بورس تهران در مرز حمایتی؟
به گزارش اقتصادنیوز: بر این اساس سهام به دنبال هراس از وضعیت قیمت جهانی کالاها مسیر نزولی را در پیش گرفته است. برخی گروه‌ها نیز در مسیر تخلیه هیجان پیشروی می‌کنند؛ رشد بدون پشتوانه در ماه‌های قبل. این عوامل به ریزش دسته‌جمعی سهام منجر شده است.هفته گذشته شرکت‌های مختلف عملکرد ماهانه فروش خود را در سامانه «کدال» منتشر کردند. در این گزارش به بررسی کلی صنایع بورسی که نشانه‌های مثبت یا منفی در عملکرد ماهانه آنها مشاهده شده، پرداخته می‌شود.
پتروشیمی‌ها نگران از آینده
عملکرد شرکت‌های پتروشیمی در ماه آبان بعضا فراتر از انتظارات بود. عملکرد شرکت‌های پتروشیمی تا حدود زیادی قابل قبول بود. برخی از متانول‌سازان عملکرد چشمگیری را در ماه گذشته به نمایش گذاشتند. اثر افت قیمت جهانی متانول تا حدودی در عملکرد شرکت مشاهده می‌شود اما به‌صورت کلی این شرکت‌ها در بخش فروش متانول عملکرد مناسبی را به نمایش گذاشتند. با این حال نگرانی اصلی از وضعیت متانول‌سازان به رویه قیمتی متانول در بازار جهانی بازمی‌گردد. آخرین آمار از معاملات پنج‌شنبه بازار وارداتی متانول چین (به‌عنوان مقصد اصلی صادرات متانول) از ادامه افت قیمتی در این بازار خبر می‌دهد. ریزش بیش از ۳۰ درصدی قیمت متانول در هفته‌های گذشته و انتظار برای شناسایی کف جدید قیمتی در این بازار واکنش منفی معامله‌گران بورس تهران را به دنبال داشته است. محاسبات اولیه از سودآوری برخی شرکت‌های گروه متانول بازار سهام کشورمان از سود دلچسب تا پایان آبان خبر می‌دهد اما نگرانی از آینده، عامل ادامه فشار قیمتی بر سهام این گروه محسوب می‌شود. در سایت «دنیای بورس» به بررسی عملکرد چشمگیر برخی از متانول‌سازان تا پایان آبان پرداخته شده است، علاوه بر این رویه سودآوری این شرکت‌ها برای سال مالی جاری و همچنین سال ۹۸ نیز بررسی شده است.
در گروه محصولات پلیمری نیز عملکرد نسبتا مناسبی از شرکت‌ها منتشر شد. با این حال افت قیمتی برخی محصولات کاملا چشمگیر است. تغییر مبنای نرخ ارز خوراک پتروشیمی‌ها مهم‌ترین تغییر در بخش هزینه‌های این شرکت‌ها نسبت به نیمه اول سال است. بر این اساس اگر برآوردی از عملکرد فروش شرکت‌ها در دسترس باشد و در بخش هزینه نیز جهش هزینه مواد اولیه لحاظ شود می‌توان به برآورد دقیقی از سودآوری شرکت‌های این گروه رسید. نگاهی ساده به این موضوع نشان می‌دهد که اگر عملکرد آبان شرکت‌ها در ماه‌های آینده قابل تکرار باشد می‌توان به جذابیت برخی نمادهای این گروه امیدوار بود.
تولیدکنندگان اوره نیز وضعیت نسبتا مناسبی را در آبان داشتند. گرچه نگرانی از فروش محصولات به خصوص در بخش صادراتی وجود داشت اما شرکت‌ها در فروش صادراتی نیز موفق بوده‌اند. با این حال مطابق با متانول‌سازان، اوره‌ای‌ها نیز با نگرانی از آینده قیمتی در بازار جهانی مواجه هستند؛ به خصوص اینکه اوره‌سازان ایرانی در بازار صادراتی با تخفیف به فروش محصولات خود مشغول هستند. البته باید توجه داشت تحلیل بازار جهانی اوره می‌تواند متفاوت از متانول باشد.به نظر می‌رسد نمادهای پتروشیمی وضعیت سودآوری مناسبی تا پایان آبان، نسبت به قیمت سهام (پس از ریزش‌های اخیر) دارند بر این اساس این موضوع می‌تواند مانعی در برابر افت بیشتر قیمت سهام باشد. در این شرایط وضعیت قیمتی بازار جهانی و همچنین اثرات تحریمی تعیین‌کننده ادامه رویه قیمت سهام این گروه هستند.
سایه ریزش قیمت‌ها بر فلزات اساسی
در گروه فلزات اساسی نیز در گروه‌های مختلف وضعیت متفاوتی را شاهد بودیم. برخی از شرکت‌های تولیدکننده شمش و اسلب فولادی وضعیت مناسبی داشتند که چشم‌انداز سودآوری این شرکت‌ها می‌تواند، سدی در برابر افت بیشتر قیمت سهام باشد. در گروه ورق فولادی نیز عملکرد نسبتا مناسب فروش را شاهد بودیم گرچه در این گروه تولید از سقف مورد انتظار فاصله داشت. با این حال نرخ فروش وضعیت مناسبی را نشان می‌دهد. در این شرایط قیمت‌ها در بازار جهانی فولاد نیز در هفته‌های اخیر مسیر نزولی را در پیش گرفته است. شاید مهم‌ترین نگرانی پیش روی فولادسازان رویه نزولی قیمت فولاد در بازار جهانی باشد. بر این اساس در این گروه نیز با توجه به عملکرد مثبت آبان می‌توان انتظار پایان ریزش سهام را داشت.باید توجه داشت نقدینگی خارج‌شده از سهام در شرایط کنونی باید مکانی جذاب‌تر برای سرمایه‌گذاری پیدا کند. می‌توان گفت سهام شرکت‌های فولادی اثر افت قیمت بازار جهانی را تا حدود زیادی پیش‌خور کرده‌اند و در این میان نشانه‌های مثبت از افت نسبت قیمت به درآمد انتظاری برای فولادسازان به کمتر از ۴ مشاهده می‌شود، این موضوع برای نمادهای گروه پتروشیمی نیز مطرح است.
با این حال آینده قیمتی فولاد در بازار جهانی در کنار رویه فروش تحت تاثیر تحریم می‌تواند رویه قیمتی سهام این گروه را مشخص کند. بر این اساس انتظار برای توقف سهام در مسیر نزولی به معنای رشد سهام در کوتاه‌مدت نیست و باید با دقت بیشتری متغیرهای بازار جهانی را دنبال کرد.
دیگر نمادهای گروه فلزات اساسی عمدتا با مشکل فروش مواجه هستند. نکته جالب توجه ادامه بی‌نظمی در انتشار عملکرد ماهانه برخی از شرکت‌ها مانند گروه مس است. سد تحریمی در برابر صادرات کشورمان مانع کوچکی است که برخی از شرکت‌های تولیدکننده شمش روی نسبت به سد داخلی و ادامه سیاست‌های اشتباه وزارت صنعت اعتراض کرده‌اند. نرخ‌های فروش تولیدکنندگان شمش روی وضعیت مناسبی دارند اما ضعف در بخش مقدار فروش، به گفته آنها به دنبال سیاست‌های اشتباه وزارت صنعت بوده است.برای گروه کالایی که عمدتا شامل پتروشیمی‌ها، فلزات، کانه‌های فلزی و همچنین سایر صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی است همچنان انتظار برای رویه نرخ دلار در هفته‌های آتی وجود دارد. مقام ناظر ارزی پس از حذف هیجان از بازار باید به دنبال ثبات پایدار در این بازار باشد و این موضوع نیز جز با تشکیل بازار متشکل امکان‌پذیر نیست. بر این اساس اصلاح نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین بازار نیما می‌تواند در سودآوری گروه کالایی اثر مثبت داشته باشد. با این حال باید در انتظار رویه سیاست‌گذاری ارزی در هفته‌های آتی بود.
تهدید یا فرصت در گروه نفت
پالایشی‌ها که سهم اصلی را در صنعت فرآورده‌های نفتی بورس تهران دارند همچنان به ارائه عملکرد تولیدی در گزارش‌های ماهانه اکتفا می‌کنند. این موضوع در نوسانات شدید قیمت نفت و همچنین ابهامات در بازار جهانی محصولات نفتی شرایط تحلیلی را دشوارتر از گذشته ساخته است. آرزوی شفافیت برای گروه پالایش نفت وجود دارد. در حالی‌که به نظر می‌رسد نرخ‌ها به‌صورت ماهانه و با تاخیر ارائه می‌شود اما ارائه گزارش فروش شرکت‌ها حتی با تاخیر یک ماهه در مقایسه با اینکه تنها عملکرد تولیدی شرکت‌ها گزارش شود، به مراتب بهتر است؛ انتظار شفافیت حداقلی از زیرمجموعه‌های وزارت نفت (به‌عنوان مرجع نرخ‌گذاری) در این بخش وجود دارد.دیگر نمادهای گروه نیز وضعیت متفاوتی را در عملکرد آبان داشته‌اند. تولید و فروش در گروه قیرسازان وضعیت مناسبی ندارد. بررسی‌های اولیه از گروه روانکاران نشان از وضعیت مناسب سودآوری این شرکت‌ها دارد. در این خصوص ریسک نوسانات نرخ ارز مبنای محاسبه قیمت لوبکات باید در نظر گرفته شود. علاوه بر این قیمت نفت نیز بر رویه فروش محصولات به خصوص در بخش صادرات اثرگذار است.
وضعیت نگران‌کننده گروه خودرو
در گروه خودرو اما وضعیت تولید و فروش در آبان مناسب نبود. در این خصوص ریزش شدید تولید خودرو در خودروسازان بزرگ کشور می‌تواند نگرانی را برای وضعیت کلان اقتصاد کشور نیز به دنبال داشته باشد. آمار تولید ایران خودرو و سایپا در آبان ۹۷ نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب افت نزدیک به ۶۵ و ۵۰ درصدی را تجربه کرده است. در حالی‌که بحران در صنعت خودروی کشور در حال خودنمایی است همچنان مسوولان دولتی درخصوص اصلاح نرخ فروش محصولات تعلل می‌کنند. در این میان اظهارات از سمت وزارت صنعت بعضا نگرانی‌هایی را درخصوص قیمت‌گذاری ایجاد کرده است که نشان از تمایل دولت به ادامه فضای رانت و پر کردن جیب دلالان دارد.صنعت خودروی کشور با اصلاح نرخ تا سطح بازار شاید بتواند خود را از تشدید بحران نجات دهد. حال چرایی تاخیر سیاست‌گذار خود علامت سوال بزرگی ایجاد کرده است. در حالی‌که قیمت خرید مصرف‌کننده کاملا با قیمت بازار منطبق است و پایین ماندن قیمت درب کارخانه تنها فضای دلالی را تشدید کرده است. البته به نظر می‌رسد فعالان بازار سهام نیز در ماه‌های قبل، نگاه تحلیلی چندان دقیقی از آینده صنعت خودروی کشور نداشتند و به دنبال داغ کردن سهام این گروه برآمده بودند.
رصد سایر صنایع
عملکرد دیگر صنایع نیز قابل توجه است. افت تولید گروه سیمان یکی از مواردی است که باید به آن توجه داشت. سیمانی‌ها به خصوص شرکت‌هایی که در مرز غربی کشور قرار داشتند، با تضعیف ریال و بهبود رویه صادراتی با چشم‌انداز بهبود رویه سودآوری همراه بودند. با این حال برای برخی شرکت‌ها مقدار تولید آبان افت حدود ۵۰ درصدی را نسبت به میانگین تولید ۷ ماه نخست نشان می‌دهد. نرخ فروش صادراتی نیز به دنبال کاهش التهاب بازار آزاد ارز افت داشته است. با این حال همچنان باید در انتظار ماه‌های آینده و عملکرد تولید و فروش این شرکت‌ها بود.در گروه غذایی نیز وضعیت متفاوتی را بر اساس اطلاعات موجود شاهد هستیم. در این خصوص گروه تولیدکننده روغن خوراکی با افزایش محسوس نرخ فروش مواجه شده‌اند که اگر هزینه تولید نسبت به انتظارات تغییر چندانی نداشته باشد رشد نرخ فروش اثر محسوسی را در سودآوری شرکت‌های این گروه خواهد داشت. در گروه لبنیات رشد نرخ فروش نسبت به نیمه نخست سال کاملا محسوس است. اما این موضوع بدون در نظر گرفتن رشد نرخ فروش شیر در شرکت‌های دامداری می‌تواند تحلیلگر را به خطا اندازد. در شرکت‌های تولیدکننده شیر خام و دام جهش نرخ فروش نسبت به نیمه نخست سال کاملا محسوس است. البته در این گروه نیز به گفته مدیران صنعت هزینه نهادهای تولید رشد محسوسی داشته است با این حال در حالت کلی باید گفت اثر مثبت سودآوری را باید ناشی از رشد نرخ فروش شیر انتظار داشت.
سلیمان کرمی
