توطئه ترامپ و اسرائیل علیه ایران در لحظه آخر؟

ترامپ در روزهای اخر مانده به ترک کاخ سفید سعی کرده تا اخرین ضربه ها را هم به ایران بزند. بایدن تا چند روز دیگر قدرت را از او تحویل می گیرد و پرونده ایران از نخستین مواردی است که نیاز به پیگیری دارد. چرا رییس جمهور ایالات متحده در شرایطی که دیگر باختش حتمی به نظر می رسید باز هم دست از ایجاد مشکل برای کشورمان برنداشت؟

ترامپ از روی استیصال و ناامیدی بعد از شکست های بزرگی که خورد و سعی کرد که دبه در بیاورد، دست به هر کاری می زند. او قبلا تهدید کرده بود که تا پایان دوره اش با ایران به تفاهم می رسد و به حالت تهدید افزوده بود که آنها خودشان برای مذاکره به سراغ من خواهند آمد. این حرف های اضافی باعث شده که الان در این روزها باقی مانده بخواهد واکنشی نشان دهد. که بگوید اگر من شکست خوردم ضربه هایی هم زده ام. اما این ضربه ها تاثیری ندارند. نه وضع او را بهتر می کند و نه وضعیت روابط بین دو کشور را بهتر یا بدتر می کند.

ایا اقدامات آخر ترامپ علیه کشورمان کار را برای دولت تازه آمریکا، به جهت برگشت به توافق هسته ای با ایران و برداشتن تحریم ها سخت تر خواهد کرد؟

تعدادی از این اشخاص و سازمان ها که تحریم می شوند از قبل هم تحریم بودند. موقعیت ترامپ از نظر حیثیتی طوری تضعیف شده که در مورد نیروهای مسلح هم چنان اعتباری داشته باشه که بخواهد در این ساعت های اندک باقی مانده اقدامی کند.

ترامپ باید بساطش را جمع کند و به فلوریدا برود. کارهایی که از روی استیصال در این روزهای اخر می کند، بی اعتبار هستند و چه بسا در همان اولین روزهای آمدن بایدن به دفترش باطل شوند. روابط ایران و آمریکا البته آشفته و دشوار است اما این اقدامات در مورد آنها تاثیری نخواهد داشت.

بحثی هست که می گویند اسراییل و عربستان از آنجایی که نگران وضعیت خود بعد از روی کار آمدن بایدن هستند، در این روزهای اخر به دنبال این موضوع بوده اند که بتوانند مشکلات بیشتری برای تهران ایجاد کنند و راه بایدن برای هر نوع کنار آمدن با ما را ببندند. چنین موضوعی تا چه اندازه می تواند صادق باشد؟

ترامپ هم از سوی این دو و هم از سوی خودش تمایل داشت در راه بایدن سنگ اندازی کند. از لحاظ عربستان و اسراییل و اتحادی که بر اثر تبلیغاتی که در مورد خطر ایران وجود داشت، بین آنها پیش آمد و منجر به توافق ابراهیم شد، باید گفت که این دو دو حالت متضاد دارند. از یک طرف تمایل داشتند که شاید ترامپ ضربه حادی به ایران بزند و در موقعیت موجب تضعیف ما بشود تا آنها بتوانند امتیازات سیاسی و .. کسب کنند و در عین حال نگران این بودند که برخورد ترامپ منجر به ضربه ها و اسیب هایی به خود این کشورها در منطقه شود.

دولت بایدن به زودی کارش را آغاز خواهد کرد و بخشی از اقدامات نامعقول ترامپ مانند خروج از کنوانسیون پاریس را جبران می کند و بسیاری از دستورهای ترامپ در زمینه های نژادی و ممنوعیت ویزا برای کشورهای مسلمانی مانند ایران را هم لغو خواهد کرد. اما آنچه باقی می ماند روابط با ایران است که به نظر می رسد مشکلاتش به این سادگی حل نشود.

پمپئو به تازگی با یوسی کوهن در یک رستوران و تقریبا مخفیانه دیداری داشت که یکی از موضوعات مطرح شده در مورد ایران بود. موضوع این دیدار چه بود و چرا در چنین موقعیتی انجام گرفت؟

مشخص بود که اسراییلی ها می خواستند از روزهای باقی مانده ترامپ در کاخ سفید استفاده کنند و از حمایت او یک بار دیگر برای مساله ایران استفاده کنند. تلاویو از اینکه بایدن چه تصمیماتی ممکن است در مورد ایران بگیرد، نگران است و این مساله آشکاری است و دیدار پمپئو با یوسی کوهن را هم در همین زمینه می توان توضیح داد.

مساله ای که بعد از این دیدار بیرون آمد اتهامی بود که پمپئو در مورد همکاری ایران و القاعده به ایران وارد کرد. القاعده را خود آمریکا به وجود آورد و می گوید این ابرازی بوده برای صدمه زدن به شوروی و بالاخره هم یکی از ابزارهایی بود که موجب شد که شوروی فرو بپاشد. اما آنها می گویند ما بعد از این ماجراها القاعده را رها کردیم و این موجب شد که چنین گروهی تبدیل به دیوی شود که از شیشه بیرون آمده و به جان خود آمریکا افتاده بود.

 اینها حالا به دنبال آن هستند که با اتهاماتی علیه ایران در مورد همکاری با القاعده، بهانه جویی کنند که دیگر برای دولت ترامپ دیر شده. او عادت داشت به بهانه هایی خسارت بگیرد و دعاوی ها را تبدیل به پول کند. به نظر می رسید که تیم ترامپ و پمپئو بدش نمی آمد که این کار را دم رفتن دوباره انجام دهد و از محل دارایی های ایران به چنین بهانه ای خسارت بگیرد و آسیب اقتصادی به ایران وارد کند. دولت ترامپ به موازین سیاسی و سنتی و اخلاقی پایبند نبود . اما باید دید که ادامه این وضعیت در دوران بایدن چه آثاری باقی می گذارد. چون راه های اصلاح چندان باز نیستند و اگر طرف آمریکایی زودتر برای جبران رفتار ترامپ دست به کاری نزند، فرصت ها از دست برود و مسیر دشوارتری پیش پای هر دو کشور باشد.

برخی معتقدند ایران سیاست عقلانی را در این ماه های اخر از خود نشان داد که باعث شد نقشه های ترامپ برای بدتر کردن اوضاع به جایی نرسد. این موضوع تا چه اندازه صحت دارد؟

ترامپ و تیمش سیاست مداران عادی نبودند ولی برای او دیگر دیر شده که بخواهد عملی علیه ایران رقم بزند. او هر کاری که می توانسته تا پیش از انتخاب بایدن علیه ایران صورت داده و حالا میزان این تحریم ها و .. هر چقدر هم که باشد، اگر بایدن بخواهد که آنها را لغو کرده و به سمت تهران بچرخد، اقدامات ترامپ مانع سختی در مقابلش نیست. اقدامات لحظه آخری ترامپ آن چیزی نیست که به روابط دو کشور لطمه خاصی بزند. اوضاع بین تهران و واشنگتن دشواری های خودش را دارد و باید دید که بایدن با آن تیمی که ساخته که اغلب هم در مذاکرات هسته ای نقشی داشته اند، چطور می تواند اوضاع را مدیریت کند.