کارنامه هشت ماهه اخیر تولید در ایران زیر ذره‌بین

«انتظارات مثبت از روند تولید در شاخص مدیران خرید» و «نمای آماری از وضعیت تولید محصولات منتخب صنعتی و معدنی» را می‌توان دو شاهد اصلی کاهش عمق رکود و رسیدن به رونق تولید در نظر گرفت. ‌پیش بینی مثبت مدیران خرید برای آبان ماه در حالی صورت گرفت که براساس ارزیابی‌های صورت‌گرفته از سوی مدیران خرید در آذر ماه شاهد افت چند پله‌ای این شاخص خواهیم بود و باید دید که این پیش‌بینی تا چه میزان بر روند تولید اثرگذار خواهد بود. مدیران خرید برای آذر انتظارات تولید را ۷۱/ ۵۹ پیش‌بینی کرده‌اند. این در حالی است که پیش‌بینی مدیران از انتظارات تولید در آبان رقم ۳۲/ ۶۲ بود. جدیدترین گزارش شاخص مدیران خرید (PMI) نشان می‌دهد که عدد شامخ کل در آبان سال جاری از ۵۱ عبور کرد و به این طریق نسبت به شامخ ماه قبل ۷/ ۰ واحد معادل ۳۸/ ۱ درصد بهبود یافته است. اعلام عدد ۱۳/ ۵۱ برای شاخص (PMI) آبان ماه اگرچه نشان‌دهنده رونق جزئی در بخش تولید است، اما این نکته را نیز باید در نظر گرفت که تولید با جهش شدید قیمت مواد اولیه روبه‌رو بوده و این امر موجب شده تا موجودی مواد اولیه خریداری شده نسبت به ماه قبل آن (مهر ماه) کاهش یابد.

داده‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت از روند تولید در میانه پاییز نشان می‌دهد از میان ۲۹ محصول منتخب صنعتی ۱۸ محصول رشد مثبت و ۱۱ محصول نیز افت تولید را ثبت کرده‌اند. علاوه ‌بر محصولات منتخب صنعتی، روند تولید محصولات منتخب معدنی و صنایع معدنی نیز بیانگر آن است که از میان ۱۲ محصول مورد بررسی در این گروه ۹ محصول رشد تولید را ثبت کرده‌اند و در آمار ۸ ماه منتهی به آبان سال جاری روند تولید سنگ آهن درج نشده که این امر می‌تواند به عدم اعلام میزان تولید شرکت‌های تولید‌کننده مرتبط باشد؛ اما در بخش تولید کالاهای منتخب به تفکیک محصولات شیمیایی و پتروشیمی نیز از میان ۱۳ محصول منتخب، تنها ۵ محصول رشد را در این دوره تجربه کرده‌اند و ۸محصول نیز افت تولید داشته‌اند. از سوی دیگر بررسی میزان رشد تولید در میانه پاییز نشان‌دهنده آن است که نمرات مثبت بنگاه‌های تولیدی در این بخش‌ها بسیار اندک بوده است؛ به‌طوری‌که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل هیچ محصولی رشد بالای ۵۰ درصد را تجربه نکرده است.

محصولات منتخب با رشد مثبت

براساس آمار اعلام‌شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت «داروی انسانی»، «سموم دفع آفات نباتی»، «نخ پلی استر»، «‌ماشین لباسشویی» و «سیگارت» از جمله کالاهای منتخبی هستند که بیشترین رشد تولید را ثبت کرده‌اند. آمار اعلام شده درباره تولید «داروی انسانی» نشان می‌دهد در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد حدود ۳۲ درصدی ثبت شده است، مجموع تولید «داروی انسانی» در دوره زمانی مورد بررسی ۳/ ۳۲ میلیارد عدد بوده است. در مدت مشابه سال قبل تولیدکنندگان دارو موفق به تولید ۵/ ۲۴ میلیارد عدد شده بودند. تولید «سموم دفع آفات نباتی» در این دوره زمانی نیز برابر ۵/ ۲۴ هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۳۱ درصدی را رقم زده است؛ ‌مجموع «سموم دفع آفات نباتی» تولید شده در مدت مشابه سال قبل برابر با ۷/ ۱۸هزار تن بوده است. «نخ پلی استر» تولیدی در این دوره زمانی نیز برابر با ۵/ ۱۹۷ هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی حدود ۲۲ درصدی را رقم زده است. ‌مجموع نخ پلی‌استر تولید شده در مدت مشابه سال قبل برابر با ۱۶۲ هزار تن بوده است.

تولید «سیگارت» نیز بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۳/ ۳۵ میلیارد نخ سیگارت در کشور تولید شده است که در مقایسه با تولید ۳/ ۲۹میلیارد نخ سیگارت تولیدی در مدت مشابه سال گذشته رشدی بیش از ۲۰ درصدی برای این کالا ثبت شده است.  

محصولات صنعتی با بیشترین افت

از سوی دیگر، با رصد داده‌‌های اعلام‌شده می‌‌توان گفت در دوره زمانی مورد بررسی بیشترین افت تولید به کالاهای«الیاف اکریلیک»، «کامیون، کامیونت و کشنده»، «کمباین»، «اتوبوس، مینی‌بوس و ون»، و «انواع سواری» تعلق داشته است. براساس آمار اعلام شده «الیاف اکریلیک» تولید شده در کشور در دوره زمانی مورد بررسی برابر با ۸/ ۰ هزار تن بوده که افت بیش از ۶۶ درصدی داشته است، تولیدکنندگان این محصول سال گذشته موفق به تولید ۲/ ۲ هزار تن الیاف اکریلیک در کشور شده بودند.

آمار اعلام شده حکایت از آن دارد که در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع ۲۷۸۱دستگاه کامیون، کامیونت و کشنده در کشور تولید شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افت بیش از ۶۵ درصدی داشته است؛ تولید این محصول در دوره مشابه سال ۹۷ برابر با ۸۰۲۵ دستگاه بوده است. «کمباین» تولید شده در کشور نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با ۲۵۷ دستگاه بوده که نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل افتی ۵/ ۵۵ درصدی داشته است. روند تولید «اتوبوس، مینی‌بوس و ون» نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با ۱۲۳۸ دستگاه بوده که با توجه به تولید ۲۷۸۱ دستگاه اتوبوس، مینی‌بوس و ون تولیدی در سال گذشته افت تولید بیش از ۵/ ۵۵درصدی برای این محصول ثبت شده است.

اما روند تولید «انواع سواری» نیز در دوره زمانی مورد بررسی افتی بیش از ۳۳ درصدی را تجربه کرده است. خودروسازان در مدت زمان مورد بررسی در مجموع موفق به تولید ۴۴۵ هزار و ۷۰۰دستگاه انواع سواری در کشور شده‌اند. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته ۶۶۷ هزار و ۱۰۰دستگاه انواع سواری در کشور تولید شده بود.

آمار تولید معدن

از سوی دیگر، مطابق آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، در مدت زمان مورد بررسی از میان ۱۲ محصول منتخب معدنی، سه محصول افت و ۹ محصول رشد تولید را نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ تجربه کرده‌اند. ارزیابی‌‌‌ها نشان می‌‌دهد در مدت زمان مورد بررسی، پنج محصول «ظروف چینی»، «ظروف شیشه‌ای»، «چینی بهداشتی»، «سیمان» و «کاتد مس» به ‌ترتیب بیشترین میزان تولید را در میان محصولات معدنی ثبت کرده‌اند. اما محصولات معدنی که در این دوره زمانی بیشترین افت تولید را تجربه کرده‌اند در برگیرنده سه محصول «شمش آلومینیوم»، «آلومینا» و «کنسانتره زغال‌سنگ» می‌شود.

براساس آمار اعلام شده، مجموع تولید ظروف چینی در مدت زمان مورد بررسی برابر با ۳۷ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد حدود ۲۱ درصدی داشته است، مجموع تولید ظروف چینی در مدت مشابه سال قبل برابر با ۳۰ هزار و ۷۰۰ تن بوده است. ظروف شیشه‌ای دومین محصولی است که در این مدت رشد بالغ بر ۱۹ درصد را تجربه کرده است، مجموع تولید ظروف شیشه‌ای در مدت زمان مورد بررسی برابر با ۸/ ۳۵۰ هزار تن بوده است، در مدت مشابه سال قبل در مجموع ۵/ ۲۹۴ هزار تن ظروف شیشه‌ای در کشور تولید شده بود، اما در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۸/ ۷۱ هزار تن چینی بهداشتی در کشور تولید شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی حدود ۱۱درصدی را ثبت کرده است،‌ مجموع تولید چینی بهداشتی در کشور در مدت مشابه سال قبل ۶۴هزار و۸۰۰ تن ثبت شده است. از سوی دیگر، براساس آمار اعلام شده در این مدت تولید سیمان نیز رشد بیش از ۱۰ درصدی (با تولید بیش از ۵/ ۴۱میلیون تنی) داشته است. اما مجموع تولید کاتد مس نیز بیش از ۱۷۵ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۱۰ درصدی داشته است، در دوره مشابه سال قبل ۶/ ۱۵۹هزار تن کاتد مس در کشور تولید شده بود.

محصولات منتخب شیمیایی

در بخش کالاهای منتخب شیمیایی و پتروشیمی نیز از میان ۱۳ محصول، در مجموع پنج محصول رشد تولید را تجربه کرده‌اند. پنج محصول منتخب شیمیایی و پتروشیمی که در دوره زمانی مورد بررسی رشد تولید را تجربه کرده‌اند شامل «استایرن بوتادین رابر (SBR)»، «پلی پروپیلن (PP)»، «اوره»، «پلی‌اتیلن(PE)» و «پلی اتیلن ترفتالات PET» می‌شود. اما داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که از مجموع محصولات منتخب شیمیایی و پتروشیمی هشت محصول «پلی استایرن»، «پلی‌کربنات (PC)»، «اپوکسی رزین(ER)»، «پلی بوتادین رابر (PBR)» و «اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)»، بیشترین افت تولید را داشته‌اند. براساس داده‌های اعلام شده مجموع تولید کالاهای منتخب شیمیایی و پتروشیمی برابر با ۳۶ میلیون و ۷۵۶هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل افتی ۳/ ۰درصدی داشته است. با توجه به داده‌های اعلام شده مجموع تولید محصولات پلیمری برابر با ۴ میلیون و ۷۳۸هزار تن بوده و مجموع شیمیایی‌ها نیز بیش از ۳۲ میلیون تن ثبت شده است.