دیدار بی‌فرجام ترامپ و اون در ویتنام زودتر از موعد تمام شد
به گزارش اقتصادنیوز، دونالد ترامپ و کیم جونگ اون، رهبران آمریکا و کرۀ شمالی، پیش از زمان اعلام شده و بی آنکه بیانیۀ مشترکی منتشر شود، به نشست خود پایان دادند. کاخ سفید در واشنگتن اعلام کرد که رهبران دو کشور در اجلاس هانوی به توافق نرسیدند. به‌گفته سخنگوی رئیس جمهوری آمریکا برای دست یافتن به یک «توافق مطلوب» به زمان بیشتری نیاز است. سارا ساندرز، با این حال، برای حفظ ظاهر گفت که «هیئت‌های مذاکره کنندۀ دو طرف برای گفتگو به این منظور، مشتاق دیدار یکدیگر هستند».
دومین نشست میان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، و کیم جونگ اون، رهبر کرۀ شمالی، روز پنجشنبه ٢٨ فوریه، نه تنها به برآوردن انتظارات ابراز شدۀ طرفین نیانجامید، بلکه در ارادۀ دست یافتن آنان به یک توافق قابل قبول برای هر دو طرف تردید ایجاد کرد.
هر چند نخستین دیدار آنان در سنگاپور نیز، بگفتۀ بسیاری نتایج ملموسی در بر نداشت، اما آتشِ خطرناک تهدیدهای دوجانبه آنان را فرو نشاند، یخ پُرپهنای مناسبات میان پیونگ یانگ و واشینگتن را آب کرد و سنگ بنای دیدارها و گفتگوها و رفت و آمدهای بعدی را گذاشت. دیدار دوم میان دونالد ترامپ و کیم جونگ اون از بازگشت به مواضع سرسخت گذشته حکایت می کند.
دونالد ترامپ که همواره در گام نخست، دیدارها و گفتگوهای خود را «عالی و نتیجه دار و موفقیت آمیز توصیف کرده» وسپس در گام دوم با ارسال یک توئیت نسبت به حاصل آنها ابراز تردید و بدبینی کرده است، این بار، بدون تردید با آگاهی از خواست‌ها و مواضع کرۀ شمالی، پیش از دیدار روز پنجشنبه گفت که انتظار فراوانی در این زمینه ندارد.
رئیس جمهوری آمریکا در پایان این دیدار به خبرنگاران گفت «کرۀ شمالی همچنان آمادۀ خلع سلاح اتمی هست» اما آمریکا نمی‌تواند از همۀ مجازات‌های خود در این زمینه صرفنظر کند». لغو مجازات‌ها و تحریم‌ها خواست اصلی کرۀ شمالی است که از آغاز گفتگوها همواره تکرار شده است.
کیم جونگ اون نیز به هنگام ترک محل دیدار با رئیس جمهوری آمریکا، در پاسخ به پرسشی در بارۀ ارادۀ واقعی خود برای خلع سلاح کرۀ شمالی گفت «اگر چنین قصدی نداشتم، به اینجا نمی‌آمدم».
حواشی پیش از نشست
تا زمانی که هیچ آزمایشی وجود نداشته باشد ما خوشحالیم.» منظور او تعلیق آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی کره‌شمالی بود. «دیوید ای. سانجر» و «چو سانگ هون»، در گزارش ۲۶ فوریه برای نیویورک‌تایمز نوشتند نزد برخی از دستیاران امنیت ملی ترامپ، این موضع یک عقب‌نشینی اساسی در لحظه‌ای حساس تلقی می‌شود. وقتی ترامپ اواخر روز سه شنبه ۷ اسفندماه در هانوی فرود آمد ظاهرا مصمم بود که روابط کشورش را با کشوری که سابقه ۷ دهه دشمنی داشتند تغییر دهد. ترامپ مایل است تا اهداف دولتش را هم به این ترتیب تغییر دهد یعنی: از نابودی فوری زرادخانه هسته‌ای کره‌شمالی به محدود کردن اندازه و حجم آن. اینجاست که کار وزیرخارجه آمریکا دشوار می‌شود زیرا او باید نظارت بیشتری روی رئیس خود داشته باشد. روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارش سه‌شنبه ۷ اسفندماه با عنوان «انزوای بولتون» به نقش مایک پمپئو، وزیرخارجه در سفر به‌هانوی و تلاش او برای نظارت بر رفتار و گفتار ترامپ در حین مذاکره با رهبر کره‌شمالی اشاره کرده بود.
«سانجر- هون» در این گزارش نوشتند روشن نیست که آیا ترامپ-اون در بحث‌هایشان در روزهای آتی به موفقیت دست خواهند یافت یا خیر؛ از جمله این مباحث می‌توان به فریز کردن تولیدات هسته‌ای، توافق صلح با هدف پایان دادن رسمی به جنگ کره یا برنامه‌ریزی برای از میان بردن زرادخانه هسته‌ای کره‌شمالی اشاره کرد. اما آمریکایی‌ها به دلایلی مشخص ویتنام را انتخاب کردند: اینکه چگونه کشوری که روزگاری با آمریکا نبردی سخت داشت، به کشوری تبدیل شده که اقتصاد آن به سرعت درحال رشد است با وجود آنکه دارای حاکمیت اقتدارگرا هم هست. از سوی دیگر، از بسیاری جهات ویتنام، کشوری ایده‌آل برای دیدار سران کره‌شمالی و آمریکا است. ویتنام با هر دو کشور روابط سیاسی دارد. از نظر عقیدتی ویتنام و کره‌شمالی کشورهایی کمونیستی هستند اما اقتصاد ویتنام برخلاف کره‌شمالی در سال‌های اخیر با سرعت رشد کرده است.
به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز، برای هر دو رهبر این لحظه یک انتخاب حساس و اساسی است. رهبر کره‌شمالی می‌خواهد به وعده‌اش برای بازگشایی اقتصادی کشورش و همزمان حفظ توان نظامی برای بقای کشورش عمل کند اما در سوی دیگر، ترامپ هم با بزرگ‌ترین فرصت دوران ریاست‌جمهوری‌اش برای دستیابی به یک موفقیت دیپلماتیک مواجه است. دو رهبری که تا پیش از نشست سنگاپور با «آتش و خشم» با یکدیگر سخن می‌گفتند، این روزها طی نامه‌نگاری‌هایی به «مغازله» با هم روی آورده‌اند. رهبر کره‌شمالی می‌خواهد کاری را به انجام برساند که پدر و پدربزرگش هرگز نتوانستند؛ یعنی ملاقات با رئیس‌جمهوری آمریکا. این اقدام احتمالا از نظر کیم‌جونگ‌اون باعث تحکیم و تثبیت مشروعیت رهبری او بر کره‌شمالی خواهد شد. در عین حال نکته دیگری که می‌تواند ضامن میراث کیم‌جونگ‌اون باشد توسعه اقتصادی است که کره‌شمالی به شدت به آن نیاز دارد و رهبر این کشور نیم نگاهی هم به عواید اقتصادی این دیدار دارد. برای دستیابی به این آرزوی دیرینه، کیم‌جونگ‌اون، شخصیت خود را از رهبری قدرتمند و عصبانی که در انزوا به سر می‌برد به دولتمردی در صحنه سیاست بین‌الملل تغییر داد. در هر حال، به‌نظر می‌رسد مقام‌های ویتنام هم قصد دارند این پیام را به «اون» منتقل کنند که «بدون موشک هم می‌توان پیشرفت کرد».
«سانجر- هون» در گزارش خود این سوال را مطرح کردند که دیدار دوم میان رهبران آمریکا و کره‌شمالی چه درسی برای جهان خواهد داشت. برخی می‌گویند آیا ترامپ یک معامله ضعیف‌تر با کره‌شمالی را خواهد پذیرفت؟ آیا ترامپ می‌تواند «اون» را به پذیرش الگوی ویتنامی اقتصاد ترغیب کند یا خیر؟ این گزارشگران می‌افزایند کره‌شمالی موردی بس دشوارتر و پیچیده‌تر از برخی کشورهای مشابه است. به گفته برخی، این کشور دارای ۳۰ بمب هسته‌ای و موشک‌هایی است که می‌تواند به ایالات‌متحده برسد. «دان کوتس»، مدیر اطلاعات ملی ترامپ ماه گذشته گفت که کره‌شمالی «بعید است کل تسلیحات هسته‌ای و قابلیت‌های تولیدی‌اش را کنار بگذارد» زیرا «اینها برای بقای رژیم حیاتی است.» استقبال گرم ترامپ از کیم احتمالا می‌تواند کشورهای دیگر را ترغیب کند که در مسیر کره‌شمالی قرار گیرند تا به خط پایان هسته‌ای برسند و در آخر متقاعد شوند که ایالات‌متحده خواهد آموخت با یک کشور هسته‌ای دیگر به همزیستی روی آورد. ترامپ دوست دارد در آینده از او به‌عنوان رهبری یاد شود که صلح را برای شبه‌جزیره به ارمغان آورده است. به نوشته «سانجر- هون»، اما این احتمال هم هست که از ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری یاد شود که تنها مشاهده‌گر اوضاع کره بود تا در نهایت این کشور به قابلیت وارد آوردن ضربه به آمریکا برخوردار شد. این کشور می‌توانست با شلیک موشک یا انفجار بمب هیدروژنی ضربه خود را به آمریکا وارد آورد.
«اندی کیم»، رئیس سابق مرکز امور کره‌شمالی در سازمان سیای آمریکا که هفته گذشته در استنفورد سخنرانی می‌کرد می‌گفت: «به یاد می‌آورم که رهبر کره‌شمالی به وزیرخارجه پمپئو گفته بود به فکر آینده است: «من یک پدر و همسر هستم. فرزند دارم. نمی‌خواهم فرزندانم بار سلاح هسته‌ای را در تمام عمر به دوش بکشند.» پمپئو در مورد کره‌شمالی معتقد است خلع‌سلاح کامل کره‌شمالی امری است قابل راستی‌آزمایی و این همچنان هدف اصلی ما خواهد بود. «رابرت لیتواک»، محقق مرکز وودرو ویلسون در واشنگتن می‌گوید: «نتیجه احتمالی دیدار ویتنام چیزی شبیه به توافق هسته‌ای با ایران خواهد بود.» با این حال، برخی دیگر هم مقایسه‌ها و سناریوهای دیگری را متصور هستند و نتیجه دیدار کیم- ترامپ در ویتنام را به‌طور مثال با اوکراین، قزاقستان، آفریقای جنوبی و لیبی قابل مقایسه می‌دانند. همه این کشورها زرادخانه هسته‌ای یا تجهیزات هسته‌ای خود را کنار گذاشتند. اما ترامپ معتقد است مساله کره‌شمالی خاص‌تر و پیچیده‌تر است. شاید به همین دلیل است که ترامپ از خلع‌سلاح کامل کوتاه آمده و توقف آزمایش‌های موشکی- هسته‌ای را متر و معیاری برای موفقیت می‌داند. ترامپ هم که نیم نگاهی به صلح نوبل دارد، می‌خواهد به توافقی از نوع توافق ریگان- گورباچف با کره‌شمالی دست یابد.
ترامپ و تیم او عدم آزمایش هسته‌ای – موشکی کره‌شمالی طی ۱۶ ماه اخیر را بزرگ‌ترین دستاورد برای خود می‌دانند. «زیگفرید هکر»، رئیس سابق آزمایشگاه ملی لوس آلاموس می‌گوید: «اگر شما آزمایش نکنید، پیشرفتی هم نخواهید داشت.» اما توقف آزمایش‌ها به معنای خلع‌سلاح نیست. برای دستیابی به موفقیت و رسیدن به اهداف، ترامپ باید کیم را متقاعد سازد که معدوم‌سازی مهم‌ترین مجتمع هسته‌ای در یونگ بیون را شروع کند از جمله یک مرکز غنی‌سازی که ۸ سال پیش‌به «هکر» نشان داده شده بود و اینکه این مراکز همگی باید تحت نظارت قرار گیرند. اما بسیاری بر این باورند که کره‌شمالی حداقل یک مرکز مخفی غنی‌سازی در خارج از یونگ بیون را برای خود حفظ خواهد کرد. به هر روی، اولین گفت‌وگوی دو رهبر ساعت ۶:۴۰ دقیقه بعد از ظهر دیروز به وقت محلی انجام گرفت و حدود ۲۰ دقیقه به طول انجامید. آنها سپس در هتل پنج ستاره متروپول‌هانوی با هم شام خوردند. دونالد ترامپ و کیم‌جونگ‌اون امروز پنجشنبه هم چند دیدار خواهند داشت که برنامه آن از قبل اعلام نشده است. بسیاری از ناظران امیدوارند این دیدار دوم به نتایجی ملموس‌تر نسبت به دیدار اول ختم شود. امید به نشست دوم کیم- ترامپ بسیار بیشتر از نشست اول آنها در سنگاپور است.
