مکانیسم دفاعی عجیب در برخی حیوانات دریایی

به گزارش اقتصاد نیوز به نقل از تابناک، استفراغ یک رفتار معمول و ضروری برای مهره داران است زیرا به بیرون آمدن مواد مضر مانند مواد غذایی سمی کمک می‌کند و صرف نظر از میزان بیماری، معده به لطف عضله کاردیا (اسفنگتر تحتانی مری (اختصاری LES) - حلقه ای نرم از عضله بین مری و معده - غذا را در بدن شما نگه می‌دارد و نمی‌گذارد غذا از معده بیرون بریزد. به همین دلیل می‌توانید بعد از خوردن یک وعده غذایی بزرگ بدون نگرانی از بیرون ریختن غذا از معده و دهان خود دراز بکشید یا حتی روی سر خود بایستید. بنابراین، این یک ماهیچه شگفت انگیز است اما گاهی اوقات احساس نیاز فوری به بیرون آوردن مواد غذایی از معده خود دارید، در این هنگام این عضله شل می‌شود تا به شما امکان خارج کردن مواد غذایی و در نهایت احساس راحتی را به شما بدهد.

از سویی دیگر قورباغه‌ها و بچه‌هایشان عضله LES ندارند و این یعنی اینکه وقتی استفراغ می‌کنند تمام معده آنها خارج می‌شود و چیزی شبیه بیرون آوردن شلوار است، در عین حال که همیشه رخ نمی‌دهد.

توانایی رها سازی معده و امعای بدن به طور کامل در برخی حیوانات بسیار مهم است زیرا روند استفراغ همیشه مؤثر نیست به عنوان مثال، قورباغه‌ها می‌توانند یک زنبور زنده یا یک حشره سمی را ببلعند که می‌تواند مضر باشد و ممکن است به دیواره معده گیر کند، بنابراین وقتی قورباغه‌ها این چیزها را بلع می‌کنند، می‌توانند معده خود را کاملاً آزاد کنند که به آن (دگرگون شدن معده) یا (تحول به بیرون) گفته می‌شود. از آنجا که عضله ای وجود ندارد که معده را از مری جدا کند، قورباغه ها معده خود را از دهانشان بیرون می‌ریزند و معده از دهان قورباغه بیرون انداخته می‌شود و مثل جیب آویزان می‌شود و به حیوان اجازه می دهد تا از هر چیزی که ممکن است به دیواره معده او چسبیده باشد، خلاص شود. 

قورباغه‌ای که معده‌اش را بیرون ریخته.عکس: infinitespider

قورباغه ها معمولاً برای این کار از دست راست خود استفاده می‌کنند. اگرچه قورباغه ها دارای عضله LES نیستند، معده های آنها در داخل با یک نوار از بافت ثابت می‌شوند و قسمت متصل شده بافت‌ها در سمت راست معده کوتاه تر است، بنابراین وقتی معده ناراحت است، به سمت راست کشیده می‌شود. قورباغه ها تنها حیواناتی نیستند که می توانند امعای خود را بیرون بیاورند، همانطور که کوسه‌ها و پوماهیان یا (سپرماهیان) احتمالاً به دلایلی مشابه نیز چنین می‌کنند. بسیاری از این ماهی‌ها از حیواناتی تغذیه می‌شوند که استخوان‌ها یا پوسته‌های آنها به خوبی هضم نمی‌شود، به طوری که قطعات بسیار کوچک می‌توانند در لایه مخاطی معده گیر کنند، بنابراین این ارگانیسم برای رهایی از این چسبندگیها، تمام سیستم معده خود را می چرخانند.

کوسه ماهی که معده‌اش را قی کرده است. عکس: ripleys

محققان انگلیسی در مقاله‌ای که در سال ۲۰۰۰ منتشر شده است متوجه شدند سپرماهی بعد از خوردن غذایِ تحریک کننده ۹ دفعه معده خود را تمیز می‌کنند که مکانیسم آن بسیار شبیه به روش استفاده قورباغه از دست ‌هایش برای پاک کردن معده خود است. طبق گزارش‌های مطالعاتی سال ۲۰۰۵، سپر ماهی ممکن است از لبه دهان خود برای پاک کردن حفره معده در هنگام واژگون شدن استفاده کند.

دلایل دیگری نیز وجود دارد که باعث می شود حیوانات خیلی سریع محتویات خود را بیرون بکشند به عنوان مثال، کوسه‌ها هنگام خطر در معرض استفراغ قرار می‌گیرند و اگرچه همیشه روده های خود را به طور کامل بیرون نمی‌آورند، اما ممکن است فقط مواد غذایی را پرتاب کنند، زیرا در هنگام سبکتر شدن شکم راحت تر می‌توانند فرار کنند و این حرکت برای این موجودات دریایی به یک روش دفاعی تبدیل می‌شود.

حیوان خیار دریایی برای دفاع از خود در برابر تهدید، از این حرکت به عنوان استراتژی دفاع از خود استفاده می‌کند، و قسمت هایی از بدن خود را قربانی می‌کند و مثل برخی مارمولک‌ها که دم خود را از هم جدا می‌کنند، اما در این حالت قسمت ‌هایی که قربانی می‌شوند اندام‌های داخلی خیار هستند.

خیار دریایی. عکس: newsweek

برخی از انواع گونه‌ها بخش‌های لزج خود را به سوی شکارچیان پرتاب می‌کنند و دستگاه هاضمه خود از جمله معده را از دهان پرت می‌کنند تا جلوی نزدیک شدن دشمن را بگیرند، اجزای پرتاب شده در مسیر دشمن، توقف ایجاد می‌کند و خیار دریایی با این مکانیسم می‌تواند به راحتی فرار کند.

ممکن است فکر کنید که از دست دادن قسمت‌هایی از این بدن‌ها خطراتی را برای آنها به وجود می‌آورد، اما خیار دریایی به آن اهمیتی نمی‌دهد زیرا قادر است در طی چند هفته اعضای بدن داخلی خود را بازسازی کند. دانشمندان امیدوارند با تحقیق روی پتانسیل احیا کننده شگفت انگیز این موجودات، نحوه پیوند بافت ها و اندام ها را در انسان نیز کشف کنند.

ماهی در حال قی کردن معده خود به طور کامل. عکس: RAWWFishing/ Youtube