بایدن در این زمینه راه ترامپ را ادامه میدهد
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، وقتی جو بایدن، «رئیسجمهور منتخب» وارد کاخ سفید شود و از آن پس به «رئیسجمهور آمریکا» معروف شود، وارث روابطی با چین خواهد بود که طی دهههای گذشته در پایینترین سطح ممکن است. از جمله مواردی که در فهرست کارهای او وجود دارد مساله «تعرفه»هاست که اذعان داشته وقتی وارد کاخ سفید شود همچنان آن را حفظ خواهد کرد و تغییری در آن نخواهد داد. از دیگر مواردی که در دستور کار او وجود دارد نحوه پرداختن به حقوق بشر در منطقه سینکیانگ در چین و جنگ سرد تکنولوژیک است که پرسشهایی در مورد اطلاعات، حاکمیت و قدرت برانگیخته است.
«لورن هرش» در گزارش ۱۸ دسامبر برای نیویورکتایمز در همین رابطه نوشت: افزون بر این، رئیسجمهور منتخب باید اقتصادی را بازسازی کند که از کرونا آسیب دیده است. این میتواند تمرکز بر امور خارجی را پررنگتر سازد بهویژه روابطی که آسیب دیده و به همان اندازه رابطه با چین نیازمند بازسازی و ترمیم است. بهعنوان بخشی از پروژه سیاسی DealBook D.C، نیویورکتایمز یک پنل مجازی مشتمل از کارشناسان را در اوایل ماه دسامبر گرد هم آورد تا وضعیت روابط چین- آمریکا را مورد بحث قرار دهد. در این پنل همچنین در این مورد بحث شد که چگونه این وضعیت در دولت بایدن ممکن است تغییر کند.
مشارکتکنندگان در این بحث تعدادی از کارشناسان مسائل چین هستند. شرکتکنندگان عموما متفقالقول بودند که بایدن در مورد چین سخت خواهد گرفت و مسیر ترامپ را ادامه خواهد داد. «دینا پاول مک کورمیک»، رئیس پایداری و رشد فراگیر جهانی در گلدمن ساکس، میگوید: «فکر میکنم سبک و سیاق تغییر خواهد کرد. مواد و مصالح در کوتاهمدت تغییری نخواهد کرد. در میانمدت و بلندمدت، تصور میکنم که او وارث روابطی خواهد شد که نسبت به ۴ سال پیش یا حتی نسبت به دوران اوباما بسیار متفاوتتر خواهد بود. تصور من این است که این یک فرصت منحصربهفرد خواهد بود.» این فرصت میتواند به بایدن امکان دهد که رویکردی همکاریجویانهتر با چین در زمینههایی مانند تغییرات اقلیمی و توزیع واکسن در پیش بگیرد به این امید که اهرم بیشتری در حوزههایی مانند تکنولوژی به دست آورد؛ یعنی همآن جا که ایالاتمتحده میخواهد رقابت سخت تری با چین داشته باشد. «سام ساکس»، همکار محقق در سیاست امنیت سایبری و اقتصاد دیجیتال چین در موسسه «آمریکای جدید» و همکار در مرکز «پل تسای» چین در دانشکده حقوق ییل، میگوید: «بایدن رویکرد سختی در پیش خواهد گرفت» اما در عین حال «رویکرد هدفمندتری» را اتخاذ خواهد کرد و خواهد پرسید که «در کجا خطر امنیتیِ ملی واقعی وجود دارد؛ سپس به راهحلهایی برای حل آن روی خواهد آورد.»
خانم ساکس نسبت به تمرکز بیش از حد بر ایالاتمتحده و چین هشدار داد. او گفت: «رقابت فناورانه بین چین و ایالاتمتحده بهطور فزاینده در کشورهای یکدیگر نخواهد بود. بلکه زمین این رقابت خارج از دو کشور و در دیگر بخشهای جهان خواهد بود.» او میگوید: «بایدن در حالی میآید که از بازی بزرگ در مورد همکاری با متحدان و شرکا در زمانهای سخن میگوید که شکاف دیجیتال میان اروپا و آمریکا نباید عمیقتر از این شود.» ساکس میافزاید: «من فکر میکنم این یکی از اولین برنامههای کاری او باشد: حل و فصل شکاف دیجیتال با اروپا.» از سوی دیگر، «اندیپردی»، مسوول ارشد امنیتی در «Huawei Technologies U.S.A»، بر این باور است که بخشی از همکاری میان دو کشور شامل ایجاد یک چارچوب بینالمللی برای تعامل با چالشهایی مانند چگونگی محافظت از جریان دادهها خواهد بود. او میگوید: «ما باید تلاشهای همکاری جویانه با شرکایمان را افزایش دهیم تا همنوایی مستقل و برنامههای آزمایشی مستقلی داشته باشیم. بنابراین، برخی مبانی عینی را برای دانستن این مساله نیاز داریم که کدام محصولات و خدمات شایسته اعتماد هستند. ما باید در سطح جهانی برای بهبود تواناییهای امنیتی و اطمینانبخش و قابلیتهای شفافسازی همکاری کنیم.»
در زمانی که کارشناسان این پنل نظرات خود در مورد نحوه ارتباط و رویکردهای دولت بایدن در مورد چین را مطرح کردند، دولت ترامپ در روزهای آخر خود روز جمعه ۲۸ آذر چند شرکت بزرگ چینی، از جمله «اس ز دیجیآی» بزرگترین سازنده پهپاد در جهان و «شرکت بینالمللی ساخت نیمهرسانا» تولیدکننده عظیم چیپ برای محصولات الکترونیک و نانوتکنولوژی را به لیست سیاه خود اضافه کرد. وزارت بازرگانی ایالاتمتحده ۲۸ آذر اعلام کرد شواهدی وجود دارد که شرکت بینالمللی ساخت نیمهرسانا از تکنولوژیهای غیرنظامی برای همکاری با صنایع نظامی چین استفاده میکند. این بیانیه میگوید آمریکا اجازه نخواهد داد تکنولوژی آمریکایی برای کمک به ارتش کشوری که خصومتاش با ایالاتمتحده هر روز افزونتر میشود، مورد استفاده قرار بگیرد. این نشان میدهد که ترامپ قصد دارد در روزهای آخر خود تیر خلاص را به روابط دو کشور شلیک کند و احتمالا بایدن را در شرایط دشوارتری در برابر چین قرار دهد.
در هر حال جیمز مک گریگور، رئیس موسسه چین بزرگ در APCO Worldwide، هم در توصیف این وضعیت میگوید: «این ضعف عملکرد یا کمعملکردی آمریکا در برابر رویکرد فزونیخواهانه چین است. چین خیلی جلو رفت، اما ما در اینجا برای سرمایهگذاری در کشور خودمان بسیار کند عمل کردیم.» کارشناس دیگری به نام «فائزه سعید»، از شرکت «کراواث، سواین و مور»، که در این پنل حضور داشت، گفت شرکتهای آمریکایی و چینی در یک زمین مسطح رقابت نمیکنند. شرکتهای مورد علاقه دولت چین از حمایتهای دولتی نسبت به رقبای خود در ایالاتمتحده برخوردارند. او میگوید، وقتی چین اقتصاد خود را به روی دنیا گشود، این حمایت دولتی چیزی نبود که بسیاری انتظار آن را داشتند. فائزه سعید میافزاید: «شرکتهای غربی تصور میکردند که بازگشایی اقتصاد چین به روی غرب موجب تغییر چین خواهد شد و آنچه طی ۲۰ سال گذشته دیدهایم این است که این ما بودیم که تغییر کردهایم. نیروهایی در جامعه ما وجود دارند موجب ضعف همبستگی ما میشوند در حالی کهاین تقصیر چین نیست. چین همواره بر رشد و استقلال خود و حمایت از استقلالش تمرکز داشته اما ما به آنچه که تصور میکردیم میتوانیم از بازگشایی چین به دست آوریم، دست نیافتیم.»
«دامین ما»، مدیر مارکوچولو در موسسه پاولسون میگوید، پاسخ برای سیاستگذاران آمریکایی ضرورتا این نیست که «برای شکست چین، شباهت بیشتری با چین بیابند.» او میافزاید: «اگر به کاری که چینیها میکنند نگاه کنید، خواهید دید که آنها کمتر وارد سیاستهای صنعتی میشوند زیرا فهمیدهاند که این امر حبابهای بیشتری تولید میکند و هزینه بیشتری نسبت به ارزش آن ایجاد میکند. بله آنها باتری دارند، پنلهای خورشیدی دارند اما این یک موفقیت بسیار متفاوت است. حتی در چین، آنها در حال پرسش از این مساله هستند که تا چقدر میخواهند سیاست صنعتی را به پیش ببرند.» «وینستون ما»، استاد دانشکده حقوق دانشگاه نیویورک، هم میگوید «نیمه هادیها» صنعتی است که سیاست صنعتی چین ممکن است با آن مطابقت داشته باشد. دولت همچنان از آن حمایت میکند اما این کارشناس هم ندیده است که مثلا سرمایههای خطرپذیر خصوصی با همان سرعت هوش مصنوعی سرازیر شوند. او میگوید، شرکتهای نرمافزاری و بسیاری از استارتآپها سعی در رقابت با ایالاتمتحده دارند.
گزارشگر نیویورکتایمز در پایان گزارش خود مینویسد، غولهای مالی آمریکا مانند «برکراک» و «گلدمن ساکس» پس از آنکه برای اولین بار اجازه یافتند کنترل اکثر بخشهای محلی را به دست گیرند، در چین توسعه یافتند. مک گریگور میگوید، اینکه چینیها اجازه ورود به آنها دادند شاید چیز دیگری در ذهن داشتند. این نشاندهنده یک دیپلماسی چندلایه است که روابط میان دو کشور را برای سالهای آتی مستحکم خواهد کرد. در هر حال، اجماع کارشناسان این است که در دولت بایدن ممکن است برخی استراتژیهای دولت ترامپ ادامه یابد؛ اما این احتمال هم از نظر دور نیست که دو کشور با توسل به یک دیپلماسی چندلایه بتوانند روابط خود را از حالت پرتنش فعلی خارج سازند و به روابطی نسبتا باثبات برسانند.