جزئیات کمک‌های شرکت‌های خارجی به ایران برای دور زدن تحریم‌ها

 به گزارش اقتصادنیوز به نقل از انتخاب،جاستین روهرلیچ در کیو زد نوشت: در حال حاضر تقریبا نیمی از ناوگان هواپیما‌های تجاری جمهوری اسلامی ایران غیر فعال هستند. تحریم‌های دولت آمریکا مانعی در مقابل خرید قطعات یدکی ایجاد کرده اند. در نتیجه، در شرایط کنونی صنعت هواپیمایی تجاری ایران حتی در مقایسه با افغانستان در وضعیت بدتری قرار دارد.

 در ادامه این مطلب آمده است: البته جمهوری اسلامی از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ تحت تحریم قرار داشته است. اما دولت ترامپ در طول یک سال گذشته رژیم تحریم‌های خود را به دلیل برنامه هسته‌ای تهران و حمایت رژیم از سازمان‌های تروریستی در منطقه تشدید بخشید.

توافق هسته‌ای امضا شده در دولت باراک اوباما برای مدت کوتاهی تحریم‌های فلج کننده علیه تهران را از سر راه برداشت. اما ترامپ سال گذشته کشورش را از توافق برجام خارج کرد و تحریم‌های اقتصادی را بازگرداند. دولت ترامپ در طول یک سال گذشته کمپین فشار حداکثری را علیه جمهوری اسلامی دنبال کرده است. تا کنون صد‌ها شخص، بانک و شرکت مرتبط با ایران در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه داری قرار گرفته اند.

با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده توسط تحریم‌های آمریکا، ایران چاره‌ای جز روی آوردن به بازار سیاه نداشته است. قطعات یدکی هواپیما در بین اولویت‌های اصلی آن‌ها قرار داشته اند.

وزارت خزانه داری آمریکا در یکی از گزارش‌های خود در ماه ژوئیه می‌نویسد: «کسانی که به فکر همکاری با صنعت هواپیمایی ایران هستند باید در نظر داشته باشند که هواپیما‌های تجاری ایران نقش مهمی در حمایت از فعالیت‌های تروریستی در منطقه، برنامه‌های تسلیحاتی و دیگر فعالیت‌های بی ثبات کننده تهران دارند». دولت ترامپ بار‌ها ایران را متهم کرده است که از هواپیما‌های تجاری برای انتقال سلاح و مبارزان شبه نظامی به کشور‌های دیگر از جمله سوریه استفاده کرده است.

شرکت هواپیمایی ماهان ایر یکی از نهاد‌های تحریم شده توسط وزارت خزانه داری آمریکا است. این شرکت به عنوان اولین خط هواپیمایی تجاری ایران ناوگانی از ۵۵ هواپیما را در اختیار دارد و سالانه ۵ میلیون مسافر را جا به جا می‌کند. در ناوگان این شرکت هواپیما‌های ساخت آمریکا و اروپا حضور دارند.

شرکت ماهان ایر در سال ۱۹۹۲ تاسیس شد. وزارت خزانه داری آمریکا در سال ۲۰۱۱ این شرکت را به خاطر پشتیبانی مالی، لجستیکی و تکنولوژیکی از نیروی قدس، شاخه برون مرزی سپاه پاسداران ایران در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. آمریکا ادعا می‌کند که ماهان ایر در فعالیت‌هایی از جمله انتقال محموله‌های سلاح و مشاوران نظامی برای گروه حزب الله در لبنان نقش داشته است. حزب الله سازمانی سیاسی با یک شاخه نظامی است که در فهرست گروه‌های تروریستی دولت آمریکا قرار دارد.

سدریک لیتون، افسر اطلاعاتی سابق آمریکا در مصاحبه با ما گفت:: «با توجه به فعالیت‌ها و مسیر‌های پرواز ماهان ایر آشکار است که آن‌ها از عملیات‌های نیروی قدس در منطقه پشتیبانی می‌کنند. حتی این احتمال وجود دارد که افراد نزدیک به سپاه پاسداران مالکیت این شرکت خصوصی را در اختیار داشته باشند».

سال گذشته دولت ترامپ چندین نهاد مرتبط با ماهان ایر شامل آژانس‌های فروش در کشور‌های خارجی و شرکت‌های تامین کننده قطعات یدکی هواپیما را تحریم کرد. اوایل این ماه دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه داری آمریکا سه آژانس فروش ماهان ایر در امارات و هنگ کنگ را به فهرست تحریم‌ها اضافه کرد. دولت‌های ایتالیا، فرانسه و آلمان نیز فعالیت ماهان ایر در کشور‌های خود را تحت فشار آمریکا ممنوع کردند.

همان طور که آیت الله خامنه ای، رهبر ایران اشاره کرده است، تهران تحت این محدودیت‌های بین المللی مجبور شد که اصطلاحا از استراتژی «اقتصاد مقاومتی» پیروی کند. در این راستا ایران تلاش می‌کند که تا جای ممکن نیاز‌های خود را با اتکا به توانمندی‌های داخلی برآورده کند. تهران برای تامین دیگر نیاز‌های ضروری از جمله قطعات یدکی برای هواپیما‌های تجاری غیر فعال تلاش می‌کند با عوامل خارجی که حاضر به دور زدن تحریم‌های آمریکا هستند همکاری کند.

امانوئل اتولنگی، کارشناس مسائل تحریم در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در مصاحبه با ما اشاره کرد که شرکت ماهان ایر برای تامین نیازهایش از عوامل خود در اروپا، قفقاز جنوبی و آسیای جنوبی استفاده می‌کند.

مطابق با یکی از احکام اخیر صادر شده در دادگاه فدرال آمریکا، اندونزی نیز به لیست کشور‌های تامین کننده نیاز‌های ایران اضافه شده است. دادستان‌های آمریکایی می‌گویند که سونارکو کونتجورو، مدیر اجرایی یک شرکت هوافضا در جاکاراتا بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ به ماهان ایر برای خرید قطعات یدکی جدید کمک کرده است. ظاهرا آن‌ها برای پنهان کردن مقصد نهایی خود محموله‌ها را از طریق شرکت‌های واسطه در سنگاپور، تایلند و هنگ کنگ جا به جا کرده بودند. کونتجورو به دروغ ادعا کرده بود که این قطعات برای شرکت‌های هواپیمایی اندونزی ارسال شده اند. شرکت ماهان ایر سه میلیون دلار برای این قطعات پرداخت کرده بود. بسیاری از آیتم‌های خریداری شده اهمیت زیادی برای صنعت هواپیمایی دارند. یک هواپیمای مدرن نمیتواند بدون این قطعات پرواز کند.

حکم صادر شده در دادگاه فدرال آمریکا نشان می‌دهد که برخی اشخاص و شرکت‌ها با عنوان «شریک A»، «شریک B»، «شخص C» و «شخص D» در نقشه کونتجورو دست داشته اند. دولت آمریکا بیش از ۳۵۰ هزار دلار اموال متعلق به شریک B. و شرکت C. در بانک‌های آمریکا را ضبط کرده است.

ماه ژوئن گذشته یک خانم اهل ایالت نیوجرسی نیز به قاچاق بیش از ۲۰ هزار قطعه هواپیما به ایران اعتراف کرد. ماهان ایر نیز در بین خریداران قرار داشته است. او این قطعات را بسته بندی و برای شرکت‌های واسطه در امارات و ترکیه ارسال کرده بود. سپس شبکه‌ای از عوامل ایران آن‌ها را برای خریداران اصلی در داخل ایران می‌فرستادند. پول این قطعات نیز از طریق حساب‌های بانکی در ترکیه به تامین کنندگان آمریکایی پرداخت شده است.

اما تحریم‌ها و محدودیت‌های ایجاد شده باعث شده اند که ایرانی‌ها مبالغ بسیار هنگفتی را برای تامین نیاز‌های خود در بازار سیاه پرداخت کنند. یکی از مقامات رسمی خطوط هواپیمایی ایران در سال ۲۰۱۶ به خبرگزاری رویترز گفته بود: «موضوع ساده است. در صورتی که ارزش یک قطه ده هزار دلار باشد، ما باید ۷۰ هزار دلار پرداخت می‌کردیم. همه عوامل واسطه سهم خود را دریافت می‌کنند». یکی از دیگر شرکای خارجی ماهان ایر با نام گونیهال یگانه نیز اولین بار در سال ۲۰۱۳ توسط نهاد‌های اطلاعاتی آمریکا شناسایی شد. این شهروند ترکیه قطعات ساخت هواپیما را برای شرکت ماهان ایر خریداری می‌کرد. او در سال ۲۰۱۸ به دلیل کمک به ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه داری قرار گرفت.