سورپرایز جدید ترامپ در راه است؟

در خصوص ابتلای ترامپ به بیماری کوویدـ۱۹ شک و تردیدهایی وجود دارد؛ برخی معتقدند با سابقه او در دروغگویی و فریبکاری این اقدامش می تواند یک تئاتر سیاسی برای جلب ترحم باشد. به خصوص اینکه اعلام آمادگی برای مناظره کرده. نظر شما در این باره چیست؟

بعید است که چنین مساله ای صحت داشته باشد؛ ساختار سیاسی ایالات متحده آمریکا به گونه ای نیست که حقیقت مساله مهمی چون ابتلا و یا عدم ابتلای ترامپ پنهان بماند. طرح این مسائل بیشتر در قالب تئوری توطئه می گنجد. نظام سیاسی آمریکا بر مبنای (checks and balances) است؛ بدین معنا قوای سه گانه هم را کنترل می کنند و اینکه دو بازوی قدرتمند دموکرات و جمهوری خواه را در این عرصه داریم که در این مسائل همدیگر را خنثی می کنند. اگر فرض را به عدم ابتلای ترامپ بگذاریم یک رسوایی بزرگی به راه خواهد افتاد. در نتیجه بدیهی است که ترامپ به این بیماری مبتلا شده و دلیل اصلی آن هم تمسخر بیماری کوویدـ۱۹ از سوی ترامپ و عدم رعایت پروتکل های بهداشتی بودکه گروه زیادی را در کاخ سفید گرفتار کرد.

با این اوصاف حال که او از بیمارستان مرخص شده وضعیت جسمانی و بیماری او تا چه حد می تواند بر کیفیت مبارزات انتخاباتی او تاثیر بگذارد؟ برخی از رسانه ها ترخیص او را به یک نمایش هالیوودی تشبیه کرده اند.

اقدام ترامپ در ترخیص سریع و یا اقدام به تردد با خودرو و یا استفاده نکردن از ماسک به نظر من از منظر عموم مردم که گرفتار کووید ۱۹ و مسایل و مشکلات آن هستند، موجب کاهش درصدی از آرای او خواهد شد، تنها قشری ازسفیدپوستان نژادپرست این رفتار را می پسندند. قهرمان بازی به این شکل با منطق رفتار بیمار تحت کنترل سازگار نیست. اما در کلیت موضوع از آنجایی که دولت و سنا در دست جمهوری خواهان بوده آنها به دنبال این هستند تا وضعیت بیماری را عادی جلوه دهند. این تحولات در حالی رخ می دهد که در اوج رقابت های انتخاباتی هستیم که تداوم این وضع نیز به ضرر ترامپ خواهد بود. با توجه به گزارشات پزشکی در خصوص وضعیت ترامپ، حتی در صورت بهبودی کامل او با توجه به کهولت سن وی به صورت عادی و با انرژی قادر نخواهد بود تا در رقابت های انتخاباتی و گردهمایی ها متعددشرکت نماید.البته اعلام کرده است آمادگی برگزاری مناظره دوم در میامی فلوریدا را دارد. انتشار ویدیوی ترامپ از بیمارستان و همچنین خروجش از این مکان و ترخیص از بیمارستان نشان داد که دغدغه های زیادی از سوی حزب جمهوری خواه و او وجود دارد. آنها احساس می کنند که اوضاع از کنترلشان خارج شده و شرایط به گونه ای رقم خورده که دموکرات ها از آن نفع می برند.

وضعیت برگزاری انتخابات در این صورت به چه شکل خواهد بود؟ فکر می کنید ترامپ باز هم خواستار تعویق آن است؟

البته اکنون که از بیمارستان مرخص شده شرایط متفاوت است.اما کنگره به لحاظ قانونی برای به تعویق انداختن انتخابات اختیارات قانونی دارد؛ اما این قضیه در تاریخ ایالات متحده آمریکا سابقه نداشته و به نوعی یک چالش سیاسی ـ حقوقی گسترده ای در این کشور به وجود آمده است. نظرات در این بین متفاوت بوده، برای مثال جمهوری خواهان می گویند که انتخابات به همین شکل برگزار شود و اگر ترامپ بیمار باشد روی برگه ها اسم او نوشته شود و یا جانشینی برای او انتخاب شود. در آن سو دموکرات ها نیز همین خط را دنبال می کنند که انتخابات در این شرایط برگزار شود. حتی با بررسی نظریات حقوقدان ها نیز نمی توان دریافت که وضعیت به چه شکلی خواهد بود. اما آنچه که مشخص است تا زمانی که شخص رئیس جمهور و یا معاونش موضوع ناتوانی را به صورت رسمی مطرح نکرده اند، شرایط به همین شکل ادامه خواهد یافت و در صورت بیماری او نیز نامش در برگه های آرا نوشته شود.

اگر به هر دلیلی ترامپ نتواند در رقابت های انتخاباتی شرکت داشته باشد تکلیف چیست؟

البته هنوز گزارش ها ضد و نقیض است. برخی حتی از احتمال ایجاد مشکل مغزی سخن گفته اند. اما در صورت ادامه بیماری در برگه های آرای کالج الکترال قاعدتا نام او نوشته خواهد شد. اگر هم فوت کند کمیته جمهوری خواهان نامزد دیگری را معرفی خواهد کرد. البته ناگفته نماند مرجع رسیدگی به این اقدامات دو مرجع اصلی هستند. یکی از این دو کنگره است که از اختیارات اضطراری نیز برخوردار بوده و می تواند در زمان بحران سناریوهای مختلف را بررسی کند. مخصوصا زمانی که به لحاظ حقوقی و سیاسی اختلافات گسترده ای وجود داشته باشد. در صورت عدم حل این مشکل دیوان عالی کشور مسئول رسیدگی به این امور خواهد بود که قانون اساسی ایالات متحده آمریکا نیز اختیارات زیادی به آن داده است.

درحال حاضر یکی از سه مناظره ها برگزار شده است و ترامپ اظهار کرده در مناظرات بعدی حاضر خواهدشد که آزمونی برای بررسی میزان سلامت او خواهد بود.

همانطور که اشاره کردید دو مرجع اصلی مسئول رسیدگی به این امور هستند. در حال حاضر اکثریت سنا در دست جمهوری خواهان است و تایید گزینه جدید برای دیوان عالی آمریکا نیز می تواند دو اهرم قدرتمند را در اختیار ترامپ قرار دهد؛ از این بابت که کارشناسان می گویند با توجه به این دو اهرم فشار ترامپ می تواند حرف خود را در خصوص تقلب در انتخابات و مخدوش کردن آن به کرسی بنشاند. نظر شما چیست؟

اگر قرار باشد به این شکل قضیه جلو رود کمیسیون ملی انتخابات باید وضعیت را ارزیابی و اعلام کند. اگر این کمیسیون صحت انتخابات را تایید کند و ترامپ نتایج آن را نپذیرد آمریکا بار دیگر صحنه هرج و مرج و درگیری خواهد شد. همانطور که ترامپ طرفداران شبه نظامی خود را برای این موقع بسیج کرده است فرمانداران دموکرات نیز حربه لازم را برای مواجه با این شرایط در اختیار دارند. ضمن اینکه اکثریت مجلس نمایندگان نیز در دست دموکرات ها است و در صورت چنین اتفاقی باید شاهد یک منازعه سیاسی ـ حقوقی گسترده ای در ایالات متحده باشیم.البته رفتار سیاسی حتی پس از ترخیص او ثابت می کند که بیماری تاثیری بررفتار اونگذاشته و کماکان قصد دارد نقش راکی را بازی کند.توییت های او همگی شعارهای پوپولیستی اش را بازتاب می دهد.او اول امریکای قدرتمند را مطرح می کند در حالی که فاقد تعهد در مسایل است. حتی اصول اولیه پزشکی را رعایت نمی کند.

در نظرسنجی های اخیر منتشر شده نیز شاهد آن هستیم که ترامپ به جای نزدیک شدن به بایدن در حال فاصله گرفتن است و اختلاف او حتی به ۱۴% نیز رسیده است. آیا چنین نظرسنجی هایی می تواند منبع موثقی برای سنجش عملکرد ترامپ و افزایش احتمال باخت او در انتخابات باشد؟

در ایالات متحده آمریکا نظرسنجی های مستقل بسیار کم هستند و اکثرا مرتبط به دو حزب اصلی دموکرات و جمهوری خواه هستند. بنابراین نمی توان آنها را یک منبع مهم و تعیین کننده تلقی کرد. در این روند آرای خاکستری که رقمی بین ۴ تا ۱۰ درصد را تشکیل می دهند مهم خواهد بود. افرادی که در انتخاب خود مردد هستند و همین ۱۰% است که نقشی مهم را ایفا می کند. از همین حالا تا زمان برگزاری انتخابات موج رسانه ای و برگزاری انتخابات می تواند تأثیر مستقیم بر روی این درصد از رأی دهندگان بگذارد. بنابراین نمی توان روی این نظرسنجی ها حساب باز کرد و ممکن است در آخرین لحظه جو به صورتی باشد که مردم رأی خود را بنا به دلایلی تغییر دهند.یکی از آن عوامل می تواند احساس همدردی ویا مخالفت با سوپرمن بازی های  دونالد ترامپ باشد. از طرفی باید در نظر داشته باشیم که بایدن در حال حاضر فعالتر عمل می کند و با تمام بخش های آمریکا ارتباط برقرار می کند. به عنوان جمع بندی باید عنوان کنم که نظرسنجی ها ملاک نیستند و این رفتار سیاسی نامزدهای انتخاباتی در طول هرروز تا رای گیری است که نقش مهم ایفا می کند.

با توجه به طرح مسائلی چون سورپرایز اکتبر فکر می کنید ترامپ تا زمان برگزاری انتخابات می تواند برگ برنده ای را رو کند تا بتواند از این مهلکه فرار کند؟

یکی از آن سورپرایزها بحث واکسن بود که ترامپ مطرح کرد که تناقض زیادی ایجاد کرد. جامعه پزشکی آمریکا در این خصوص می گوید که حداقل تا پایان سال میلادی ۲۰۲۰ و حتی ۲۰۲۱ برای ساخت این واکسن زمان نیاز است. در مورد مسائل دیگر نیز به همین شکل است. او به دنبال این بود تا با جمهوری اسلامی ایران مذاکره کند که تا به این لحظه موفق نشده است. به همین دلیل انتظاری از او نمی رود که تا زمان انتخابات مردم را غافلگیر کند.

به بحث علاقه ترامپ به مذاکره با ایران اشاره کردید آیا برنده شدن هر یک از نامزدها در انتخابات سوم نوامبر تاثیری برای ایران دارد یا خیر؟

چه ترامپ یا معاونش، یا نامزد دیگری از جمهوری خواهان، چه بایدن و یا معاونش در آمریکا روی کار بیایند، ایران بایستی مساله روابط و مناسبات خود با آمریکا را به نوعی حل و فصل نماید. این یک زخم کهنه ای است که هر چه طولانی تر شود سودی برای دو طرف نخواهد داشت. در همین راستا نیاز است که دو طرف به صورت منطقی مشکلات خود را بررسی و درصدد حل آن برآیند. این درست نیست که ما منتظر پیروزی یک طیف در انتخابات آمریکا باشیم؛ چرا که مشکلات و اختلافات دو طرف حتما باید به صورت ریشه ای و عمیق حل شود تا این تنش ها تا ابد ادامه پیدا نکند.هیچ دشمنی ابدی نیست ودوستی هم ابدی نیست. بخشی از مسایل مختلف ما داخلی است.سیاست خارجی نتیجه رفتار سیاست داخلی است. ما برای گام های اول باید در سیاست داخلی نظر مردم و نخبگان را ملاک قرار دهیم.بایددراین فرایند به قدرت مردمی تکیه کنیم که ابتدا اعتماد به کارایی سیستم داشته باشند و احساس کنند نظراتشان مهم است. یک نکته بسیار مهم در داخل این است که ظاهرا بنای نظام بر عدم مذاکره است بنابراین چه تفاوتی می کند کی رییس جمهور باشد.اگر بنا بر مذاکره باشد لذا نوع رییس جمهور  هم نباید تفاوت کند. شاید ترامپ با اشتیاقی که به مذاکره دارد بهتر امتیاز بدهد.

یعنی معتقدید به لحاظ رویکرد نیز تفاوتی بین ترامپ و بایدن وجود ندارد؟

انتخاب مجدد ترامپ و یا بایدن تاثیری در رفتار سیاسی آنها در قبال ایران ندارد. جمهوری خواهان و یا دموکرات ها هر دو در صورت پیروزی در انتخابات سیاست تجدیدنظر در برجام را در دستور کار خواهند داشت. این طور نیست که بپنداریم بایدن در صورت پیروزی به سرعت به برجام باز می گردد و همان توافق را ادامه می دهد؛ او قطعا پیش شرط هایی جدید خواهد داشت.اساسا ساختار سیاسی فعلی آمریکا مانع از آن خواهد شد که در این شرایط با جمهوری اسلامی ایران مذاکره شود.آقای ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در اظهارات اخیر خود بیان کردندکه یک تفاوت تنها این است  که بایدن می داند که قادر به سرنگون کردن ایران نیست. معتقدم که دو حزب به لحاظ ساختار سیاسی به صورت یکپارچه هستند، ممکن است رفتارهایشان به صورت تاکتیکی متفاوت باشد اما به لحاظ اینکه در آمریکا ساختاری (checks and balances) داریم، رفتارها آنچنان تاثیرگذار نیست. برای مثال توافقی در ایران تصویب و در کنگره آمریکا ملغی می شود و یا اینکه به تعویق می افتد. پیمان های مختلفی در زمان روسای جمهور آمریکا در دولت بسته شده اما وقتی به کنگره می رود به قدری دچار فرسایش زمانی می شود که به نتیجه نمی رسد. خیلی از پیمان های دوجانبه آمریکا با متحدانش و حتی در منطقه آمریکای لاتین چنین سرنوشتی را تجربه کرده است. بنابراین برای جمع بندی باید بر گفتگوهای دوجانبه تاکید کنم. مخصوصا در شرایط حاضر که شاهد همه گیری ویروس کرونا هستیم و ضروت ایجاب می کند که همکاری بین المللی به خصوص در زمینه های بهداشتی به بهترین نحو شکل گیرند. عدم شکل گیری همکاری های مختلف به دلیل مسائل سیاسی در این برهه به صلاح نیست.کووید ۱۹ به ما آموخته است که بشریت باید از خودخواهی های سیاسی و منازعات مسلحانه دست بردارد و به  سیستم بهداشت و رفاه به شکل جهانی توجه کند.شاید ملی گرایی در جاهایی رشد داشته باشد.اما به موازات آن اکنون جهان نیاز به گفتمان صلح و همکاری در همه سطوح برای کاهش آلام انسان ها دارد.براین مبنا جهت گیری ما در داخل باید به سمت همکاری.،اعتمادسازی وتقویت اقتصادداخلی باشد.دنیای پس از کووید باید چارچوبی اخلاقی داشته باشد،هرچند رئالیست ها اینگونه فکر نمی کنند.