نسخه‌های رژیم‌ غذایی آنلاین چه قدر اعتبار دارد؟

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از خبرگزاری فارس، اضافه وزن و چاقی که نتیجه  گسترش شهرنشینی، کم تحرکی و مصرف غذاهای پرکالری است به یکی از عوامل تهدید کننده سلامت انسانها در سراسر جهان تبدیل شده؛ از این رو اهمیت یافتن بهترین رژیم غذایی برای کاهش اضافه وزن و حفظ تناسب اندام دو چندان شده است.

از سوی دیگر با پررنگ شدن نقش اینترنت در زندگی افراد، بازار رژیم‌های غذایی اینترنتی و آنلاین نیز رونق یافته است؛ اما با توجه به ارتباط تنگاتنگ رژیم غذایی با سلامت، افراد باید در انتخاب رژیم غذایی توجه و دقت بسیار زیادی صرف کنند.

انتخاب رژیم غذایی مناسب مستلزم رعایت نکاتی همچون در نظر گرفتن ویژگی‌های جسمانی، سن، قد، فعالیت روزانه و مواردی از این قبیل است که ممکن است در بسیاری از نسخه‌های رژیم‌های آنلاین در نظر گرفته نشود.

تیرنگ نیستانی، مدیرگروه تحقیقات تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره رژیم‌های غذایی آنلاین  با اشاره به اینکه هیچ مشکل تغذیه ای را نمی‌توان بدون مراجعه به پزشک متخصص حل کرد، توضیح داد: در رژیم‌های غذایی آنلاین بسیاری از عوامل مهم در تعیین آداب تغذیه ای مناسب هر فرد در نظر گرفته نمی‌شود.

این متخصص تغذیه و رژیم‌ درمانی با اشاره به نکات حائز اهمیت در تعیین یک رژیم غذایی مناسب برای هر فرد، عنوان کرد: افراد برای دریافت مشاوره تغذیه مناسب باید پزشک را از وضعیت سلامت، اقتصاد، فرهنگ و عادات غذایی خود مطلع کنند و بهتر است سمت و سوی مشاوره تغذیه، اصلاح عادات غذایی فرد با امید پایایی و تداوم برنامه غذایی باشد.

به گفته وی در رژیم های آنلاین و توصیه‌هایی که بین افراد دست به دست می‌شود، هیچ کدام از این عوامل در نظر گرفته نمی‌شود.

رژیم غذایی یا لباس فری سایز؟

مدیرگروه تحقیقات تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: استفاده از آداب غذایی توصیه شده توسط افراد عادی یا قوانین کلی که در اینترنت به چشم می‌خورد، به هیچ وجه منطقی نیست؛ چراکه برنامه‌های تغذیه‌ای همچون لباس‌های فری سایز نیستند که به تن همه بیایند.

وی با اشاره به لزوم مراجعه به افراد اهل فن و متخصص در این زمینه، اظهار کرد: پرسش مهم این است که فردی که تصور می‌کند از راه تغذیه می‌تواند گره مشکل خود را باز کند، تا چه زمانی می‌تواند اجرای برنامه غذایی دریافتی را ادامه دهد. اگر مدت کوتاهی بتواند از آن پیروی کند، تلاش‌هایش بی نتیجه است و به سرعت به شرایط قبلی باز می‌گردد که این موضوع ممکن است هزینه سنگینی داشته باشد.

 نیستانی تغییر عادات غذایی را امری بسیار دشواری دانست و افزود: این سختی را باید با کمک متخصصان کاهش دهیم تا بتوانیم در مسیر سبک زندگی سالم گام برداریم. از طرفی بسیاری از نیازهای اساسی بدن از طریق خوردن و آشامیدن تامین می‌شود و اندام‌های مختلف از بدو تولد با دریافت مواد غذایی لازم رشد می‌کنند؛ به همین دلیل رژیمی مناسب است که هم نیازها را تامین کند و هم آسیبی به بدن نرساند، اما رژیم‌های غذایی آنلاین یا توصیه اطرافیان به هیچ کدام از این نکات توجه نمی‌کند.

این متخصص تغذیه  به تبعات ناگواری که پیروی از این رژیم‌ها برای افراد با مشکلات پاتولوژی به همراه دارد، اشاره کرد و گفت: افرادی که با مشکلاتی نظیر کبد چرب، دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی دست و پنجه نرم می‌کنند، نیاز به مداخله افراد با دانش پایه پزشکی دارند و جستجو در اینترنت و فضای مجازی نه تنها دردی از آنها دوا نخواهد کرد بلکه ممکن است روند درمان واقعی را نیز دشوارتر کند.

وی در خصوص مشاوره‌های آنلاینی که این اواخر بسیار گسترش پیدا کرده است، گفت: بسیاری از متخصصان اقدام به مشاوره افراد از طریق فضای مجازی کرده اند؛ به طوری که پرسشنامه‌های آنلاینی را طراحی کرده و مطابق با پاسخ افراد، برنامه غذایی مناسب را در اختیار آنها قرار می‌دهند، اما این موضوع که چه میزان این روش موثر است را نمی‌توان دقیق بیان کرد؛ چراکه به علت نوپا بودن این روش، هنوز ارزیابی در این خصوص صورت نگرفته است.

نیستانی با بیان اینکه همچنان بسیاری از پزشکان به لزوم برقراری ارتباط نزدیک با بیمار معتقدند، ادامه داد: هیچ راه حلی برای رفع معضلات تغذیه‌ای وجود ندارد که شما را از مراجعه به متخصص، به صورت حضوری یا آنلاین بی نیاز کند.

 پروین میرمیران، رئیس مرکز تحقیقات تغذیه پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی  نیز رژیم‌های اینترنتی را بی اعتبار دانست و گفت: در صورتی می‌توان به توصیه‌های تغذیه‌ای موجود در وب اعتماد کرد که فقط موارد کلی را بیان کرده باشد، اما رژیم غذایی که با هدف بهبود سلامت عمومی در دسترس تمامی افراد، فارغ از مشخصات شخصی آن ها قرار می‌گیرد، قابل قبول نیست.

وی در خصوص میزان حساسیت تعریف برنامه غذایی برای هر فرد، ادامه داد: متخصصین تغذیه برای شناسایی عوامل موثر در تعیین رژیم تغذیه ای نیاز به حداقل ۲۰ تا ۲۵ دقیقه مشاوره با فرد بیمار و دو تا سه جلسه آموزش نحوه جایگزینی واحدها به فرد را دارد.

رئیس مرکز تحقیقات تغذیه پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: در برخی موارد حتی عادات ژنتیکی هم علاوه بر الگوی غذایی منطقه، فعالیت بدنی، شغل، قد و وزن و دور مچ، فرهنگ درشت مغزی و ریز مغزی و میزان انرژی مورد نیاز اهمیت دارد.

 میرمیران با اشاره به کاربرد پرسشنامه بسامد خوراک ،FFQ، در این زمینه، اظهار داشت: این پرسشنامه در ایران هم اعتبارسنجی شده و در نتیجه میزان مصرف یک سال فرد از هر ماده غذایی را مشخص می‌کند که طبق آن می‌توان مصرف روزانه شخص را نیز محاسبه کرد.

وی افزود: پرسشگری این روش بسته به بیماری‌هایی که فرد به آن مبتلاست، صورت می‌گیرد و تعداد سوالات آن از ۸۰ عدد تا ۱۸۰ عدد متغیر است. البته این الگو باید بومی سازی شود.

رئیس مرکز تحقیقات تغذیه پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مشاوره های تغذیه‌ای آنلاین که طبق پرسشنامه‌های اصولی با مرجع علمی فعالیت می‌کنند را نیز قابل اعتماد اعلام کرد و گفت: تمام ویژگی‌های فردی هر شخص باید استخراج و طبق آن برنامه غذایی متناسب با فاکتورهای موثر تعریف شود؛ در این صورت رژیم ارائه شده مورد قبول خواهد بود.

میر میران با اشاره به ترویج فرهنگ استفاده از برخی رژیم‌های غذایی مطابق با فرهنگ تغذیه‌ای کشورهای دیگر، اظهار کرد: بسیاری از این سبک ها و قوانین توجیه پزشکی دارند، اما افراد باید با تشخیص پزشک از آنها استفاده کنند. از طرفی تداوم این برنامه‌ها مستلزم ایجاد زیرساخت‌های مناسب فرهنگی و آداب تغذیه‌ای است؛ چراکه این ناهماهنگی فرهنگی، پایایی و استمرار رژیم را مختل می‌کند.