جدیترین اعتراضات مردمی علیه پوتین
هزاران تن از معترضان در شهر خاباروفسک روسیه برای سومین هفته به خیابانها آمده و علیه کرملین دست به اعتراض زدند. اعتراضات علیه نحوه رسیدگی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه به بحران سیاسی در منطقه خاباروفسک است. ساکنان این منطقه، واقع در شرق دور روسیه بابت بازداشت «سرگئی فورگال»، فرماندار محبوب و مردمی این منطقه که به اتهام دست داشتن در چند فقره قتل دستگیر شد ناراضی هستند؛ وی این اتهامات را رد کرده است.
بازداشت وی که حامیانش آن را با انگیزه سیاسی میدانند باعث شد تا اعتراضات خیابانی شکل گیرد و این مساله باعث نگرانی و نارضایتی کرملین شده است؛ آنهم در زمانی که کرملین سخت در تلاش است تا در بحران کرونا کشور را از نظر اقتصادی سرپا نگهدارد. تصاویر منتشرشده از سوی معترضان نشان میدهد که آنها شعار «ننگ» سر میدادند و خواستار استعفای پوتین بودند چون مردم محلی دیگر به او اعتمادی ندارند. مقامها اعلام کردند در این اعتراض ۶۵۰۰ تن حضور داشتند. اما رسانههای محلی میگویند ۲۰ هزار تن در این تجمع اعتراضی شرکت داشتند.
پوتین روز دوشنبه ۴ مرداد برای کاهش تنش یک فرماندار جدید را برای این منطقه منصوب کرد اما معترضان گفتند احساس میکنند انتخاب «میخائیل دگتیاریوف» که ارتباطی با منطقه ندارد، توهین به آنهاست و خواستار برکناری وی نیز شدهاند.
«آنتون تروئیناوسکی» در گزارش 28 ژوئیه برای نیویورکتایمز نوشت، تظاهرات در خاباروفسک به دهها هزار نفر رسیده است. نکته مهم در این تظاهرات این است که این شهر 4 هزار مایل از مسکو فاصله دارد. نکته دیگر اینکه، این شهر کوچک به بزرگترین چالش و مکان تظاهرات برای اقتدار پوتین تبدیل شده است. نکته مهم دیگر در این اعتراضات این است که این جنبش اعتراضی نهتنها رهبری ندارد، بلکه خواستههای روشن معدودی دارد.
آنها چنان به هیجان آمدهاند که باعث شده ساکنان آرام یک منطقه آرام که اساسا غیرسیاسی بودهاند به شهروندانی سیاسی تبدیل شوند و نگرانیها و نارضایتیهای خود را به سرعت از فساد، فقر و حکومت خفقانآور پوتین که میتواند آتش اختلافات را شعلهور سازد ابراز کردهاند. فعالان این شهر میگویند مردم به ستوه آمدهاند و بازداشت فرماندار کافی بود تا آتش زیر خاکستر به یکباره شعلهور شود.
آنچه موجب عصبانیت بیشتر مردم شده این است که فرماندار جدید یعنی «میخائیل دگتیاریوف» به معترضانی که علیه وی و دولت مستقر در مسکو دست به اعتراض زده بودند، گفت، از سمتش کنارهگیری نمیکند. فرماندار جدید 39 سال دارد. فرماندار جدید خاباروفسک در پاسخ به معترضان گفت: «برای آنهایی که فریاد میزنند من باید این منطقه را ترک کنم باید بگویم که من نمیروم. اینجا کاری برای انجام وجود دارد، میفهمید؟ اگر من بروم، کس دیگری میآید.»
ساکنان خاباروفسک به بازداشت سرگئی فورگال، فرماندار منطقه اعتراض دارند. دستگیری این فرماندار اعتراضهای محلی را برانگیخته است. معترضان در این تظاهرات شعارهای «پوتین استعفا کن» و «پوتین دزد است» را سر دادند. تظاهرات کنندگان میخواهند فورگال که به نظرشان دولت مرکزی برایش «پاپوش» دوخته است از مسکو به خاباروفسک بازگردانده و در آنجا محاکمه شود. ارقام مختلفی در مورد تعداد معترضان گفته شده است.
مقامهای رسمی شهر شمار تظاهراتکنندگان را حدود ۶۵۰۰ نفر اعلام کردند. رسانههای محلی این رقم را تا 20 هزار نفر بالا بردند و رسانهها و فعالان اپوزیسیون رقم 50 هزار نفر را اعلام کردند و آن را بزرگترین تظاهرات در نوع خود تا به حال خواندند. حامیان فورگال که عضو حزب ملیگرای LDPR است، معتقدند او بهخاطر شکست دادن یک نامزد حزب روسیه متحد، حزب حاکم طرفدار پوتین در انتخابات محلی در سال ۲۰۱۸ مجازات میشود.معترضان این شهر طیف گستردهای از تمام اقشار هستند.
از مسکو تا این شهر 8 ساعت با هواپیما طول میکشد و با چین هم فقط 15 مایل فاصله دارد. به نوشته گزارشگر نیویورکتایمز، این تظاهرات یک هشدار «جدید و جدی» به کرملین است. سالها تظاهرات گسترده عمدتا در مسکو متمرکز بوده یا فقط محدود به مسکو و سنپترزبورگ بوده است، به همین دلیل انتساب این اعتراضات به نخبگان شهری دور از دسترس که به روایت کرملین «دستنشانده غرب» هستند راحت بود. با این حال، عصبانیت مردمی که در منتهیالیه شرق روسیه هستند معنای دیگری دارد.
پوتین کمتر از یک ماه قبل در یک همهپرسی از پیش تعیینشده پیروز شد و با تغییر قانون اساسی میتواند تا 2036 در قدرت بماند. بسیاری از کنشگران و ناظران داخلی و خارجی اعتبار این انتخابات را زیر سوال بردهاند. اما نکته این است که در سالهای اخیر نارضایتیهای بسیاری زیر پوست روسیه جریان داشته است که بعضا بهدلیل شدت زور بهکار گرفته شده شکل عیان به خود نگرفته و وارد خیابانها نشده است.
«تاتیانا استانووایا»، محقق غیرمقیم در مرکز کارنگی در مسکو، میگوید: «اکنون بهنظر نمیرسد که جامعه آنچنان رادیکال شود که بخواهد توفان بهپا کند. اما از نظر من، فقط مساله زمان مطرح است و مقامها باید با مرور زمان ببینند که چه رخ خواهد داد و محصولی که کاشتهاند را درو کنند.»
فردی به نام «کواشنیکوف»، مدتی مدید با فقر و ناسزاگویی به بیعدالتی دولت زندگی میکرد اما اکنون با در دست گرفتن یک بلندگوی بزرگ به صف معترضان پیوسته و با سر دادن شعار، مردم را هم تهییج میکند. خاور دور روسیه در شرقیترین بخش روسیه بین دریاچه بایکال و اقیانوس آرام قرار گرفته و حدود یکسوم از مساحت روسیه را دربر میگیرد. خاباروفسک یکی از واحدهای فدرال کشور روسیه است. مرکز این سرزمین شهر خاباروفسک است و جمعیت آن در برآورد سال ۲۰۱۵ میلادی بیش از یک میلیون و 300 هزار نفر اعلام شد. ویکتوریا، یک تاجر معترض محلی، میگوید: «فورگال را به ما برگردانید. این انتخاب ماست». کواشنیکف هم با تشریح اعتراضات میگوید: «من هیچوقت باور نمیکردم که مردم ما بسیار متحد باشند.» این تظاهرات خشم مردم به سیاستهای مسکو را نشان میدهد که بدون توجه به دیگر نقاط کشور و در پایتخت اتخاذ میشود.