ظریف: در قطعنامه ۲۲۳۱ اسنپ‌بک وجود ندارد /پمپئو قطعنامه را درست نخوانده است /به کشتی های ایرانی تعرض شود، واکنش نشان خواهیم داد
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از تسنیم، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شنبه شب در مصاحبه با برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تأکید کرد که مقامات آمریکایی به‌خوبی می‌دانند که ادعایشان درباره حق بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بر اساس قطعنامه 2231 باطل است و به همین دلیل برای تحمیل خواسته خود به سایر کشورها، به زورگویی و قلدری روی آورده‌اند.
ظریف در ابتدا تأکید کرد: کلیه اعضای شورای امنیت به استثنای آمریکا و تنها یک کشور دیگر رسماً اعلام کرده‌اند که اقدام آمریکا [ارائه درخواست بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران] را به رسمیت نمی‌شناسند.کشورها معتقدند که آمریکا اساساً در جایگاهی نیست که چنین درخواستی را مطرح کند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: برخی به اشتباه می‌گویند «تحریم تسلیحاتی» در حالی که «محدودیت‌های تسلیحاتی» درست است. ایران بعد از صدور قطعنامه 2231 دیگر تحریم تسلیحاتی نبود، بلکه برای خرید و فروش سلاح نیاز به مجوز شورای امنیت داشت. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که «مکانیسم ماشه» و «اسنپ‌بک» هیچ‌یک در قطعنامه 2231 یا در برجام نیامده‌اند.
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: مردم آمریکا و خبرنگاران و حتی خود مایک پامپئو هم قطعنامه 2231 را درست نخوانده‌اند. می‌بینید که پامپئو هروقت می‌خواد در رابطه با بازگرداندن تحریم‌ها صحبت کند، به حرف‌های اوباما یا جان کری استناد می‌کند. هیچ‌یک از این موارد در قطعنامه 2231 نیست. اصلاً اسنپ‌بک در قطعنامه وجود ندارد.
وی اضافه کرد: جان بولتون در مقاله خود نوشته است که سازوکار بازگرداندن قطعنامه‌های قبلی علیه ایران یک «سازوکار پیچیده وطولانی» است. به همین دلیل آمریکایی‌ها تصمیم گرفتند از این سازوکار استفاده نکنند. آنها زمانی که می‌خواستند از برجام خارج شوند هم می‌دانستند که اگر زمانی بخواهند از این سازوکار استفاده کنند، شکست می‌خورند.
ظریف سپس در سخنانی کنایه‌آمیز به وزیر خارجه آمریکا گفت: پامپئو فکر می‌کند که این یک سازوکار ساده است که طی آن آمریکا یک اطلاعیه می‌دهد و یک ماه بعد قطعنامه‌ها بازمی‌گردد! در حالی که اینطور نیست. پامپئو قطعنامه‌ها رو نخوانده و فقط به مصاحبه‌ها گوش کرده است. فکر می‌کنم پامپئو الان منتظر است تا فیلم برجام پخش شود تا بفهمد که برجام چیست؛ مثل کسانی که کتاب نمی‌خوانند و منتظرند فیلمش پخش شود.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: این بار 13 کشور نامه نوشته و تأکید کرده‌اند که آمریکا حق انجام چنین کاری ندارد. حتی آن یک کشوری [جمهوری دومینیکن] که به تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی ایران رأی داده بود هم اینجا سکوت کرده است. یعنی حتی یک کشور هم در این قضیه از آمریکا حمایت نکرده است. برخی فکر می‌کنند سازوکاری که به اسنپ‌بک معروف شده برای این است که یک کشور بتواند حتی با وجود مخالفت بقیه کشورها، تحریم‌ها را بازگرداند؛ اما اینطور نیست.
وی خاطرنشان کرد: خود آمریکایی‌ها هم می‌دانند که ادعایشان باطل است. آمریکایی‌ها می‌دانند که بازگشت تحریم‌ها میسر نیست و اتفاق نمی‌افتد. لذا آمده‌اند و از روش قلدری استفاده کرده‌اند. گفته‌اند ما هرکس به ایران سلاح بفروشد را تحریم می‌کنیم. خود این تهدید نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها هم باور ندارند که قطعنامه‌ها بازمی‌گردند.
ظریف ادامه داد: وقتی قطعنامه 1929 تصویب شد، آمریکا نگفت که هرکس به ایران سلاح بفروشد، تحریمش می‌کنم؛ چون آن قطعنامه را شورای امنیت صادر کرده بود. اما الان چون آمریکا می‌داند که قطعنامه شورای امنیت در کار نیست و تحریم‌ها بازنمی‌گردد، مجبور شده که به راهکار قلدری که راهکار همیشگی‌اش است، متوسل شود.
ظریف با اشاره به اینکه ظاهراً در بین مقامات آمریکایی جان بولتون تنها کسی است که قطعنامه 2231 را خوانده، یادآور شد: همان‌طور که او گفته این روند طولانی است و همین روند می‌تواند حق وتوی اعضای شورای امنیت را مخدوش کند. یکی از دلایل استناد بولتون به برجام این است که می‌گوید این روند حق یا ادعای وتوی آمریکا را نابود می‌کند و مدعی است منافع راهبردی آمریکا در گروی حفظ حق وتو است.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره ادعای مقامات آمریکایی مبنی بر مشارکت این کشور در قطعنامه 2231 و برجام تصریح کرد: در قطعنامه 2231 به اعضای برجام اشاره شده است. در زمان تصویب قطعنامه 2231، آمریکا مشارکت‌کننده در برجام بوده است. شما وقتی ازدواج کنی نام شما به عنوان زوج و یک فرد دیگر به عنوان زوجه در سند ازدواج قرار دارد. چند سال بعد ممکن است این دو نفر طلاق بگیرند اما یک نفر دیگر پشیمان می‌شود و به دادگاه می‌رود و سند ازدواج را نشان می‌دهد که من با آن طرف ازدواج کرده‌ام. شما زمانی ازدواج کردی ولی الان نه.
وی اضافه کرد: آمریکایی‌ها دو سال و نیم قبل اعلام کردند که در اکتبر 2020 محدودیت‌ها ادامه می‌یابد، در سایت وزارت خارجه‌شان روزشمار گذاشتند، قطعنامه ارائه کردند و آن را از 35 صفحه به قطعنامه 4 بندی تبدیل کردند که در آن هم شکست خوردند. آنها روند شکست خورده‌ای را آغاز کردند در حالی که عضو آن نیستند.
ظریف درباره تحریم ثانویه کشورها از سوی آمریکا نیز گفت: آمریکایی‌ها قاعده قلدری دارند که همواره از آن استفاده می‌کنند و ممکن است این بار هم استفاده کنند. البته جامعه بین‌المللی باید تصمیم بگیرد که چه کند. آمریکا به خاطر نفوذ مالی توانست قلدری‌اش را در حوزه مالی به نتیجه برساند. البته تمام کسانی که رعایت می‌کنند می‌گویند علیرغم غیرقانونی بودن تحریم‌ها را رعایت می‌کنیم چون قلدری می‌کنند اما توجه نکردند این روند و قاعده برای آنها هم ممکن است انجام شود چون ممکن نورد استریم را تحریم کنند.
وی با اشاره به اینکه زورگویی آمریکا به دیگر کشورها مسئله تازه‌ای نیست، خاطرنشان کرد: از تشکیل ملل متحد تا به امروز، آمریکا 120 تحریم اعمال کرده است یعنی تحریم را به عنوان ابزار استفاده می‌کند. من برای سخنرانی در هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی دارم و در آن، نقشه‌ای را نشان می‌دهم که همه دنیا به غیر از یک نقطه کوچک تحریم شده‌اند.
ظریف در عین حال تأکید کرد: این سلطه در حال پایان است. اگرچه آمریکا در حوزه مالی نفوذ دارد ولی آن هم در حال پایان است به همین خاطر چین از یوان و اروپا از یورو می‌خواهند استفاده کنند چون می‌دانند آمریکا می‌خواهد از دلار به عنوان چماق استفاده کند.
ظریف در پاسخ به این سؤالی درباره فروش سلاح از سوی اروپا به ایران هم اظهار داشت: اروپایی‌ها از ابتدای انقلاب به ما سلاح نفروختند یعنی قبل از قطعنامه 1929 که مربوط به سال 1389 است، به ما سلاح نفروختند. آنها در جنگ تحمیلی هم پویشی درست کردند که به ما سلاح نرسد. به لطف خدا و تلاش بزرگان نیروهای مسلح در بسیاری از موارد خودکفا شدیم ولی در موارد مورد نیاز محدودیت‌های ملل متحد برداشته شده و کشورها حق معامله با ما را دارند.
وی ادامه داد: یک‌چهارم خریدهای تسلیحاتی در منطقه خلیج فارس است و ایران هیچ حضوری در آن ندارد ولی ایران می‌تواند نیازهای راهبردی را با کشورهایی که با ما ارتباط دارند، مانند روسیه و چین تأمین کند. هرچند در بسیاری از موارد خودکفا بوده و ارسال‌کننده هستیم.
ظریف با اشاره به اینکه آمریکا با تحریم‌های ثانویه‌ای که انجام می‌دهد خودش عملاً پذیرفته که قطعنامه برنگشته است زیرا اگر این‌چنین بود نیازی به تحریم‌های ثانویه نداشتند، افزود: اگر آمریکا ادعا کند که قطعنامه 1929 برگشته است، برای برگشت قطعنامه باید طبق مقررات ملل متحد وقتی یک قطعنامه‌ای لازم‌الاجرا تصویب می‌شود کشورها موظفند در قوانین داخلی‌شان آن را تصویب کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان در این خصوص توضیح داد: به عبارتی اگر قطعنامه بگوید به ایران سلاح نفروشید این قطعنامه باید در قانون داخلی کشورها تصویب شود تا قطعنامه اجرایی شود و باید به یک کمیته‌ای در شورای امنیت متشکل از تمام اعضا گزارش دهد و گروه کاری نیز در دبیرخانه بر آن نظارت می‌کند و چندین مکانیسم دارد.
وی خاطرنشان کرد: اجرای این قطعنامه‌ها یک مکانیسم ملی و یک مکانیسم اجرایی دبیرخانه‌ای و یک مکانیسم سیاسی شورای امنیت دارد که در شرایط فعلی هیچ‌کدام از این‌ها اتفاق نمی‌افتد چون قطعنامه‌ای وجود ندارد زیرا وقتی قطعنامه 1929 تصویب شد همه این فرآیندها طی شد و بر اساس قطعنامه 2231 اکثر کشورها قوانین داخلی خودشان را لغو کردند.
ظریف افزود: یکی از دلایلی که اجرای قطعنامه 2231 طول کشید این بود که کشورها باید می‌رفتند تمامی قوانین 1929 را لغو می‌کردند و هیچ‌کدام از این کارها اتوماتیک نیست بلکه روندی را طی می‌کند و حالا اکثر کشورها این مقررات را لغو کردند و برای اقدام دوباره باید این قوانین را برگردانند که این اتفاق نمی‌افتد و سازمان ملل و شورای امنیت باید سازوکار خودش را اجرایی کند که نمی‌کند.
وزیر امور خارجه کشورمان با تأکید بر اینکه اگر آمریکا با این ادعا که قطعنامه 1929 بازگشته است، به کشتی‌های ایرانی تعرض کند، اقدامش به معنای راهزنی دریایی خواهد بود، تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران کشوری قدرتمندی است و در برابر اقدامات آمریکا واکنش نشان می‌دهد و این‌گونه حرکات آمریکایی‌ها بیشتر یک ژست سیاسی است و ما به همه اعلام می‌کنیم که اگر آمریکا بخواهد به ادعای 1929 اقدامی انجام دهد از نظر قوانین بین‌المللی راهزنی دریایی است و با آن برخورد می‌شود و خود آمریکا مسئول عواقب آن است.
وی در پاسخ به سؤالی درباره استفاده از مکانیسم حل اختلاف نیز گفت: اولین بار که جمهوری اسلامی ایران مکانیسم حل اختلاف را در برجام راه انداخت در زمان اوباما در نوامبر 2016 که در آبان و آذرماه 95 بود. در آن موقع کنگره تحریم های ایران را 10 سال تمدید کرد ولی اوباما امضاء نکرد ولی وتو هم نکرد زیرا فکر می‌کرد اگر وتو کند کنگره با دوسوم رأی آن را نقض می‌کند. و این یکی از قوانین داخلی آمریکاست که اگر امضا نشود بعد از 10 روز اجرایی می‌شود.
ظریف ادامه داد: همان وقت بر اساس بنده 36 روند حل‌وفصل اختلافات را شروع کردیم و بعد از اینکه سال 96 آمریکا از برجام خارج شد باز هم روند حل‌وفصل اختلافات را شروع کردیم و بر همان اساس در نوامبر 2018 طی نامه‌ای به مسئول وقت اتحادیه اروپا خانم موگرینی گفتم که روند حل‌وفصل اختلافات را شروع کرده‌ایم و به پایان رساندیم زیرا این سازوکار نیز مراحل مختلفی دارد که دو مرحله آن را ما پیشرفتیم و طرف مقابل مرحله سوم نرفت.
وزیر امور خارجه افزود: آنها 11 تعهد به ما دادند که اجرا نشد که در دو جلسه وزرا پیگیری کردیم انجام نشد و در نوامبر 2018 اعلام کردیم که ما روند ماده 36 را تکمیل کردیم و از این به بعد بر اساس ماده 36 به سمت کاهش تعهدات می‌رویم و در اردیبهشت 98 ما در 5 مرحله به کاهش تعهدات برجامی خود حرکت کردیم که بر اساس همان مکانیسم حل اختلاف است.
ظریف در ادامه خاطرنشان کرد: ما نه‌تنها به سازوکار حل اختلافات مراجعه کردیم بلکه مراحل آن را طی کردیم و اقدامات خودمان را طبق آن انجام داده‌ایم و امروز به غیر از بحث نظارت‌ها که کماکان آن را حفظ کرده‌ایم تا به دنیا نشان بدهیم که برنامه سلاح نداریم محدودیت‌های دیگر برجامی را کنار گذاشته‌ایم و هیچ‌کدام از آن محدودیت‌ها را رعایت نمی‌کنیم زیرا در برابر نقض آمریکا و در ناتوانی اروپا در عملکرد به تعهداتش به اقدام اجرایی رسیدیم.
وی افزود: اروپایی‌ها آمدند در برابر اقدام ما یک سازوکاری را از دی‌ماه گذشته شروع کردند که آن روند هنوز به مرحله اولش هم نرسیده است و جلسه کارشناسی آن تشکیل نشده است.
