آخرین هدیه ترامپ به تلاویو/ پیام مهم عضویت اسرائیل در سنتکام
به گزارش اقتصادنیوز از خبرآنلاین، ترامپ آخرین تیرش را هم برای بهم ریختن خاورمیانه از کمان رها کرد و اسراییل را تحت پوشش سنتکام قرار داد. پنتاگون در بیانیه‌ای برای توضیح این اقدام گفت: ما مرزهایی را ایجاد می‌کنیم تا بهتر خطرات را کاهش دهیم و از منافع آمریکا و شرکا حفاظت کنیم.
این اتفاق در شرایطی رخ داده که برخی از کشورهای عربی دست به ایجاد رابطه با رژیم صهیونیستی زده اند. به نظر می رسد که حالا تلاویو قصد دارد به عنوان یکی از پایه های امنیتی در خاورمیانه حضور یابد. پیوستن اسراییل به سنتکام به معنای داشتن تسلیحات و قدرت نظامی بیشتر برای این رژیم است. امری که می تواند امنیت خاورمیانه را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
با هادی برهانی کارشناس مسائل اسراییل به گفتگو نشسته ایم:
اسراییل به تازگی در میان کشورهای عضو سنتکام پذیرفته شده و برخی این اتفاق را اخرین هدیه ترامپ به تلاویو می دانند. این اتفاق با چه هدفی در روزهای پایانی کار ترامپ صورت گرفته؟
این هدفی بود که اسراییل از مدت ها پیش به دنبال آن بود. چون در گذشته رژیم صهیونیستی در خاورمیانه عضو پذیرفته شده ای نبود و در آن تقسیم بندی هایی که هست جزو اروپا او را در نظر می گرفتند. این رژیم هم در چارچوب های اروپایی بود و هم در طبقه بندی هایی که ایالات متحده داشت آنها را جزوی از اروپا به حساب می آورد. چرا که اسراییل با کشورهای خاورمیانه ارتباطی نداشت .اما این رژیم اصرار داشت که در خاورمیانه به عنوان یک عضو مورد استقبال قرار بگیرد و از این جهت فشار می آورد به آمریکا که در چارچوب تقسیم بندی که دولت ایالات متحده برای نیروهایش دارد، اسراییل را هم در محدوده سنتکام یا خاورمیانه در نظر بگیرد.
اما آمریکایی ها تا به حال حاضر به انجام این کار نبودند. دو نکته به این اتفاق کمک کرد. یک اینکه اسراییل به هر حال در چند ماه کذشته موفق شد تا با برخی کشورهای خاورمیانه رابطه اش را عادی کند و نکته دیگرش این بود که ترامپ در حال رفتن است و دستگاه دولت او خیلی با تلاویو برای تقاضاهایی که از ایالات متحده داشت همکاری کرد.
الان هم در همین چند روز باقی مانده دارد بقیه درخواست ها را هم اجابت می کند.
ایا پای ایران هم در میان است؟ برخی معتقدند این اقدام با هدف محدود کردن کشورما در خاورمیانه اتفاق افتاده است. چنین امکانی تا چه اندازه مطرح است؟
این احتمال وجود دارد . اما واقعیتش این است که چون بعد نظامی و امنیتی دارد نمی توان به طور قطع گفت که چنین اقدامی چطور می تواند در تقابل میان ایران و رژیم صهیونیستی نقش داشته باشد. اما اتفاقی که افتاده بعید نیست که در چارچوبی بگنجد که بر اساس آن رژیم صهیونیستی با جا دادن خود در میان کشورهای عضو سنتکام بخواهد دست ایران را در منطقه ببندد.
با توجه به توافق ابراهیم بین اسراییل و کشورهای عربی، نزدیکی فرماندهان نظامی رژیم صهیونیستی با اعراب به چه شکل خواهد بود؟
در این رابطه می توانیم بگوییم یک نکته تبلیغات اسراییل است که در آن تبلیغات و جنگ روانی که علیه منطقه دارد، موضع گیری هایی دال بر این دارد که چنین اتفاقاتی می افتد و ارتباط و هماهنگی با فرماندهان نظامی در کشورهای عربی وجود خواهد داشت. اما واقعیتش این است که هیچ یک از کشورهای منطقه چنین ارتباط هایی را رسما تایید نمی کنند و اگر جنین باشد یک امر پنهانی و مخفی است و نمی شود به حرف تل اویو تکیه کرد. چون نفع آنها در این است که بگویند ما با این ها ارتباط داریم و همه هم ما را قبول دارند و در هماهنگی هستیم. اما این موضعی است که اسراییلی ها برای ایجاد جنگ روانی می سازند و قابل اعتماد نیست.
سنتکام یک تقسیماتی برای ارتش آمریکاست. این ارتش در مناطق مختلف جهان نیرو دارد و هر کدام را هم تقسیم کرده. مناطق مثلا افریقا و خاورمیانه و اروپا. برای هر منطقه ای هم یک سازمان و مرکزیتی در نظر گرفته است. اتفاقاتی که افتاده است در این تقسیم بندی اسراییل از اروپا به خاورمیانه منتقل شده . در این منطقه آمریکا پایگاه های نظامی و نیرو دارد. این بحث تقسیمات امریکاست و به این معنی نیست که حالا که رژیم صهیونیستی عضوی از سنتکام شده، پس قطر باید با اسراییل هماهنگی نظامی داشته باشد.
این تصمیم صرفا یک تصمیم آمریکایی است و در این زمینه هیچگونه مشورت و هماهنگی با کشورهای عربی نشده و یک اتفاقی است در چارچوب سازمان نظامی آمریکا. به همین خاطر من ارتباطی در این زمینه نمی بینم.
سوال بعدی من هم به گونه ای زیر مجموعه همین موضوع است که رابطه سنتکام با حضور اسراییل با نیروهای مقاومت در عراق چطور پیش خواهد رفت؟
چون سنتکام در عراق مرکز دارد و اسراییل هم در سنتکام مرکز دارد به معنای این نیست که الان نیروی نظامی و نیروهای مقاومت در عراق نیاز به هماهنگی با آنها داشته باشند. این موضوع مرتبط با عراق نیست و کاملا در محدوده تصمیمات و مسایل ایالات متحده است. من فکر می کنم روابط ارتش و نیروهای مقاومت در عراق با سنتکام، به همان شکل سابق ادامه پیدا کند و تصور نمی کنم که تغییری در عراق یا دیگر کشورها داشته باشیم.
یک پیشبینی هست برخی ناظران می گویند اقدامی که اتفاق افتاده به معنای ارسال سلاح بیشتر به اسراییل بوده که منجر به کاهش امنیت در خاورمیانه می شود. چنین اتفاقی چقدر ممکن است؟
این را هم ما هنوز دلیلی برایش نداریم. قبلا هم که اسراییل در چارچوب سنتکام نبود روابط بسیار خوبی با ایالات متحده و ارتش آمریکا داشت و پیشرفته ترین سلاح ها را از آمریکا می گرفت. این اتفاق که افتاده به نظر نمی رسد که اثری چشم گیری داشته باشد به این شکل که ناگهان سیل سلاح های پیشرفته به سمت این منطقه راه بیفتد. اسراییل پیش از اینها هم پیشرفته ترین تسلیحات را داشته و نیازی ندارد که در قابل سنتکام به چنین چیزهایی دست یابد.
اسراییل به نظر می رسد که تبدیل به نیرویی پذیرفته شده در میان کشورهای عربی تبدیل می شود. موضوع پیوستن به سنتکام هم می تواند کمک کند تا این روند سریع تر طی شود. شما آینده را چطور می بینید؟
اینده اولا واقعیت این است که در چندماه گذشته اسراییل این موفقیت را داشته که با چند کشور عربی ارتباط برقرار کند. یعنی با اماراتُ با بحرین با مراکش و با سودان. قبلا هم با مصر و اردن و فلسطین ارتباط داشت. مجموع این کشورها به هفت می رسد و ما بیست و دو کشور عربی داریم. در این هفت کشور هم واقعیتش این است که مثلا ارتباط سودان، ارتباطی نامعلوم است چرا که هنوز مراحل قانونی را طی نکرده است.
در واقع 15 کشور عربی هستند که با اسراییل رابطه ندارند و همین تعداد هم کشور اسلامی غیر عربی داریم که با اسراییل ارتباطی ندارند. کوبا و کره شمالی را هم داریم. پس هنوز بحث پذیرش اسراییل یک بحث زودهنگام است. این موفقیتی که اسراییل در چند ماه اخیر داشت محصول همکاری کامل و شش دنگ حکومت ترامپ و پمپئو است. الان این دولت به شکل مفتضحانه ای می رود و بایدن با سیاست متفاوتی پا به کاخ سفید می گذارد. مطمئنا باجی که ترامپ به اسراییل می داد را بایدن نمی دهد. بایدن سیاست متفاوتی دارد و برای حقوق بشر و بین الملل و حقوق فلسطینی ها حداقلی از احترام قائل است. اگر بر این اتفاق، اتفاقات دیگری هم در منطقه اضافه شود می توان منتظر تحولاتی بود. مثلا ما دیدیدم که اشتی بین عربستان و قطر اتفاق افتاد و نزدیکی بین ریاض و انکارا هم در راه است. از همه مهم تر اگر مشکلات بین تهران و ریاض حل شود، روندی که اسراییل منتظر آن است و با حضور در سنتکام آن را پیگیری می کند، دچار اشکال می شود.
این روند نزدیکی کشورهای عربی با اسراییل هم دچار وقفه و اشکال خواهد شد. اما اگر مشکلات درخاورمیانه ادامه پیدا کند، تلاویو می تواند به صورت یک عضو طبیعی و عادی در خاورمیانه در بیاید.
پیوستن اسراییل به سنتکام نمی تواند منجر به این شود که بازگشت ایران و عربستان به روابط عادی سخت تر شود؟
نه من دلیلی برای این داستان نمی بینیم. حکومت فعلی عربستان بعد از ترامپ مایل است مشکلات منطقه ای را حل کند. ریاض همه تخم مرغ هایش را در سبد ترامپ گذاشت، چون از بایدن می ترسید. بایدن هم از قبل از انتخابات دل خوشی از عربستان نداشت. الان عربستان نگران دوران بایدن است و می داند که دوران ترامپ تمام شده و زمان سختی فرا رسیده و می خواهد مشکلات منطقه ای خود را کم کند.
به نظر من با وجود این تحولاتی که اسراییل به کمک ترامپ خواسته به آن دست یابد، هنوز هم فرصت مناسبی برای منطقه وجود دارد تا با آشتی میان تهران و ریاض اوضاع را عوض کرده و مشکلات را حل کند.
