمیانه را امن تر نکرده است

بیزنس اینسایدر گام سوم ایران را بی اعتنایی عمده تهران به آمریکا و اتحادیه اروپا نامید که به نوشته این نشریه در اقدامی ناموفق تلاش کرده اند ایران را ترغیب کنند به تعهدات برجامی خود پایبند باشد.

شرمن با اشاره به اعلام اخیر ترامپ برای گفت و گو با رئیس جمهور ایران گفت:" به نظر می رسد دولت ترامپ مایل نیست باب مذاکرات را با ایران باز کند. گرچه پرزیدنت ترامپ گفته که مایل است بدون پیش شرط در هر زمان گفت و گو کند، آشکارا هر دو طرف شروطی دارند. لذا در موقعیتی بسیار خطیر قرار گرفته ایم."

به گفته شرمن، در حال حاضر یک "پویایی نامناسب" در ایران و آمریکا وجود دارد که در آن تندروها هدایت امور را در اختیار داشته و این شرایط به بروز "علایمی مختلف" از هر دو منجر خواهد شد.

 شرمن افزود:" پویش فشار حداکثری، حزب الله لبنان را متوقف نکرده، به خطراتی که ... خاورمیانه را تهدید می کند پایان نداده، ایران را از دوری از برجام بازنداشته، و قطعا متحدانمان را از ما دور کرده است، کشورهایی که به سختی همراه ما تلاش کردند تا تضمین شود ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت."

ایران به دنبال "اعمال نفوذ"

شرمن گفت ایران در بحبوحه تحریم های فلج کننده آمریکا، به دنبال اعمال "نفوذ" است، و افزود" این که آیا بن بست پایان خواهد یافت یا خیر، مستلزم آن است که کسی " شهامت و هزینه" به خرج دهد، در غیر این صورت "دیپلماسی خاموشی پشت صحنه شکل خواهد گرفت تا برای یک دیدار زمینه سازی کند."

بیزنس اینسایدر به نقل از "ریچارد نفیو" کارشناس برجسته امور تحریم ها در تیم مذاکره کننده آمریکا با ایران، از سال 2013 تا 2014، می نویسد یک دلیل دیگر که ایران تلاش های آمریکا را برای مذاکره نادیده گرفته، ماهیت شکننده سیاست دولت ترامپ در قبال ایران است. نفیو هم اکنون استاد امور تحقیقات در دانشکده روابط بین المل و امور عمومی در دانشگاه کلمبیای آمریکا است.

در حالی که مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا هدف از فشار حداکثری را تن دادن ایران  به تعهدات برجامی می داند، جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ بارها از تغییر رژیم در ایران حمایت کرده است.

نفیو در گفت و گو با بیزنس اینسایدر گفت: " نبودن انسجام صرفا یک مشکل جالب نیست. به نظرم یک فاجعه بالقوه استراتژیک است. از آنجا که مشخص نیست آمریکا به دنبال چیست، ایران هم از مذاکره با آنها خودداری می کند."

وی گفت:" ایرانی ها موضعی کاملا آشکار دارند و می گویند از مذاکره با افرادی که تلاش میکنند روند تخریبشان را مهندسی کنند، خودداری می کنند. لذا تصور اینکه مذاکرات جدی صورت بگیرد، دشوار است. زیرا آنها حتی نمی توانند مشخص کنند نخستین مانع مذاکرات چیست، یعنی این که: آیا شما می خواهید دولت ما را سرنگون کنید؟"

اروپا می خواهد برجام را نجات دهد، اما از توان کافی برخوردار نیست

نفیو با اشاره به تلاش رئیس جمهور فرانسه برای نجات برجام و پیشنهاد خط اعتباری 15 میلیارد دلاری به ایران گفت: "فکر نمی کنم آنها واقعا معتقد باشند که دولت فرانسه قادر است این کار را انجام دهد، اگر بانک های فرانسوی مایل به تسهیل این امر باشند، تحریم های آمریکا مطرح نخواهد بود. پذیرش وام اساسا برابر است با اینکه ایرانی ها از جانب اروپا اعانه دریافت کنند، و این چیزی نیست که آنها علاقه ای به آن داشته باشند."

به گفته نفیو، تنش بین ایران و آمریکا احتمالا ادامه خواهد یافت اما یک قدم اشتباه می تواند آنها را به جنگی "فاجعه بار" سوق دهد. استراتژی ایران اعمال فشار بر آمریکا و اروپا است تا یکی از آنها تغییر موضع دهد.

وندی شرمرن هم در این باره به بیزنس اینسایدر گفت:" جنگ در خاورمیانه فاجعه بار خواهد بود، چه عامدانه باشد، چه تصادفی و یا از روی ناآگاهی. اقدام نظامی همواره باید آخرین گزینه باشد."