روحانی: دولت و مجلس فهم مشترکی از قانون ندارند/ مجلس نمی‌تواند بر کار وزرا نظارت کنند

به گزارش اقتصادنیوز، حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس‌جمهور صبح امروز(دوشنبه) در نشست حقوق اساسی و شهروندی با بیان اینکه قانون اساسی ما یکی از قوانین قابل ذکر در سطح جهان است و ما می‌توانیم به آن ببالیم، گفت: این قانون اصول روشن و مدرنی دارد اما متاسفانه فهم ما از قانون اساسی یکی نیست البته پیش بینی شده که کدام نهاد مسئولیت تفسیر قانون اساسی را دارد.

روحانی گفت: دولت و مجلس فهم و برداشت مشترکی از قانون اساسی ندارند. مثلا برخی نمایندگان مجلس می‌گویند ما باید به کار وزرا نظارت کنیم درحالی که طبق قانون فقط رئیس‌جمهور می‌تواند بر کار وزرا نظارت کند.

وی افزود: ما جایی نداریم که مجلس بخواهد نظارت کند، البته اگر سوال و استیضاح نیاز داشته باشد، می‌تواند انجام دهد اما ما در قانون اساسی چنین چیزی نداریم که مجلس بتواند بر کار وزرا نظارت کند.

اهم اظهارات وی را در ادامه به نقل از ایرنا و مهر بخوانید؛

 * ‌ارای مردم نقش بسیار اساسی دارد منتها ما در کشورمان متأسفانه نظام حزبی نداریم. وقتی شما در حکومتی به آرای مردم اتکاء می‌کنید که مردم باید رای دهند، اگر سیستم حزبی نداشته باشید کار مقداری سخت می‌شود یعنی با جنجال و سر و صدا نزدیک انتخابات و شعارهای مختلف ممکن است در هدایت مردم برای اینکه چه کسی و چه کسانی را انتخاب کنند مقداری سخت و مشکل می‌شود.

* اما اگر نظام حزبی باشد راحت تر است در نظام حزبی مدام بحث و گفتگو و چارچوب را مشخص می‌کنند نظام و قانون اساسی ما هم حزبی نیست و بر مبنای حزب بنا نشده است یعنی در انتخابات به فرد را می‌دهیم به حزب رای نمی‌دهیم می‌خواهد مجلس یا شورای شهر یا خبرگان باشد. در ریاست جمهوری هم فیلتر حزبی نداریم.

* به هر حال هر کشوری در انتخابات فیلترهایی دارد، ما فیلتر حزبی نداریم. این فیلتر از طریق شورای نگهبان اعمال می‌شود و حزبی نیست و ما اشکالات این چنین داریم که باید روی این‌ها فکر کنیم.

* بحث بازنگری قانون اساسی زمانی که مورد نیاز باشد، اشکالی هم ندارد. قانون اساسی معمولاً دیر به دیر در دنیا اصلاح می‌شود. ۳۱ سال است قانون اساسی تغییر نکرده است. قبلاً پس از  ۱۰ ساله پس از ارتحال حضرت امام (ره) در قانون اساسی اصلاحاتی انجام گرفت.  اما ۳۱ سال قانون اساسی تغییر نکرد و ممکن است زمانی تغییر کند.

* یکی از مباحثی که جای آن خالی است، اینکه نظام حزبی آیا خوب است داخل قانون اساسی بیاید یا نه؟ وقتی در مجمع تشخیص هم درباره قانون انتخابات بحث می‌کردیم،  چارچوبی را در کمیسیون تصویب کردیم که آن زمان به دلایلی متوقف شد. در صحن مجمع ۴ ماده تصویب و بعد متوقف شد. در آن چارچوب سیاست‌های کلی قانون انتخابات ما نظام حزبی را پیش‌بینی کردیم یعنی مردم می‌توانستند به جای فرد به حزب دهند.

* قانون اساسی ما یکی از قانون‌های اساسی قابل توجه در سطح جهان است و می‌توانیم به آن ببالیم. از سال ۵۸ که این قانون اساسی تدوین شده و مخصوصاً جاهایی که درباره حقوق ملت آمده فصل ۳ قوانین روشن و اصول واضح و مدرن و چیزی است که می‌توان آن را در دنیا به عنوان یک قانون اساسی مدرن عرضه کرد.

* تاکید می کنم  فهم و استنباط ما از قانون شبیه یکدیگر نیست، برنامه را برای دولت باید چه کسی باید بنویسد. البته در زمان رژیم گذشته به عنوان نمونه برنامه پنج ساله و شبیه آن نوشته می شد ولی در جمهوری اسلامی و برنامه طبق اصل ۱۳۴ و  اجرای قانون بر عهده رییس جمهور است و به صراحت در قانون ذکر شده که خط مش و برنامه به عهده رئیس جمهور است و وقتی  برنامه و خط ‌مش بر عهده رییس جمهور است،   چند بار برنامه تعیین کنیم. 

* یک موقع رئیس‌جمهوری برنامه لازم را  تعیین می‌کند تا انتخاب شود و در انتخابات برنامه را ارائه می کند و در مصاحبه با مردم و در اجتماعات برنامه خود را اعلام می کند.

* اصل ۱۳۴ قانون اساسی می‌گوید تعیین خط و مشی بر عهده رییس جمهور است و مجلس برنامه پنج ساله تصویب می کند. درک و فهم این گونه مسایل که چگونه تلفیق می شوند بسیار مهم است. اساتید حقوق و حقوقدانان بر مبنای این قانون اساسی بر روی مواردی که موارد اختلاف نظر است، باید فکر کنند و نظر دهند و این بحث شود و پخته شود و ما به یک اجماع نظر در این مسایل برسیم.

* نکته بسیار مهم قانون اساسی این است که مسئول اجرای قانون اساسی چه کسی است؟ اصل ۱۱۳ قانون اساسی چند مساله دارد جایگاه رییس جمهور را تعریف می کند و می گوید رییس جمهور دومین مقام کشور است و عالی ترین مقام رسمی کشور بعد از رهبری، رئیس جمهور است بلافاصله بعد از این می گوید مسئول اجرای قانون اساسی است، یعنی کسی که بعد از رهبری بالاترین مقام کشور است مسئولیت اجرای قانون اساسی را به عهده دارد و جز مواردی که البته  بر عهده رهبری است.

* این موضوع  خیلی روشن و شفاف است وقتی اول و آخر این قانون خوانده می شود معنایش این است که رییس جمهور در قوه مجریه مسئول اجرای قانون اساسی است گفتن این حرف لغو است معلوم است هر کسی در بخش خود مسئول اجرای قانون است این موضوع گفتن ندارد و حرف بی خاصیت و بی معنایی است یکی از جاهای که تفسیر نمی خواهد همین نکته است و اختلاف برداشتی در این زمینه وجود ندارد.

*{ با اشاره به برداشت متفاوت از اصل ۱۳۴}: شورای نگهبان در برداشت آخر خود تفسیری داشته که مساله مهمی است. البته آن در دوره‌های ابتدای انقلاب برداشت دیگری داشتند. باید حقوقدانان برای آن فکر کنند. در هر دوره‌ای یک جور تفسیر می‌کنند و گرنه ممکن است شورای نگهبان در دوره دیگری تفسیر دیگری ارائه دهد.  

 * اصل ۵۹ قانون اساسی می‌تواند در مقاطعی که اختلاف نظر اساسی وجود دارد و اتفاق نظری وجود ندارد، مهم باشد. البته باید موضوع مهمی باشد و بحث و بررسی شود و در اختیار آرای عمومی و به رفراندوم گذاشته شود. البته سازوکار این اصل خیلی پیچیده است ولی بعد از ۴۰ سال می‌تواند یک بار اجرا شود.  

* یکی از وعده‌هایی که به مردم دادم، حقوق شهروندی بود، گفتم منشور حقوق شهروندی را اعلام و به مردم اعلام کنیم. چند بار دوستان پیش‌نویس‌هایی را تهیه کردند تا آنکه من با تعدادی از حقوقدانان دیدار کردم. آنها سوال کردند مبنای شما برای نوشتن منشور حقوق شهروندی چیست و در چه جایگاهی می‌خواهی بنویسی. این لایحه است یا آئین‌نامه است.  

* خیلی بحث شد. گفتم مبنا اصل ۱۳۴ قانون اساسی است و بعد هم می‌تواند به شکل لایحه تبدیل شود. بعد از آن جلسات زیادی برگزار شد تا منشور منقحی تدوین شود و افرادی مسئولیت آن را برعهده داشتند.  

* ندیدم به این منشور کسی اشکال اساسی بگیرد، ممکن است بگویند چند ماده دیگر به آن اضافه شود ولی منشور منقحی است. به خاطر این بود که مردم بدانند حقوق‌شان چیست و مسوولان اجرایی کشور و سایر مسوولان هم بدانند که این حقوق و تکالیف وجود دارد.  

* این جزو افتخارات دولت یازدهم است که در دولت دوازدهم ادامه یافت. معاونت حقوقی اکنون این مسوولیت را برعهده دارد. البته دستیار ویژه‌ای در این رابطه داشتیم. آنچه مهم است این است که حقوق شهروندی مورد توجه همه باشد و دولت با تاکید بر آنها اینها را اجرا کند.  

* گزارش مفصلی توسط معاونت اداری و استخدامی به ما داده شده که خیلی خوب بود که این منشور در ادارات مختلف در حال اجرایی شدن است، به اینکه حقوق شهروندی تدوین و منتشر شود اتکا نکردیم. تلاش کردیم حقوق شهروندی را اجرا کنیم. مردم بتوانند نظرات خود را اظهار کرده و آرای خود را نسبت به افراد در صندوق بیندازند.  

* تلاش ما در دولت این بود که مردم نظر خود را بیان کنند و رای خود را بدهند و همه جناح‌ها و احزاب نمایندگان خود را معرفی کرده و در انتخابات شرکت کنند، هیچ مشکل امنیتی قبل، حین و بعد از انتخابات نداشتیم آزادی‌های مردم در دانشگاه‌ها، اجتماعات، اعتراضات، روزنامه‌ها، رسانه‌ها شرایط امروز از قبل دولت یازدهم بهتر است. البته تکنولوژی هم به ما کمک کرد.  

*دولت یازدهم و دوازدهم در فضای مجازی کار بزرگی کرد، اگر این دولت نبود فضای مجازی در اختیار مردم نبود. فداکاری و ایستادگی زیادی شد تا مردم از فضای مجازی استفاده کنند.  در کنارش هم سعی کردیم دولت الکترونیک را ترویج کنیم. کار زیادی در این باره انجام شده است.  

* شفافیت زیادی هم بر اساس فضای مجازی ایجاد شده است، بودجه را الان همه مردم می‌دانند چگونه است. حضور مردم در صحنه نقد و اعلام نظر مردم شرایطش با گذشته متفاوت است. الان همه مردم یک رسانه دارند و می‌توانند نظر خود را اعلام کنند.  

* یکی از کارهای دولت‌های یازدهم و دوازدهم فضای مجازی بود که به مردم هدیه کرد و مردم با موبایل هوشمند با همدیگر و با نیا در تماس هستند و بسیاری از اطلاعات را به شکل آنلاین در اختیار دارند.