مهم‌ترین راه پیشگیری از چاقی چیست؟

به گزارش اقتصاد نیوز، مجید ولی‌زاده، دبیر علمی هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی ایران به خبرگزاری مهر گفت: چاقی و اضافه وزن به معنی وجود چربی بیش از حد معمول در بدن است. به‌عنوان تعریف عملی به شاخص توده بدنی مساوی یا بیشتر از ۳۰ کیلوگرم بر مترمربع اطلاق می‌شود.  

وی افزود: این وضعیت به‌علت تعادل مثبت انرژی و توسعه بافت چربی در طول زمان ایجاد می شود. در نتیجه درمان آن نیز ایجاد تعادل منفی در انرژی بدن است که با محدودیت کالری مصرفی (رژیم های غذایی مناسب) و افزایش فعالیت بدنی اتفاق می افتد.

دبیر علمی هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی ایران گفت: داروها و جراحی نقش جانبی در درمان چاقی دارند و لذا آنچه که به آن طب سنتی اطلاق می‌شود برنامه جامعی برای درمان چاقی ندارد و استفاده از روش های توصیه شده توسط آن ها مانند استفاده از تلگراف در زمانه حضور تلفن همراه و اینترنت است.  

ولی‌زاده در مورد آمار چاقی در ایران و مقایسه با نرم جهانی گفت: متوسط شیوع چاقی در جهان ۷/۱۵ در زنان و ۶/۱۱ در مردان است. مطالعات اخیر  نشان می‌دهد در کشور ما ۱۷.۵ میلیون نفر از افراد بالغ چاق هستند و شاخص توده بدنی (BMI) آن‌ها بیشتر از ۳۰ کیلوگرم برمترمربع است. همچنین حدود ۲۳ میلیون نفر دچار اضافه وزن هستند، بنابراین می‌توان گفت در مجموع حدود ۴۰ میلیون نفر از مردم ایران دچار وزن غیرطبیعی یا اضافه وزن هستند. همچنین از هر ۶ کودک نیز یک نفر دچار اضافه وزن است.

 دبیر علمی کنگره چاقی خاطرنشان کرد: چاقی در همه کشورها رشد داشته، اما بعضی کشورها توانسته‌اند افزایش روند چاقی را کند یا متوقف کنند. در کشورهای توسعه یافته، چاقی‌های خیلی شدید به وفور دیده می‌شود اما دولت توانسته است این موضوع را مهار کند. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه، آهنگ رشد کمی سریع است و باید برای آن تمهیداتی اندیشیده شود.

وی در مورد وضعیت چاقی زنان و کودکان گفت: چاقی در جوامع مختلف در زنان بیشتر از مردان است و این موضوع در کشور ما نیز صدق می کند این مسئله به‌علت سبک زندگی تا حدودی متفاوت زنان در مقایسه با مردان است و در جوامعی که زنان محدودیت بیشتری دارند این اختلاف بیشتر است.

ولی‌زاده گفت: اضافه وزن در زنان و مردان ایرانی تقریبا یکسان است ولی شیوع چاقی در زنان ۲ برابر بیشتر از مردان است. در کودکان نیز چاقی رو به افزایش بوده و درحال حاضر شیوع کلی آن ۱۵ درصد است. همچنین درحال حاضر روند افزایش چاقی در مردان کمی بیشتر از زنان است.

وی درباره علت عمده چاقی و مهمترین راهکارها گفت: عوامل مختلفی منجر به بروز چاقی می‌شوند که در بین آنها می توان به عوامل وراثتی، محیطی، روانشناختی و رفتاری، تغذیه ای، کم خوابی و استرس اشاره کرد.  

دبیر علمی هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی ایران عنوان کرد: با توجه به افزایش شدید شیوع چاقی طی سه دهه اخیر و عدم تغییر ذخیره ژنتیک انسان طی این مدت بنظر تغییر محیط و شرایط زندگی عامل عمده این وضعیت هستند، به عبارت دیگر محیط زندگی فعلی ما یک محیط مسموم است که بدن در واکنش به آن چاق می شود. لذا مهمترین راه پیشگیری از چاقی در کنار آموزش مداخلات وسیع در محیط زندگی و شهرهای ماست. از جمله توجه به معابر عمومی مناسب و امن، گسترش حمل و نقل عمومی، بسترهای مناسب برای دوچرخه سواری و فرهنگ سازی برای احترام به عابر پیاده و دوچرخه سوار در کنار تغذیه سالم است.

وی در مورد مشکلات و مرگ و میرهای مرتبط با چاقی گفت: چاقی زمینه‌ساز بیماری. های متابولیک از جمله دیابت، فشارخون و اختلالات چربی‌های خون است که خود زمینه ساز ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی به‌عنوان شایع ترین علت مرگ و میر در جامعه ماست. اما خود چاقی نیز منجر به افزایش مشکلات قلبی-عروقی به مرور زمان می شود. چاقی قدرت تحرک فرد را کاهش می دهد و با ایجاد مشکلات اسکلتی و مفصلی منجر به کاهش بهره وری و کیفیت زندگی می شود.

ولی‌زاده گفت: شیوع افسردگی و اضطراب در بین افراد چاق بیشتر است و این افراد در معرض قضاوت‌های نابجا ازطرف اجتماع هستند.

دبیر علمی هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی ایران در مورد ارتباط چاقی با ناباروری زنان و مردان عنوان کرد: یکی از مشکلات ناشی از چاقی اثر آن بر روی باروری است. در خانم ها اختلالات عادت ماهیانه در افراد دچار اضافه وزن و چاقی بیشتر از افراد با وزن متناسب است. همچنین ناباروری، میزان سقط و عوارض بارداری مانند دیابت حاملگی در افراد چاق بیشتر است. این مسایل با کاهش وزن کاهش می یابند.  همینطور در مردان چاقی موجب کاهش کیفیت و تحرک اسپرم می‌شود.

وی در مورد هشدار در مورد داروهای تبلیغی در فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای برای درمان چاقی گفت: همانطورکه پیشتر گفته شد مهمترین و کلیدی ترین راه درمان چاقی تغییر شیوه زندگی به معنی تغذیه سالم و افزایش فعایت بدنی و رفتاردرمانی برای رعایت رعایت و ادامه تغییرات فوق است و درمان های دارویی جنبه کمکی دارند.

دبیر علمی هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی ایران اعلام کرد:  درصورت نیاز به استفاده از دارو باید از داروهایی استفاده شود که پیامد استفاده از آن ها شناخته شده است. درحال حاضر یک داروی خوراکی بنام اورلیستات و یک داروی تزریقی مجاز بنام ساکسندا در بازار دارویی ایران موجود هستند.  

وی گفت: متاسفانه داروهای تبلیغ شده در اینترنت و ماهواره مورد تایید نیستند و حتی درصورت تاثیر عوارض ناشی از ان ها که ممکن است حتی سال‌ها بعد گریبان فرد را بگیرد ناشناخته است. به یاد داشته باشیم که با توجه به سختی های موجود در کم کردن وزن تمایل زیادی به استفاده از درمان‌های دارویی وجود دارد که این موضوع زمینه ساز حضور افراد سودجو و فرصت طلب است.  

ولی زاده عنوان کرد: متاسفانه حتی رسانه‌های عمومی مانند رادیو و تلویزیون و بیلبوردهای شهری مصون از فعالیت این شرکت ها و تبلیغات نادرست آن ها نیستند.

دبیر علمی هفتمین کنگره ملی پیشگیری و درمان چاقی ایران در مورد جراحی های نوین فواید و عوارض آن گفت: استفاده از جراحی برای درمان چاقی محدود به چاقی های متوسط تا شدید و مواردی است که فرد دچار عوارض شدید ناشی از اضافه وزن شده است.

ولی زاده گفت: به هرحال علاوه بر هزینه جراحی‌های چاقی یا متابولیک، باید درنظر داشت که حتی پس از جراحی فرد باید رژیم غذایی فعالیت بدنی مناسب را ادامه دهد و درصورت نیاز از مکمل های مورد نیاز استفاده کند و مراجعات منظم به تیم درمانی خود داشته باشد.