نشست شورای امنیت ملی آمریکا با موضوع برنامه هسته‌ای ایران

بنابر این گزارش، جلسات کمیته مدیران شورای امنیت ملى آمریکا در اتاق وضعیت که وزرای دفاع و خارجه آمریکا و سایر بازیگران اصلی امنیت ملی این کشور در آن شرکت می‌کنند، برای بحث درباره سیاست در بالاترین سطح قبل از ارائه توصیه‌ها به رئیس‌جمهور آمریکا تشکیل می‌شود. معمولاً پیش از این جلسات، جلسه‌ای در سطح معاونان همه آژانس‌های امنیت ملی آمریکا برگزار می‌شود. روز چهارشبه «جان فاینر» مشاور معاون امنیت ملی جلسه‌ای را با محوریت خاورمیانه برگزار کرد.

به ادعای یک منبع آگاه، یکی از اصلی‌ترین موارد اقدامی جلسه روز جمعه این است که آیا آمریکا باید قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در ماه ژوئن (خرداد) به سمت بازگشت به توافق هسته‌ای برود یا تا بعد از آن صبر کند.

به نوشته آکسیوس، وزراتخانه‌های خارجه و دفاع آمریکا از اظهارنظر درباره این خبر خودداری کردند و یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هم حاضر به اظهارنظر در این خصوص نشد.

پیشتر خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع آگاه نوشت وزرای خارجه آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان درباره چگونگی احیای توافق هسته‌ای برجام گفت‌وگو خواهند کرد.

طبق این گزارش، این منابع که خواسته‌اند هویتشان پنهان بماند زمان دقیق برگزاری این نشست را اعلام نکردند اما دو نفر از آنها گفته‌اند این نشست ممکن است همین جمعه برگزار شود و دو نفر دیگر زمان آن را هفته آینده اعلام کردند.

در همین حال، «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی آمریکا پیشتر گفت دولت بایدن در حال انجام رایزنی‌هایی با فرانسه، آلمان و انگلیس جهت رسیدن به مواضع متحد در خصوص توافق هسته‌ای ایران است.

سالیوان در پاسخ به سئوالی درباره قصد دولت آمریکا برای بازگشت به برجام تصریح کرد: «فعالانه در حال تعامل با اتحادیه اروپا هستیم... در سطوح مختلف دولت با آنها گفت‌وگو می‌کنیم.»

مقام‌های دولت جو بایدن در روزهای گذشته اعلام کرده‌اند که  قصد دارند آمریکا را به توافق هسته‌ای برجام بازگردانند. آمریکا اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهداتش از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد.

با این وجود، دولت جدید آمریکا هنوز ساز و کار خود برای بازگشت به توافق هسته‌ای را اعلام نکرده‌ است. اعضای تیم بایدن در اظهاراتی مبهم می‌گویند قصد دارند از بازگشت به برجام به عنوان مبنایی برای «قوی‌تر و طولانی‌تر کردن» توافق هسته‌ای استفاده کنند.

با آنکه واشنگتن طرفی بوده که توافق هسته‌ای را نقض کرده و از آن خارج شده است مقام‌های دولت بایدن به تلویح می‌گویند بازگشت آنها به برجام منوط به این است که جمهوری اسلامی ایران کاهش تعهداتش در این توافق را به عقب برگرداند.

جمهوری اسلامی ایران تصریح کرده که با توجه به نقض برجام از سوی آمریکا و اینکه اقدامات تهران در واکنش به نقض عهد واشنگتن بوده هر گونه گام از سوی ایران بعد از رفع تحریم‌ها صورت خواهد گرفت.

«محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران در مصاحبه‌ای روز دوشنبه با سی‌‌ان‌ان پیشنهاد کرد اتحادیه اروپا می‌تواند گام‌های ایران و آمریکا برای بازگشت به برجام را همزمان و هماهنگ کند.

«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه در مصاحبه با آکسیوس گفت دولت بایدن چنانچه نخست ایران به توافق پایبند شود آمریکا را به آن بازخواهد گرداند. او گفت بایدن قصد دارد از این توافق به عنوان مبنایی برای رسیدن به توافقی طولانی‌تر و قوی‌تر با ایران استفاده کند.

این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «اما ما با این نقطه فاصله زیادی داریم زیرا ایران در چندین حوزه از پایبندی خارج شده و گام‌های زیادی در این فرایند وجود دارند که لازم است آنها را ارزیابی کنیم. ما درباره این مسئله هماهنگی نزدیکی با متحدان و شریکانمان و همچنین با کنگره خواهیم داشت.»

ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا به طور کامل تعهداتش در توافق هسته‌ای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را می‌دادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد. 

یک‌سال بعد که دولت‌های اروپایی نتوانستند به وعده‌هایشان عمل کنند تهران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هسته‌ای طی چند گام تعهداتش در توافق هسته‌ای را کاهش خواهد داد.

ایران از آن زمان به بعد تعهداتش به محدودیت‌های مندرج در برجام در زمینه غنی‌سازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته کنار گذاشته است. تهران علاوه بر این کار بر روی یک خط مونتاژ جهت ساخت اورانیوم فلزی را هم از سر گرفته است. 

جمهوری اسلامی ایران گفته همه این گام‌ها بازگشت‌پذیر هستند و چنانچه واشنگتن به برجام برگردد ایران نیز این اقدامات را به عقب برخواهد گرداند.