سیاره اسرارآمیز ی که وجود ندارد!

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از گجت نیوز، سیاره اسرارآمیز ۹ موضوع اصلی نظریه‌هایی بوده که بر اساس برخی شواهد ستاره شناسی، ادعا می‌کنند که منظومه شمسی ما علاوه بر ۸ سیاره موجود، یک سیاره دیگر را هم در خود جا داده است. مدت‌هاست که جنجال‌های زیادی در این رابطه وجود دارد، اما بر اساس تازه‌ترین اطلاعات، بسیاری از دانشمندان می‌گویند که چنین جرمی وجود خارجی ندارد. با ما همراه باشید تا دلایل مطرح شده برای چنین ادعاهایی را بررسی کنیم.

علاوه بر عطارد، زهره، زمین، مریخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون، برخی محققان باور دارند که یک سیاره نهم با ابعادی بسیار بزرگ در بیرونی‌ترین مناطق اطراف خورشید وجود دارد. البته تاکنون این جرم آسمانی فرضی کشف نشده، اما دانشمندان پدیده‌هایی مثل کج بودن محور چرخشی خورشید و تجمع سیارک‌های یخی در خارج از مدار سیاره نپتون را به وجود سیاره اسرارآمیز ۹ ارتباط داده‌اند.

دانشمندان مورد نظر می‌گویند که برخی ویژگی‌های دیده شده در وضعیت اجرام آسمانی منظومه شمسی را تنها می‌توان با قرار دادن یک سیاره دیگر در این سیستم ستاره‌ای توجیه کرد. با این حال، همان‌طور که اشاره شد تمامی ستاره شناسان با ایده وجود سیاره نهم موافق نیستند.

کشف سیاره اسرارآمیز ۹

کمربند کویپر (Kuiper Belt) مجموعه‌ای از اجرام آسمانی یخی در خارج از مدار سیاره نپتون بوده که شامل سنگ‌هایی با ابعاد مختلف است؛ این سنگ‌ها به نسبت مرکز منظومه شمسی، در فاصله‌ای بیشتر از ۳۰ برابر فاصله زمین تا خورشید یا همان واحد AU قرار گرفته‌اند. از تخته سنگ‌های کوچک گرفته تا سنگ‌هایی با ۲ هزار کیلومتر پهنا، اجرام موجود در کمربند کویپر که با نام ” KBOs” هم شناخته می‌شوند، ویژگی‌هایی منحصر به فرد دارند و گفته شده که این سنگ‌ها بقایای شکل‌گیری سیاره‌ها بوده‌اند.

به واسطه فاکتورهایی مانند جرم سنگ‌ها، تاثیرات جاذبه و مولفه های دیگر، اجرام KBOs به سیاره تبدیل نشده‌اند و به شکل سنگ‌هایی سرگردان، در مدار خود گردش می‌کنند. دانشمندان مدت‌هاست که وضعیت این سنگ‌ها را مورد بررسی قرار داده‌اند و دقیق‌ترین آنالیزهای انجام شده نشان می‌دهند که چرخش اجرام مورد نظر پیچیدگی‌ها و مشخصات خاص خود را دارد.

دیده شده که برخی از اجرام KBOs در مدارهایی بیضی شکل و شیب‌دار گردش می‌کنند و می‌توان گفت که چنین پدیده‌ای تنها با در نظر گرفتن این فرضیه قابل توجیه بوده که سیاره نپتون در فاصله‌ای بسیار نزدیک‌تر به خورشید شکل گرفته و بعدها به مکان کنونی‌اش مهاجرت کرده است. البته همچنان سنگ‌های دیگری در کمربند کویپر هستند که رفتاری بسیار عجیب‌تر داشته و همیشه در فاصله ۱۰ AU دورتر مدار نپتون حرکت می‌کنند؛ اما نکته اینجاست که همین سنگ‌های عجیب بحث وجود سیاره اسرارآمیز ۹ را داغ کرده‌اند.

مدارک مربوط به سیاره ۹

اولین سنگ‌های عجیب KBOs کشف شده همگی به یک چهارم فضای اطراف خورشید محدود بودند و از آنجایی که محققان معمولا اجرام را در جهت‌های گردشی گوناگون می‌دیدند، به نظر می‌رسید که جرمی عظیم جاذبه زیادی را به سنگ‌های عجیب مورد نظر وارد می‌کند.

در همین رابطه دو گروه مجزا از ستاره شناسان با انجام محاسباتی دقیق به این نتیجه رسیدند که جهت‌گیری سنگ‌های KBOs عجیب کشف شده تنها به واسطه وجود جرمی بین ۵ تا ۱۰ برابر بزرگ‌تر از زمین قابل توجیه بوده و با ارائه نتایج این محاسبات بود که نظریه‌ها در مورد سیاره اسرارآمیز ۹ ارائه شدند. گفته شده که در صورت وجود، این جرم آسمانی باید در فاصله‌ای بینی ۳۰۰ تا ۷۰۰ برابر مسافت زمین تا خورشید قرار گرفته باشد و حتی مقالاتی در مورد پیش‌بینی محل قرارگیری سیاره نهم هم منتشر شده‌اند.

با این حال هنوز هیچ محققی موفق به کشف این سیاره فرضی نشده و بعد از ۴ سال جستجو، تنها شواهد غیر مستقیم احتمال واقعی بودن جرم مورد نظر را مطرح می‌کنند.

جستجو برای اجرام کمربند کویپر

پیدا کردن اجرام KBOs نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، صبر، دقت بالا و پیوستگی در انجام تحقیقات بوده و گروهی ۴۰ نفره از ستاره شناسان ۸ کشور جهان که در قالب پروژه‌ای به اسم “OSSOS” کار می‌کنند، از پنج سال گذشته مشغول جستجو برای اجرام مورد نظر بوده‌اند. تیم مورد نظر تاکنون بیش از ۸۰۰ جرم جدید را در کمربند کویپر شناسایی کرده و مدار گردش و جزئیات حرکت آن‌ها را مشخص کرده‌اند.

این سنگ‌های یخی از خود نوری ندارند و تنها نور خورشید را منعکس می‌کنند، اما فاصله هرکدام از اجرام مورد نظر در دیده شدن آن‌ها تاثیر مهمی دارد. قوانین فیزیک حکم می‌کنند که اجرام در حرکت در مدارهای بیضی شکل، بیشتر سفر خود را در قسمت‌های دورتر مدار سپری می‌کنند و به همین دلیل، قرارگیری سنگ‌های KBOs در فاصله‌های دورتر، کشف آن‌ها را بسیار سخت‌تر می‌کند.

وضعیت گردش برخی از عجیب‌ترین سنگ‌هایی که در کمربند کویپر کشف ‌شده‌اند.

در واقع گفته شده که اگر فاصله یک جرم کمربند کویپر ۱۰ برابر دورتر شود، مشاهده آن ۱۰ هزار برابر سخت‌تر خواهد شد و به همین دلیل بوده که در کنار سختی‌های مربوط به کشف این اجرام، مشاهده رفتار عجیب آن‌ها هم دشوار خواهد بود. به علاوه، رصد اجرام KBOs در زمانی که سنگ‌ها در پس‌زمینه دیسک کهکشان راه شیری قرار گرفته‌اند هم خطاهای زیادی را به وجود می‌آورد.

روشنایی ناشی از درخشش تعداد بی‌شماری ستاره در دیسک کهکشان راه شیری تنها یکی از خطاها و مشکلات آنالیزی بوده که محققان تیم OSSOS آن‌ها را در تحقیقات خود لحاظ کرده‌اند.

بررسی درستی نظریه سیاره اسرارآمیز ۹

در حالی که پیش از این نظریه‌های ارتباط داده شده به سیاره اسرارآمیز ۹ در مورد خطاهای موجود در آنالیزها شفاف نبودند، بررسی‌های ۴۰ دانشمند فعال در پروژه OSSOS و همچنین اطلاعات جمع‌آوری شده توسط گروه مستقل دیگری از ستاره شناسان که بیش از ۳۰۰ جرم KBOs مجزا را کشف کرده بودند هم نشان می‌دهد که تجمع سنگ‌های کمربند کویپر که به وجود یک سیاره دیگر در منظومه شمسی نسبت داده شده بود، عملا صحت ندارد.

بنابراین مشخص نیست که اجرام کشف شده در فضای یک چهارم منظومه شمسی که به مطرح شدن ایده سیاره اسرارآمیز ۹ منجر شدند، واقعا در همان قسمت از فضا قرار داشته‌اند و یا دانشمندان به اندازه کافی در قسمت‌های دیگر منظومه شمسی جستجو نکردند تا اجرام مشابهی را پیدا کنند که رفتار عجیبی را از خود نشان می‌دهند.

بررسی‌های دقیق

از طرف دیگر محققان پروژه OSSOS شبیه‌سازی‌هایی را در مورد فصل انجام مشاهدات دانشمندان طرفدار ایده وجود سیاره اسرارآمیز ۹ بررسی کرده‌اند؛ در این شبیه‌سازی‌ها نشان داده شد که اگر دانشمندان مورد نظر تنها با استفاده از یک تلسکوپ و در یک فصل مشخص از سال مشاهدات را انجام داده باشند، احتمال رصد یک چهارم از فضای منظومه شمسی بسیار بالاست و به همین دلیل، می‌توان گفت که به دلیل اجتناب از اختلالاتی که به واسطه شرایط آب و هوایی در رصد سنگ‌های کمربند کویپر به وجود می‌آیند، این دانشمندان اشتباها تنها فضای مشخصی از منظومه را بررسی کرده‌اند.

محققان OSSOS در ادامه تحقیقات دیدند که تقریبا رفتار تمامی اجرام عجیب و غریب کمربند کویپر که به تئوری وجود سیاره اسرارآمیز ۹ دامن زده‌اند، قابل توجیه هستند. به این ترتیب اگر واقعا چنین جرم آسمانی عظیمی در خارج از مدار گردش سیاره نپتون وجود داشته باشد، مدار گردش اجرام KBOs باید بسیار متفاوت‌تر از آن چیز باشد که تازه‌ترین شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند.

سامانتا لالر (Samantha Lawler)، استاد ستاره شناسی دانشگاه رجینا که جزو تیم تحقیقات OSSOS بوده می‌گوید که پدیده‌های غیرمعمول مشاهده شده در فواصل دور منظومه شمسی را می‌توان با تئوری‌های گوناگونی توجیه کرد و مطمئنا اجرام شگفت‌انگیز و ناشناخته بسیاری وجود دارند که در این قسمت‌های سیستم ستاره‌ای ما قرار گرفته‌اند؛ با این حال لالر باور دارد که سیاره اسرارآمیز ۹ یکی از این اجرام نیست.