لاریجانی رئیس جمهور می شود، ظریف معاون اول

اصلاح‌طلب و اصولگرا ندارد؛ همه به فکر پیروزی در انتخابات آتی هستند و هر چه گزینه دارند روی میز گذشته و وارسی می‌کنند. وضعیت اصلاح‌طلبان، اما طبیعتا پیچیده‌تر است. این جریان سیاسی که به واسطه حمایت همه‌جانبه از روحانی در سال‌های ۹۲ و ۹۴ و عملکرد ضعیف و مورد انتقاد او تا حد زیادی سرمایه اجتماعی خود را از دست داده است. شاهد این مدعا نیز نتیجه‌ای است که در انتخابات اسفند ۹۸ مشاهده شد. اصلاح طلبان می‌دانند که بدنه اجتماعی آنان اساسا از صندوق رای مایوس شده و پای کار نخواهد آمد. روشن است که در این جریان اکثریت مشارکت کنندگان را هواداران اصولگرایان تشکیل داده و برد این جریان را رقم می‌زنند.

مضاف بر این، اصلاح طلبان مثل همه انتخابات‌های گذشته با چالش تایید صلاحیت و عبور از فیلتر دستگاه نظارتی مواجه هستند. این فیلتر‌ها کار خودش را می‌کند، اما اصلاح طلبان که معمولا درصد بالاتری از رد صلاحیت را دارند این رویه را علیه خود دانسته و معتقدند که در صورت حضور همه نیروهایشان شانس بیشتری برای پیروزی خواهند داشت.

نکته حائز اهمیت دیگر آن است که اصلاح طلبان مثل قبل نمی‌توانند روی حمایت بزرگان این جریان حساب کنند. برای همین هم دیدیم که در انتخابات مجلس هیچ کسی «تکرار» نکرد و مردم را پای صندوق نکشاند. این طور که به نظر می‌رسد هنوز هم نه سید محمد خاتمی مایل به مداخله مستقیم و دعوت از بدنه رای این جریان برای مشارکت گسترده است و نه حلقه نزدیکان و مشاوران وی چنین پیشنهادی را می‌دهند.

رویکرد اصلاح طلبان در این انتخابات مشارکت و معرفی کاندیدا با در نظر گرفتن و شرایط و بدون اصرار به مردم است. این رویه هم از سوی آن طیفی که خواهان بازنگری و برگشت به جامعه محوری هستند، مورد استقبال است و هم از سوی آن طیفی که اعتقاد دارند جریان اصلاح طلب با کاندیدایی را معرفی کند که در چارچوب حاکمیت تعریف شده و شانس پیروزی داشته باشد.

بر اساس شنیده‌های خبرنگار نامه نیوز این رویه در دستور کار قرار گرفته و صرفا یک ایده نیست. اصلاح طلبان حتی گزینه مورد نظر خود را یافته‌اند. تا همین چند هفته قبل حرف از دوگانه لاریجانی – ظریف بود و معلوم نبود که اصلاح طلبان کدام یک از این دو چهره موثر را انتخاب خواهند کرد. اکنون، اما تا حد زیادی تکلیف روشن شده و جریان اصلاحات سناریو اصلی خود برای ورود به انتخابات ۱۴۰۰ را نوشته است.

قصه از این قرار است که طبق اخباری که خبرنگار نامه نیوز از آن مطلع شده است افراد مشهور اصلاح طلب و برخی از چهره‌های نزدیک به دولت و اعتدال و توسعه سناریو جدیدی را نوشته‌اند. این گروه با در نظر داشتن ظرفیت‌های علی لاریجانی برای تایید صلاحیت شدن و مدیریت کشور در شرایط فعلی وی را بهترین گزینه برای ائتلاف و حمایت می‌دانند. این گروه همچنان که امکان جلب رای اصولگرایان میانه‌رو ازسوی علی لاریجانی را مد نظر دارند به این مهم هم توجه دارند که شاید او با اقبال عمومی مواجه نشد.

عدم اقبال از لاریجانی همان نکته‌ای است که اصولگرایان نیز مورد نظر دارند و چند روز قبل باشگاه خبرنگاران جوان در گزارشی به آن پرداخته بود. اصلاح طلبان اما راهکار رفع این نقیصه، را یافته‌اند. طیفی از اصلاح طلبان با در نظر داشتن محبوبیت محمدجوادظریف وزیرخارجه روحانی در جامعه و عدم تمایل او به رئیس جمهور شدن یک پیشنهاد راهبردی مطرح کرده‌اند. پیشنهادشان این است که علی لاریجانی به عنوان گزینه مورد حمایت اصلاح طلبان وارد کارزار شود، اما از همان ابتدا محمدجواد ظریف را به عنوان نفر اول در کابینه خود معرفی کند. به این ترتیب لاریجانی صاحب سبد رای ظریف خواهد شد و آقای وزیر نیز همان طور که محبوب‌ترین و موفق‌ترین عضو کابینه روحانی بود، در کنار لاریجانی کار خواهد کرد.

نکته اینجا است که اصلاح طلبان هوادار این پیشنهاد برای عملیاتی کردن ایده خود باید راهکار یافته و نظر اصلاح طلبانی که به معرفی گزینه کاملا اصلاح طلب تاکید دارند را جلب کنند. هرچه باشد لاریجانی برآمده از جریان اصولگرا است و ظریف نیز اعتدال و توسعه‌ای. رویکرد اصلاح طلبانه هر دو نفر، اما مسیر را تا حد بسیاری هموار کرده است. با این حساب تهیه یک میثاق‌نامه و روشن کردن تکلیف کابینه قبل از پیروزی در انتخابات می‌تواند مانع از تجربه تلخ حمایت از روحانی شود.