روی دیگر سکه «اوکراین‌گیت»؛ پای پسر جوبایدن در پرونده‌های فساد مافیای انرژی گیر است

«مک مافیا» لقبی است که «میشا گلنی» نویسنده انگلیسی در کتاب خود با نام «سفری به سرزمین جنایات سازمان یافته بین‌المللی» به شبکه‌های تبهکار روسی و اروپای شرقی داد.

کلونی‌های بی‌رحمی که از دل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق سر برآوردند و با تکیه بر زد و بندهای گسترده با دولتمردان تازه به دوران رسیده و چپاول اموال دولتی به ثروتی افسانه‌ای دست یافتند که دامنه حاکمیت آن‌ها را به قلب اروپا و حتی سواحل شرقی آمریکا رساند.ژ

مدت‌هاست که در بسیاری از گزارش‌های رسانه‌های غربی درباره جنجال‌های رسوایی‌های مالی و یا تصفیه حساب‌های خونین ردی از اشخاص و گروه‌های مرتبط با «مک مافیا» به چشم می‌خورد.

حالا هم در عمق ماجرای رسوایی ترامپ بر سر مذاکره با رئیس‌جمهور اوکراین درباره پرونده‌های فساد مالی مرتبط با پسر جو بایدن نامزد مطرح دموکرات‌ها برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ و اتهاماتی که به صورت متقابل رئیس‌جمهور آمریکا ضد بایدن برای مسکوت کردن پرونده وارد کرده، باز هم رد عضوی از مک مافیا و طبقه اولیگارشی‌‌های ثروتمند روسی و اوکراینی به چشم می‌خورد.

پسر ناخلف بایدن

«هانتر بایدن» فرزند دوم جو بایدن پسری دردساز برای خاندان بزرگ بایدن است. بر خلاف «بو بایدن» پسر دیگر معاون اول رئیس‌جمهور سابق آمریکا که یک سال در عراق خدمت کرد و در ماجرایی احساسی به خاطر سرطان مغز درگذشت، هانتر همیشه برای پدر خود شرمساری به بار آورده است.

در حالی که تمام اعضای خانواده بایدن به خدمت در نیروی دریایی آمریکا افتخار می‌کنند، هانتر بایدن تنها به مدت دو سال به عنوان نیروی ذخیره در این نیرو خدمت کرد. وی در دوران خدمت خود افسر روابط عمومی این نیرو در ایالات ویرجینیا محسوب می‌شد که در نهایت با مثبت اعلام شدن نتیجه آزمایش مصرف کوکایینش در سال ۲۰۱۴ از نیروی دریایی اخراج شد.

در این میان شایعه برقراری روابط عاشقانه بین وی و بیوه برادر مرحومش نیز چهره اخلاقیش را بیشتر لکه‌دار کرد و حالا هم ترامپ مدعی شده که پدرش او را از رسوایی مربوط به تحقیقات پرونده‌های فساد مالی در اوکراین رهانده است.

البته ترامپ در حال پرداختن هزینه سنگینی برای روشن کردن ماجراست و دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان به رهبری «نانسی پلوسی» در تلاش هستند تا به این بهانه ترامپ را تبدیل به چهارمین رئیس‌جمهور استیضاح‌شده این کشور بعد از «اندرو جکسون»، «ریچارد نیکسون» و «بیل کلینتون» تبدیل کنند. در این میان نگاهی به جزییات پرونده نشان می‌دهد که علیرغم تلاش ترامپ برای سوء استفاده از اختیارات خود پرونده هانتر بایدن و پدرش نیز مبرا از خطا و تخلف نیست.

مافیای اوکراینی به دنبال حامیان غربی

در سال ۲۰۱۴ میلادی زمانی که اعتراضات هدایت‌شده از طرف غرب در میدان «اروپا» در کی‌یف به برکناری ویکتور یانوکوویچ رئیس‌جمهور روس‌گرای اوکراین انجامید، بسیاری از مقامات و وابستگان دولت پیشین از ترس انتقام فاتحان کی‌یف، یا فرار از اوکراین را ترجیح دادند و یا به دنبال حامیان جدیدی رفتند تا از آنان محافظت کنند.

«نیکولا زلوچفسکی» یکی از این افراد بود. یک کارمند سابق نهادهای امنیتی اوکراین که به لطف روابط نزدیک خود با کسانی همچون یوشنکو و یانکوویچ به مجوزهای مهم برای اکتشاف نفت و گاز دست پیدا کرده بود.

وی از ژوئیه سال ۲۰۱۰ میلادی به عنوان وزیر محیط زیست و از دسامبر همان سال وزیر منابع طبیعی در این کشور شد. زلوچفسکی در نهایت در سال ۲۰۱۲ از این سمت برکنار شد و به عنوان معاون دبیر شورای امنیت ملی اوکراین منصوب شد.

برکناری یانکوویچ شوک مهمی برای زلوچفسکی بود و سبب شد تا پرونده‌های گوناگونی برای اعمال نفوذ وی در خصوص صدور مجوزهای گوناگون برای هلدینگ «بریسما» گشوده شود.

این شرکت یکی از مطرح‌ترین شرکت‌های انرژی در اوکراین است که نقش مهمی در تولید و توزیع گاز در این کشور دارد و در سال ۲۰۰۲ توسط زلوچفسکی بنیان گذاشته شده بود. با آغاز تعقیب قضایی دولتمردان پیشین اوکراینی ۲۳ میلیون دلار از موجودی حساب‌های زلوچفسکی در بانک‌های انگلستان در لندن توقیف شد و به صورت موازی FBI هم در این باره تحقیقاتی را آغاز کرد.

واکنش زلوچفسکی تلاش برای یافتن حامیان تازه‌ای بود که بتوانند وی را از این مخمصه رها کنند. اینجا بود که پای هانتر بایدن به بازی باز شد.

فرزند بایدن در بازی مافیای انرژی

به نظر می‌رسد، مرد پشت پرده برای تشکیل حلقه حامیان جدید زلوچفسکی، «آلن آپتر» بانکدار آمریکایی باشد که سال‌ها در جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوری مشغول به کار بوده است.

آپتر همچنین یک شرکت فعال سرمایه گذاری در آمریکا با نام Rosemont Capital را هدایت می‌کرد که «داوون آرچر» و «کریستوفر هاینز» از فعالان اصلی آن بودند. آرچر به عنوان یکی از نزدیک‌ترین دوستان هانتر بایدن نقش مهمی در فعالیت‌های مالی مربوط به کاندیداهای دموکرات داشته داشته است.

وی در سال ۲۰۰۴ مسئولیت مالی کمپین انتخاباتی «جان کری» وزیر امور خارجه اسبق آمریکا را به عنوان کاندیدای دموکرات‌ها بر عهده داشته است.

در حالی که بایدن اطلاع از فعالیت‌های تجاری پسرش را منکر شده، حامیان ترامپ عکسی از او در حال بازی گلف با یک مدیر گازی اوکراینی منتشر کرده‌اند

آرچر همچنین بخشی از هدایت کسب و کار خانواده «هاینز» مالک سابق شرکت مواد غذایی هاینز را به عنوان یکی از بزرگترین شرکت‌های مواد غذایی آمریکا را بر عهده داشته است. رابطه‌ای که به لطف هم اتاقی بودن وی و کریستوفر هاینز در دوران دانشگاه حاصل شده است. البته کریستوفر هاینز مدعی است که نقش چندانی در اداره Rosemont Capital نداشته است.

در هر صورت چند هفته پس از انتصاب آرچر به عنوان عضوی از هیئت مدیره هلدینگ بریسما هانتر بایدن جوان نیز به ریاست بخش حقوقی این کارتل اوکراینی منسوب شد.

زرادخانه‌ای از آقازاده‌های غربی

فعالیت‌های اقتصادی هانتر بایدن تا حدود زیادی متکی به روابط سیاسی پدرش است. هانتر بایدن پیش از انتصاب پدرش به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان نماینده یک شرکت لابی‌گر در کنگره آمریکا فعال بوده است و پس از آن از این سمت استعفا داد و به همراه عموی خود در یک صندوق سرمایه‌گذاری که از طرف آلن استنفورد سرمایه‌گذار تگزاسی تاسیس شده بود، مشغول می‌شود.

این همکاری عاقبت خوبی پیدا نمی‌کند و استنفورد به دلیل از بین بردن پول سرمایه‌گذاران در یک بازی پونزی ۷ میلیارد دلاری به ۱۱۰ سال حبس محکوم می‌شود و هانتر بایدن هم هرگونه ملاقات با استنفورد را منکر می‌شود. حضور هانتر بایدن و داوون آرچر بخشی از زرادخانه‌ای بود که زلوچفسکی به کمک آپتر در هیئت مدیره خود فراهم کرده بود. علاوه بر این دو، الکساندر کواسنویسکی نیز به عضویت هیئت مدیره شرکت در آمده بود. کواسنویسکی در سال‌های گذشته بارها به عنوان نماینده اوکراین در اتحادیه اروپا به این قاره سفر کرده و زلوچفسکی با کمک وی هر سال یک کنفرانس در خصوص انرژی پاک برگزار می‌کرد.

هلدینگ بریسما همچنین کمک‌های گسترده‌ای را به برخی از اندیشکده‌های آمریکایی انجام داد و سال گذشته بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ هزار دلار به شورای آتلانتیک کمک کرد. این مرکز پارسال چندین نشست با حضور دختر زلوچفسکی در خصوص امنیت کسب و کار برگزار کرد.

با این حال هلدینگ برسیما انرژی به دلیل سوابق خود هرگز نتوانست به عضویت اتاق بازرگانی مشترک آمریکا و اوکراین در بیاید.

حقوق خود هانتر بایدن در شرکت بریسما انرژی به ۵۰ هزار دلار در ماه می‌رسید که برای یک مدیر حتی در قامت شرکت‌های بزرگ آمریکایی نیز زیاد است. اما اندکی بعد، این انتصاب‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها نتیجه خود را نشان داد.

پرونده‌های هلدینگ بریسما چگونه مختومه شد؟

بنا بر شواهد فعلی، دخالت جو بایدن به عنوان معاون اول دولت اوباما در برکناری دادستان کل اوکراین در زمان ریاست جمهوری پترو پروشنکو واضح است. بایدن یک مهلت ۶ ساعته برای برکناری او تعیین کرده و دلیل آن را عدم اقدام جدی وی در مبارزه با فساد ذکر کرد.

در صورتی که اوکراین از این کار سر باز می‌زد، از کمک یک میلیارددلاری به اوکراین که در آن زمان سرگرم نبرد سهمگینی با جدایی طلبان روس تبار بود، خبری نمی‌شد. انتصاب دادستان جدید یوری لوتسنکو به سرعت توانست اثرات خود را در سرنوشت پرونده‌های مرتبط با زلوتسکی نشان دهد.

شرکت بریسما علیرغم فشار در خصوص تحقیقات مرتبط با فساد توانست مجوزهای تولید نفت و گاز خود را حفظ و در سال ۲۰۱۷ از اتهام عدم پرداخت مالیات به طور کامل تبرئه شود. در سال ۲۰۱۸ نیز بریسما اعلام کرد که هیچ پرونده فعالی را پیش روی خود ندارد.

دادگاه کیفری لندن نیز در سال ۲۰۱۷ به دلیل فقدان شواهد کافی مبالغ توقیف شده را به طور کامل بازگرداند و زلوچفسکی که از طریق شرکت‌های واسطه در قبرس دارایی خود را در اوکراین کنترل می‌کرد در سال ۲۰۱۸ به اوکراین بازگشت. هم اکنون شرکت بریسما یکی از شرکت‌های بزرگ انرژی در اوکراین محسوب می‌شود. میزان گاز تولیدی آن ۱.۴ میلیارد مترمکعب تخمین زده می‌شود و در آمد سالانه کل هلدینگ نیز به ۴۰۰ میلیون دلار می‌رسد.

اطلاعات حیاتی که به جولیانی داده شد

در این میان به نظر می‌رسد که نوار موفقیت‌های زلوچفسکی در حال پاره شدن است و تخلفات وی پای خانواده بایدن را به میان کشیده است. با تغییر دولت اوکراین برخی از پرونده‌های سابق بازگشایی شده‌اند و یوری لوتسنکو که بسیاری از پرونده‌های مرتبط با هلدینگ بوریسما را مختومه اعلام کرده بود از سوی برخی نمایندگان مجلس اوکراین به همکاری با مافیای زیرزمینی قمار در شهر کی‌یف متهم شده است.

لوتسنکو که گویا برخی از اطلاعات مرتبط با قانون‌شکنی خانواده بایدن را در اختیار رودی جولیانی وکیل ترامپ قرار داده، به بهانه سپری کردن دوران آموزش انگلیسی از اوکراین خارج شده است. از همین رو جولیانی نیز از جمله کسانی است که توسط کنگره برای ادای توضیحات احضار شده است.

کلاف پیچیده این ماجرا و تأکید ترامپ بر پیگیری پرونده بایدن از سوی چین و آمریکا نشان می‌دهد که ممکن است دموکرات‌ها از ترس عمق پرونده پسر بایدن دست به استیضاح ترامپ زده باشند.

پرونده‌ای که حتی می‌تواند شکست دموکرات‌ها را پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۰ رقم بزند. روشن نیست که این کشمکش تا کجا ادامه پیدا خواهد کرد اما شاید در تاریخ نوشته شود که باز هم پای یک مافیای روسی توازن سیاسی در آمریکا را متحول کرد.