بهترین راه نجات برجام از نظرسفیر پیشین بریتانیا

به گزارش اقتصادنیوز «ریچارد دالتون» قائم مقام اتاق بازرگانی انگلیس و ایران در گفت‌وگو با ایرنا تصریح کرد: «به نظر من باید توافق محدودی انجام شود تا گفت‌وگوهای چندجانبه از سرگرفته شود. در این مذاکرات باید مشکلات منطقه از جمله سوریه، یمن و نا امنی خلیج فارس مورد توجه قرار گیرد. همچنین آمریکا باید تحریم‌های نفتی علیه ایران را لغو کند تا صادرات نفت از سرگرفته شود و در عوض ایران به اجرای کامل تعهداتش در برجام برگردد.»

وی افزود، رسیدن به این توافق دور از دسترس نیست اما به دلیل برخی موضوعات خارجی که دو طرف روی آن اصرار دارند کار کمی دشوار شده است.

دالتون در این باره توضیح داد: آمریکا فهرست بلندی مطالبه از ایران دارد که کاملا غیر واقعی و به معنای تسلیم شدن یک کشور پرافتخار در مقابل آمریکا است. از سویی مطالبات ایران هم مبنی بر لغو تمام تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به برجام برای دولت کنونی واشنگتن زیاد است.  

سفیر پیشین انگلیس افزود:‌ اما دستیابی به یک توافق محدود در سه حوزه بازگشت ایران به برجام، کاهش تنش‌ها در منطقه خلیج فارس و لغو تحریم‌های نفتی برای امکان از سرگیری صادرات نفتی ایران باید مورد توجه قرار گیرد و نیاز است که ایران و آمریکا در این زمینه گام‌هایی را بردارند.

ایران که همواره بر حفظ برجام و غیرقابل مذاکره بودن آن تأکید کرده است؛ یک‌سال پس از خروج آمریکا از این توافق، پایبندی کامل خود به آن را حفظ کرد اما پس از مشاهده بدعهدی اروپایی‌ها در اجرای تعهداتِ برجامی آنها بویژه بهره‌مندی‌ ایران از منافع اقتصادی این توافق، از اردیبهشت‌ماه امسال گام‌هایی را در جهت کاهش تعهدات خود، آن هم طبق برجام آغاز کرد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی دوشنبه گذشته اقدام ایران در خصوص گام چهارم کاهش تعهدات برجامی و از سرگیری غنی سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای فردو را تائید کرد. کشورهای اروپایی عضو برجام از ایران خواسته اند تا از اقداماتی که با این توافق ناسازگار است دوری کند.

همچنین دومینیک راب وزیر امورخارجه انگلیس با انتشار پیامی در توییتر از تهران خواست سریعا اقدامات صورت گرفته را به عقب برگرداند.

دالتون در همین رابطه گفت:‌ دولت انگلیس آگاه است که اساس مشکل بوجود آمده در برجام، اقدام غیر قابل توجیه آمریکا است اما با توجه به شرایط ناپایدار خلیج فارس، نسبت به اقدامات ایران نگران است.

وی افزود:‌ اوضاع منطقه وخیم است و هرگونه اشتباه محاسباتی از سوی هرکدام از طرف‌ها ممکن است به درگیری منجر شود.

دالتون با اشاره به این که در مقام سخنگوی دولت انگلیس صحبت نمی‌کند، افزود: به نظر من لندن خواهان خویشتن‌داری تمام طرف‌ها و انجام مذاکراتی است که نگرانی‌های آمریکا و تمام کشورهای منطقه به ویژه نگرانی‌های امنیتی ایران و اقدامات ناعادلانه اعمال شده علیه این کشور پاسخ داده شود.

وی با اذعان به درست بودن موضع ایران برای بازگشت آمریکا به برجام افزود:‌ اما بعید است تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چنین اتفاقی رخ دهد.

سفیر اسبق انگلیس همچنین بیان کرد که از طرح امنیتی ایران در تنگه هرمز حمایت می کند. وی گفت: این طرح راهبرد همیشگی ایران را مورد تاکید قرار می دهد که من همواره از آن حمایت کرده‌ام. هرچند ممکن است کشورهای حاشیه خلیج فارس با این طرح دشمنی کنند اما لازمه آن گفت‌وگوهایی است که ابتدا با گام‌های کوچک‌ آغاز و سپس به همکاری‌های منطقه‌ای منجر می‌شود.

وی تصریح کرد؛ کشورهای منطقه و جامعه بین‌الملل که به تجارت نفت از آب‌راه خلیج‌فارس وابسته هستند اشتباه می‌کنند که برای رسیدن به یک توافق امنیتی با یکدیگر همکاری نمی‌کنند.  

دالتون یادآور شد که تحولات سوریه و یمن، تنش‌ها در خلیج فارس و بی ثباتی در عراق مشکلات مشترکی هستند که باید از طریق همکاری‌های بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد.

وی ابراز امیدواری کرد، کشورهای منطقه به طرح ایران «که به پیشنهاد روسیه شبیه است واکنش سازنده‌ای نشان‌داده شود.»

سفیر اسبق انگلیس افزود: البته برخی کشورهای عربی پیش شرط‌هایی را مطرح کرده‌اند که از نظر من ضرورتی ندارد و امیدوارم این تاخیر طولانی، سرانجام به مذاکرات بین‌المللی درباره سازوکار امنیتی چندجانبه در منطقه خلیج فارس منجر شود.

با توجه به افزایش‌تنش‌ها در منطقه خاورمیانه در نتیجه اقدامات آمریکا و متحدانش و اتهام‌زنی‌های مکرر علیه ایران، رئیس جمهوری ایران مهرماه امسال در سخنرانی خود در مجمع عمومی، از طرحی با نام «ائتلافِ امید- HOPE» یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) رونمایی کرد که هدف آن حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز برای همه کشورهای منطقه است.

حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی، هدف «ائتلاف امید» را ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه همه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان آنها اعلام کرد و افزود: این ابتکار بخش‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در بر می‌گیرد.

طرح «ابتکار صلح هرمز» شامل موارد دیگری همچون، عدم تجاوز، عبور امن انرژی از منطقه، رد هرگونه دخالت در امور داخلی کشورها و ... است.

طرح یاشده بر پایه اصول مهمی همچون «پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جایگاه برابر، گفت‌وگو و تفاهم، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیریِ مرزهایِ بین‌المللی، حل‌وفصلِ مسالمت‌آمیزِ همه اختلافات و از همه مهمتر، دو اصلِ بنیادینِ «عدم تجاوز» و «عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» قرار دارد.

روحانی، حضورِ سازمانِ ملل متحد برای ایجادِ یک چترِ بین‌المللی در حمایت از «ائتلاف امید» نیز امری ضروری دانست.