گل قفسه های رفاه در اختیار کالاهای ایرانی است

بستری که به گفته او علاوه بر افزایش هزینه برای مصرف کننده، عملا نمی تواند حمایت درخوری از تولیدکننده به خصوص از نوع داخلی آن داشته باشد. این در حالی است که فروشگاه های زنجیره ای یا همان خرده فروشی مدرن ویترین اقتصاد مقاوتی است. به عبارت دیگر اگر خواهان محقق شدن شعار اقتصاد مقاوتی هستیم باید به توسعه شبکه های عرضه و بهینه سازی کانال های فروش که فروشگاه های زنجیره ای بخش مهمی از آن هستند توجه ویژه ای داشته باشیم و در این حوزه نیاز به سرمایه گذاری است. آنچه در ادامه می خوانید گفت و گو با فرشید گلزاده کرمانی مدیرعامل فروشگاه های زنجیره ای رفاه درباره ظرفیت ها، چالش ها و آینده این صنعت و نیز نقش این بخش در حمایت از کالای ایرانی است: 

سهم فروشگاه ها از بازار فروش کالا در کشور چه مقدار است؟

کل سهم فروشگاه ها از فروش کل کشور تنها 7درصد است. به عبارت دیگر 93 درصد کالاها از طریق بستر سنتی عرضه می شود و این موضوع یک عدم بهره روی قابل توجهی را به تولید کننده تحمیل می کند. یکی از دلایل بالابودن قیمت کالاها در ایران همین امر است. یعنی تولید کننده به دلیل استفاده از سیستم سنتی مجبور است در قیمت گذاری کالا از این رویه پیروی کند. به عبارت دیگر تولید کننده به دلیل استفاده از سیستم سنتی توزیع 20 تا 30 درصد هزینه مازاد که به دلیل همان پایین بودن بهره وری به او تحمیل شده است را به قیمت تمام شده محصولش اضافه می کند و به مشتری یا همان مصرف کننده عرضه می کند. این یکی از معایب بزرگ سیستم سنتی توزیع کالا در بخش خرده فروشی است. اصلاح این فرایند هم به توسعه خرده فروشی مدرن یا همان فروشگاه های زنجیره ای نیاز دارد. در واقع با افزایش سهم فروش محصولات از طریق فروشگاه های زنجیره ای کانال های  بیشتری برای عرضه کالا در اختیار تولید کننده ایرانی قرار می گیرد.

فروشگاه های زنجیره ای رفاه تا چه میزان در اصلاح  این فرایند موفق عمل کرده است؟

مجموعه رفاه به عنوان یکی از بزرگترین شبکه های توزیع در کشور، با بازطراحی و اصلاح اساسی در بخش های مختلف، دوباره احیا شد. رفاه در این مدت توانسته تولید کننده ایرانی را به این اطمینان برساند، که با کمترین هزینه ممکن در بخش توزیع، محصولاتش در سراسر کشور به فروش می رسد. در واقع ما با کاهش هزینه توزیع که در روش سنتی چیزی در حدود 30 درصد قیمت محصول است، موفق شدیم طی جلسات و تعامل سازنده با تولیدکنندگان این مقدار قابل توجه را به عنوان تخفیف در قیمت نهایی به مصرف کننده عرضه کنیم. این کار باعث افزایش فروش و جلب رضایت مصرف کننده می شود ودر بلند مدت سود تولیدکننده را هم تضمین می کند.

با این حساب مجموعه فروشگاه های رفاه باید طی مدت اخیر رشد کمی و کیفی قابل توجهی را تجربه کرده باشد.

دقیقا. بسیاری از صاحبان املاک و حتی برج های تجاری در سطح کشور خواهان همکاری با مجموعه ما هستند. طی 3 سال گذشته حدود 70 فروشگاه جدید با استانداردهای روز ایجاد کردیم و حدود 80 فروشگاه درسطح کشور بازسازی کامل شد. البته تعدادی از فروشگاه های نامطلوب که فاقد استانداردهای مورد نظر بود، به طورکلی تعطیل شد و در مجموع درحال حاضر 220 فروشگاه فعال در سراسر کشور داریم. هدف گذاری های انجام شده هم برای رشد شتابان طی سه سال آینده است و امیدواریم تاسال 1400 رفاه با هزار فروشگاه بزرگ در سراسر کشور درحال خدمات رسانی به مردم باشد. برهمین اساس هم مجموعه رفاه هرگونه ملک مناسب این صنعت در هرکجای ایران به خصوص کلان شهرها و شهرهای پرجمعیت را خریداری می کند.

مجموعه رفاه چه برنامه مشخصی برای حمایت از کالا و تولید کننده ایرانی دارد؟

از دو منظر می توان به این پرسش پاسخ داد. نخست از حوزه رویکردی به مسائل اقتصادی باید گفت؛ درسال های اخیر اقتصاد محور اصلی مطالبات و شعارها بوده است اما متاسفانه آنچه در عمل اتفاق افتاده، بی توجهی به زیرساخت ها و کارهای زیربنایی برای تحقق این شعارها بوده است. به عبارت دیگر همه تلاش ها در حد نمایش و دستور العمل ها خلاصه شدند و اقتصاد مقاومتی با شعار و نمایش محقق نمی شود. برای نمونه شعار امسال حمایت از کالای ایرانی است، همایش ها و سیمنارهای زیادی در این حوزه برگزار شده، اما بیشتر رویکردها به این بخش ممنوعیت واردات بوده است. این نگاه سطحی به حمایت از تولید داخلی است و تولیدکننده ایرانی به حمایت واقعی نیاز دارد. اگر این حمایت به درستی انجام شود، در یک بازار رقابتی خود به خود محصولات مشابه خارجی بدون اعمال هیچ محدودیتی از بازار حذف می شوند. چون مصرف کننده به دنبال محصول باکیفیت و قیمت مناسب است.

شما در مجموعه رفاه چه مشوق هایی برای محصولات ایرانی در نظر گرفته اید؟

ارائه محصول ایرانی در مجموعه رفاه به بهترین شکل ممکن انجام می شود. از جانمایی در قفسه های فروشگاهی گرفته، تا تخفیف و جوایز و ایجاد فضا برای تبلیغ محصولات از جمله کارهایی است که در این راستا انجام می شود و در برخی از محصولات حاشیه سود خودمان رابه شدت کاهش دادیم. بخش دیگری از اقدامات حمایت از تولیدکنندگانی است که به نحوی در ارائه محصول و موفق عمل نکرده اند و در بسیاری از موارد تولیدکننده، محصول بسیار مناسب و با کیفیتی تولید می کند. اما به دلیل بسته بندی ضعیف، برندیگ نامناسب، ضعف در بازاریابی یا مواردی از این دست نتوانسته فروش مناسبی داشته باشد. ما در مجموعه رفاه طرحی با عنوان «تولید ملی فروش ملی» داریم. ما به همه تولیدکنندگان در حوزه مختلف فراخوان دادیم که بازاریابی، فروش، بسته بندی و برندیگ با ما و تولیدکننده تنها روی تولید محصول باکیفیت تمرکز داشته باشد. در حال حاضر هم با بسیاری از تولیدکننده ها در حوزه های مختلف از حبوبات گرفته تا محصولات باغی و لوزام خانگی به این صورت همکاری داریم و در برخی موارد به خصوص در میوه و سبزیجات، فروش ما با ضرر است. اما باز هم به حمایت از تولیدکنندگان ادامه می دهیم زیرا بی اغراق باید گفت رفاه ویترین اقتصاد مقاوتی است. در حمایت از کالای ایرانی هم همینطور. کارشناسان ما به نقاط مختلف کشور سفر می کنند تا با تولیدکنندگان محصولات حتی در شهرهای دورافتاده ارتباط برقرار کنند و درصورت تایید کیفیت محصولات را خریداری کنند. این نگاه حمایتی از تولیدکننده داخلی است. ضمن اینکه معمولا هفته ای دو تا سه جلسه با تولیدکنندگان کوچک داریم.

این تاثیرگذاری در بخش تغذیه به چه صورت است؟

همانطور که گفتم؛ جهت دهی و اصلاح فرهنگ تغذیه بخشی از رسالتی است که ما برای خودمان تعریف کردیم. در واقع ما با کم کردن حاشیه سود و به دنبال آن کاهش قیمت برخی مواد غذایی سالم مانند حبوبات، خرما در این مسیر حرکت می کنیم. و یا پخت نان های مغزی و راه اندازی کترینگ برای طبخ و عرضه غذاهای سالم است. مواد اولیه این کترینگ با دقت خاصی انتخاب می شود. ضمن این که نظام کنترل کیفیت ما به طور مداوم درحال پایش محصولات، از لحظه تولید تا رسیدن به دست مصرف کننده است. همه این موارد باعث می شود که فرهنگ خرید مردم تغییر کند. همین که مردم بدانند گوشت و دیگر مواد غذایی را می توان هر روز، به میزان نیاز و  تازه تهیه کرد نوعی آگاه سازی است. در واقع به نوعی سبک زندگی مردم تغییر می کند. درحین همین تغییر سبک زندگی استفاده از محصولات باکیفیت ایرانی هم لحاظ شده است. البته جدا از این ها رعایت برخی نکات تخصصی فروشگاه داری مدرن هم تاثیر گذار است.

با خارج شدن آمریکا از برجام نگرانی درخصوص افزایش ناگهانی قمیت مواد غذایی به وجود آمده است. شما به عنوان مدیرعامل یکی از شبکه های گسترده توزیع محصولات در کشور چه تمهیداتی برای بروز مشکلات احتمالی در آینده اندیشیده اید؟

ما از 6 ماه پیش در راستای تامین پایدار مواد غذایی و اقلام ضروری اقدام کردیم. البته ما علاقه ای به بازگشت تحریم ها نداشتیم. به هرجهت ما تجربه گذشته را هم داریم و من تصور نمی کنم مشکلی برای کالاهای اساسی داشته باشیم. با اعتقاد راسخ می گویم نه فروشگاه رفاه و نه کل مجموعه تهیه و توزیع کالا در کشور به هیچ وجه دچار مشکل نمی شوند و همه محصولات اساسی به راحتی در اختیار مردم قرار می گیرد. البته برخی تولیدات داخلی نیاز به مواد اولیه وارداتی دارد که باید دولت برای جلوگیری از مشکلات حمایت های موثری انجام شود.