کدخدایی: امام فرمودند اگر شایستگی ندارید حرام است مسئولیت قبول کنید

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، به نکاتی درباره انتخابات و ثبت نام داوطلبان اشاره کرد.

همین الان بیش از ۵۰ نفر قصد ثبت‌نام خود برای انتخابات را اعلام کرده‌اند!

شما وقتی انتخابات ما را با انتخابات کشورهایی که شبیه ما هستند و یک مرجع حاکمیتی برای بررسی صلاحیت داوطلبان دارند، مقایسه می‌کنید، می‌بینید در این کشورها ۳۰ یا ۴۰ نفر برای انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام می‌کنند اما در نهایت مثلا ۱۶ نفر تایید می‌شوند. 

همین الان که در خدمت شما هستم، برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، بیش از ۵۰ نفر از کسانی که سوابق مدیریتی و اجرایی در کشور دارند و رسانه‌ها با این افراد آشنا هستند، قصد ثبت‌نام خود برای انتخابات را اعلام کردند، خب! این واقعا یک مشکل است. 

عقل سلیم قبول نمی‌کند کسی که مشرف به موت است کاندید ریاست جمهوری شود!

عقل سلیم به ما می‌گوید که برای احراز صلاحیت‌های ریاست‌جمهوری حتما باید توانایی‌های جسمی فرد هم احراز شود. ضرورت دارد در این بخش هم معیارهایی تعیین شود. عقل سلیم که قبول نمی‌کند کسی که مشرف به موت یا روی تخت بیمارستان است، شرایط ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری را داشته باشد، لذا این امر حتما باید بررسی شود. اینها همه مسائلی است که باعث شد مجلس ورود کند و این حد و حدود سنی برای شرکت در انتخابات را تعیین کند. 

این را هم در نظر بگیرید که ما هر سقف و کفی را مشخص کنیم، نقض آن در کشورهای دیگر وجود دارد، مثلا کشوری که نمی‌خواهم نام آن را ببرم رئیس‌جمهور آن 35 یا مثلا 38 سال دارد، از آن طرف شخصی مثل ماهاتیر محمد را می‌بینیم که 94 سال دارد. پس نقض ممکن است اتفاق بیفتد اما آنچه که در کشور ما مطرح است این است که باید یک مسیر ثابت قانونی برای احراز توانایی‌ها تعیین شود که یکی از این موارد، تعیین محدودیت سنی است که در راستای همین احراز توانایی‌ها مدخلیت دارد. 

شورای نگهبان برنامه داوطلبان را هم بررسی خواهد کرد

نمایندگان مجلس در حال پیش‌بینی این موضوع هستند که شورای نگهبان برنامه داوطلبان را هم بررسی کند. یعنی در کنار شرایطی مثل سن و سابقه مدیریتی، هم باید داوطلبان برنامه خود را برای اداره کشور ارائه بدهند و هم مشاوران خود در امور فرهنگی، اقتصادی و مسائل کلان کشور را معرفی کنند. اصل این بحث را خود شورای نگهبان بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام مطرح کرد. گرچه ممکن است این موضوع در مقام اجرا به مشکلاتی بخورد اما به هر حال ما موظفیم توانایی‌ها و صلاحیت‌ها را احراز کنیم. 

شورای نگهبان در چارچوب قانون عمل می‌کند، نه یک کلمه بیشتر نه یک کلمه کمتر

ما به دنبال توسعه غیرقانونی اختیارات‌مان نیستیم. آنچه شورای نگهبان مطرح می‌کند برداشت ما از قانون اساسی و سایر قوانین است. نمی‌شود گفت شورای نگهبان به دنبال توسعه اختیارات خودش است اما طبیعتا اگر جایی برای اختیارات قانونی شورای نگهبان محدودیتی غیرقانونی ایجاد شود، شورای نگهبان اظهارنظر خواهد کرد، نه به خاطر اینکه نگذارد اختیاراتش محدود بشود، بلکه به خاطر اینکه این مساله خلاف قانون است. 

سیاسیون دوست دارند شورای نگهبان را ببرند در یک زمینه حزبی و سیاسی و بعد همان تعابیری که سیاسیون و احزاب به کار می‌برند برای شورای نگهبان به کار ببرند. شورای نگهبان یک نهاد حاکمیتی و قانونی است که در چارچوب قانون عمل می‌کند، نه یک کلمه بیشتر نه یک کلمه کمتر. اختیارات شورای نگهبان را قانون تعیین کرده است. 

مجلس باید به روند طرح اصلاح قانون انتخابات سرعت بدهد

اگر قرار است اصلاحیه قانون انتخابات به انتخابات ۱۴۰۰ برسد این مجلس است که باید در این امر سرعت به خرج بدهد. ما هم قول می‌دهیم در همان بازه زمانی قانونی نظرمان را اعلام کنیم. 

یک عده‌ هستند که در هر انتخاباتی دائم‌الثبت‌نامند!

رد صلاحیت‌ها در هر دوره به دو نوع تقسیم می‌شود؛ گاهی دلیل رد صلاحیت یک امر شکلی است، مثلا سندی لازم است و ارائه نشده، و حکمی صادر شده و تبرئه ‌شده، به هر حال مساله یک مساله شکلی است. اما نوع دوم اینگونه نیست، یک مساله عمده و اساسی وجود دارد، مساله‌ای که نه‌تنها حل نشده بلکه استمرار هم دارد؛ یک عده‌ هستند که در هر انتخاباتی دائم‌الثبت‌نامند! خب شورا هم در هر دوره آنها را رد صلاحیت می‌کند چون مسائل جدی دارند. من به صورت شخصی گفتم که اینگونه افراد دیگر برای انتخابات ثبت‌نام نکنند. حالا اگر تمایل دارند رد صلاحیت شوند، اشکالی ندارد، ثبت‌نام کنند تا شورا هم رد کند! 

امام فرمودند اگر شایستگی ندارید حرام است مسئولیت قبول کنید

این مساله هم مهم است که منی که می‌خواهم خودم را در معرض مسؤولیت عظیم قرار بدهم آیا واقعا توانایی‌های لازم برای این امر را دارم یا خیر؟ آیا من قبلا در یک جامعه کوچک‌تر، مسؤولیتی را که بر عهده‌ام بوده بخوبی انجام داده‌ام یا خیر؟ کارنامه موفقی دارم یا خیر؟ اگر اینگونه نیست که واقعا برای خیلی از افراد هم اینگونه نیست، برای چه ثبت‌نام می‌کنند؟ بر فرض تایید هم شدم، رای هم آوردم، آن وقت چه؟ تازه نقطه سرخط. هزاران مشکل ایجاد می‌شود.

یادم هست یک بار امام خمینی(ره) فرمودند اگر شایستگی‌های لازم برای قبول یک مسؤولیت را ندارید حرام است که قبول کنید. یعنی حرمت قائل شدند برای هر کسی که وقتی لیاقت‌ها و شایستگی‌های لازم را ندارد، تلاش کند برای به دست آوردن آن پست و مقام.