زمزمه‌های خروج اروپا از برجام؛ آیا تروییکای اروپایی از توافق هسته‌ای خارج خواهند شد؟
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از نامه نیوز، اخیرا روزنامه انگلیسی گاردین، اخباری را در خصوص خروج احتمالی اتحادیه اروپا و خصوصا تروییکای اروپایی از برجام مطرح کرده است. بر اساس ادعای گاردین ،که هنوز از سوی مقامات اروپایی و ایرانی تایید یا تکذیب نشده است، آمده است که طرف‌های اروپایی برجام بدون اشاره به یک و نیم سال انفعال خود در برابر خصمانه ترین بدعهدی آمریکا در نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل اعلام کردند که در صورتیکه ایران گام‌های دیگری را برای کاهش تعهدات برجامی خود بردارد، آنها احتمالا چاره‌ای جز تَرک برجام نخواهند داشت!
بدون شک با توجه به ساختار EU+E3"" که به معنای دخیل بودن اتحادیه اروپا( همه اعضای اتحادیه اروپا) در پروژه تصویب برجام بوده است، بدون شک تصمیم خروج اروپا از برجام، باید با رای مثبت همه اعضای این مجموعه همراه باشد. بنابراین، این موضوع تابعی از تصمیمات لندن، پاریس و برلین نخواهد بود. لازم به ذکر است که مواضع برخی بازیگران اروپایی با تروییکای اروپایی در این خصوص تفاوت دارد. با این حال، هر یک از تروییکای اروپایی مختار خواهند بود که از توافق هسته ای به صورت یکجانبه خارج شوند، بدون آنکه بخواهند تصمیم و موضع خود را به سایر اعضا تعمیم دهند.
از سوی دیگر، منابع اروپایی، از احتمال "آغاز پروسه خروج از برجام" خبر داده اند. این به معنای آن است که تروییکای اروپایی حتی به صورت همگام و همراه با یکدیگر ( در یک تاریخ و زمان مشخص ) از برجام خارج نخواهند شد. احتمالا تروییکای اروپایی قصد دارند در این خصوص بازی هماهنگی را با یکدیگر آغاز کنند که بر این اساس، یکی از اعضا ( احتمالا انگلیس) زودتر از توافق هسته ای خارج شود و پاریس و برلین، به صورت مشروط در توافق باقی بمانند.
نکته مهمی که باید مدنظر قرار داد، به بازی بدون خاصیت تروییکای اروپایی در قبال برجام باز می گردد. واقعیت امر این است که "اروپای امروز" یا همان "اروپای در حال گذار" به دلیل تعارضات بنیادینی که در حوزه هایی مانند "روابط با آمریکا"،"مواجهه با دوگانه ملی گرایی- جمع گرایی"،" ادغام امنیتی در ذیل ساختار ناتو" با آنها دست و پنجه نرم می کند، قدرت "تصمیم گیری پایدار" در قبال موضوعات تعیین کننده ای در قبال برجام را ندارد.
نمونه این مسئله را در سال گذشته میلادی و در جریان تن دادن اروپا به خواسته های غیر قانونی ایالات متحده در قبال "تغییر توافق هسته ای " مشاهده کردیم. رفتار و گفتار سینوسی، چندگانه و غیر قابل پیش بینی سران اروپایی در قبال پدیده های بین المللی دارای دو جنبه "ارادی" و " غیر ارادی" بوده که جنبه ارادی آن، به "رفتار سیاستمداران" و جنبه غیر ارادی آن به " تعارضات ماهوی در اروپای واحد" مربوط می شود. در چنین شرایطی تکلیف ما کاملا مشخص است :"عدم اتکا به اروپای واحد"!
از آنجا که پدیده "اروپای واحد" به صورت ذاتی قابل ثبات و محاسبه نیست، متعلقات وابسته به این پدیده از جمله "برجام اروپایی" نیز قابل اعتماد و اتکا نیستند. نکته مهم تر اینکه سران اروپایی ، بارها از برجام به عنوان محصول چند جانبه گرایی در نظام بین الملل یاد کرده و حتی در محافل خود، برجام را محصول "دیپلماسی اروپایی" قلمداد کرده اند. بنابرین، خروج تروییکای اروپایی واتحادیه اروپا از برجام ، به معنای خودزنی سیاسی و بین المللی اتحادیه اروپا خواهد بود.
این در حالیست که جمهوری اسلامی ایران در آن سوی معادله، چیزی برای از دست دادن ندارد. با توجه به منافع بسیار اندکی که در خصوص برجام ( از سوی اروپا) و پس از خروج ترامپ به ایران رسیده است ، عملا خروج مطلق اروپا از توافق هسته ای، ضرر عملی چندانی را بر ایران وارد نخواهد کرد. نکته مهم دیگر اینکه انگلیس و بوریس جانسون نخست وزیر این کشور، به دلیل فشارهایی که از سوی کاخ سفید بر لندن وجود دارد، بیشتر از پاریس و برلین خواستار خروج از توافق هسته ای است. البته این موضوع در حالی رخ خواهد داد که حضور بویس جانسون در قدرت ، حداقل تا پایان سال 2019 میلادی تضمین شود! هم اکنون جانسون به سبب بحرانهای به وجود آمده بر سر برگزیت، خود نیز برآوردی در خصوص حضور یا عدم حضور خود در قدرت تا پایان سال جاری میلادی ندارد.
