تهدید ترامپ درباره نابودی اقتصاد ترکیه؛ «شخصی» بود!

یبه گزارش اقتصادنیوز، به نقل از ایسنا؛ لورا کینگ در گزارشی با عنوان «روابط آمریکا و ترکیه حتی پیش از تصمیم اخیر ترامپ تنش آلود بود» به رفاقت روسای جمهور آمریکا و ترکیه پرداخته و معتقد است که تنش میان دو کشور و دعوای زرگری این دو، مسبوق به سابقه است که در مشروح آن را در ادامه می خوانیم:

یک بار دیگر گفتگوی تلفنی ترامپ با یک مقام خارجی در داخل و خارج آمریکا جنجال آفرین شده و سوالات دشواری را در رابطه با سیاست خارجی آمریکا - که سکاندارش رییس جمهوری غیر قابل پیشبینی ومنافع تجاری شخصی اش هم غیر شفاف است – پیش روی ما قرار داده است.

این بار کسی که آن طرف خط تلفن بوده ترکیه – نه اوکراین – است. تبعات بیانیه یکشنبه شب کاخ سفید مبنی بر تصمیم ترامپ – که ظاهرا بر اساس تقاضای اردوغان هم بوده – برای خروج نیروهای آمریکا از سوریه و بستر سازی برای اشغال شمال سوریه توسط ترکیه، تا کنون ادامه دارند.

تصمیم ترامپ کردها را که در نبرد با داعش کمک حال آمریکا بودند، در معرض تهاجم و قلع و قمع شدن توسط ارتش ترکیه قرار داده  چرا که از نظر ترکیه، کردهای سوریه متحد پ ک ک هستند.

ترامپ که به خاطر تنها گذاشتن کردهای سوریه - که بارها وفاداری شان به آمریکا را نشان داده اند - با سیل شدید انتقادات حتی از جانب ملایمترین اعضای جمهوریخواه کنگره مواجه شده، با انتشار یک رشته توییت های تند به ترکیه هشدار داد که «دست به کاری نزند که از نظر ترامپ و منطق بی بدیل و متعالی اش زیاده روی باشد».

تهدیدهای توییتی ترامپ واکنش تند ترکیه را به دنبال داشت. فواد اوکتای معاون رییس جمهور ترکیه روز سه شنبه از عزم جزم دولتش مبنی بر جنگ با کردهای سوریه و تشکیل منطقه امن در شمال سوریه برای اسکان آوارگان سوری که در ترکیه به سر می برند خبر داد.

اوکتای در سخنرانی روز سه شنبه در آنکارا گفت «ما در جایی که پای امنیت ترکیه در میان است، مسیر را خود تعیین می کنیم و اینکه تا چه حد پیش خواهیم رفت نیز به تصمیم خود ما مربوط است».

البته ترامپ قبل از اظهارات اوکتای مواضعش را تغییر داد و با لحن آشتی جویانه ای به همکاری ترکیه برای آزادی یک سال پیش کشیش آمریکایی از زندان ترکیه و همچنین عضویت این کشور در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اشاره کرد. البته همزمان به توانایی اش برای وارد آوردن صدمه به اقتصاد لرزان ترکیه – که نقطه ضعف جدی دولت اردوغان است -  نیز اشاره کرد.

در اینجا به نکاتی چند پیرامون روابط آمریکا و ترکیه و آینده این همپیمانی پر دردسر اشاره می کنیم.

مناقشه آنکارا و واشنگتن به سوریه محدود نمی شود

هر چند که دیدگاه ترامپ در مورد سوریه، مناقشه جدیدی را در روابط آمریکا و ترکیه رقم زده، اما ترکیه پیش از این هم مدت مدیدی یک متحد مساله دار و پر دردسر برای آمریکا بوده است.

ترکیه از سال 1952 عضو ناتو شده است اما در سالهای اخیر شاهد درگیری اردوغان با آمریکا و سایر اعضای اروپایی ناتو بوده ایم. همزمان با اوج گرفتن درگیری های خونین و دامنه دار در سوریه، شاهد بودیم که ترکیه از مرزهای جنوبی اش به عنوان شاهراه انتقال معارضان اروپایی (تروریست های داعش) به داخل سوریه و صحنه نبرد بهره می برد. ترکیه مدت مدیدی هم به خاطر امتناع آمریکا از تحویل فتح الله گولن– که زمانی از رفقای اردوغان بود و اردوغان نسبت به نقش او در کودتای سال 2016 در ترکیه مظنون است – به ترکیه خشمگین و سرخورده شده است.

ترکیه همچنین در یکی از نخستین رسوایی های دولت ترامپ نقش غیر مستقیم ایفا کرده است. مایکل فلین که پس از 24 روز خدمت در سمت مشاور امنیت ملی آمریکا عزل شد، در طول مبارزات انتخاباتی آمریکا به عنوان عامل ترکیه (لابی کننده برای ترکیه) عمل می کرده است.فلین هم اکنون به خاطر دروغی که - در رابطه با تماس هایش با سفیر وقت روسیه در واشنگتن – به اف بی آی گفته در انتظار صدور رای دادگاه به سر می برد.

کارنامه دوستی ترامپ و اردوغان 

رهبر 65 ساله ی ترکیه – که دو دهه است که بر سر قدرت است – نخستین مثال از اشتیاق ترامپ برای دوستی با رهبرانی است که ساختار ذهنی مستبدانه ای دارند. سایر دولتهای غربی از اردوغان به خاطر سرکوب گسترده نارضایتی های مردمی در سه سال گذشته، و همچنین اقدامات غیر دموکراتیک برای تحکیم قدرتش به سختی انتقاد کرده اند. اما ترامپ زمانی که اردوغان در سال 2017 به کاخ سفید آمد، هیچ ذکری از کارنامه افتضاح ترکیه در حوزه حقوق بشر به میان نیاورد.

کاخ سفید طی سفر اردوغان به آمریکا چشم اش را به روی صحنه زشت و تاسف باری که بیرون محل اقامت سفیر ترکیه در واشنگتن رخ داد بست. محافظان اردوغان معترضانی را که آن سوی خیابان ایستاده هم بودند و نزدیک محل اقامت سفیر هم نبودند کتک زدند و تار و مار کردند. تصاویری که از زمان رسیدن اردوغان به محل اقامت سفیر گرفته شده نشان می دهند که احتمالا خود اردوغان به محافظانش دستور حمله به معترضان را داده است. بیش از 12 نفر از محافظان اردوغان به خاطر این موضوع در دادگاه تفهیم اتهام شدند اما بعد مدتی پرونده اتهامی شان لوث شد.

ترامپ اعلام کرده که اردوغان قرار است در 13 نوامبر به آمریکا سفر کند.

آن روی سکه دوستی ترامپ و اردوغان

به رغم آنکه ترامپ در تعریف و تمجید از«دوستی فوق العاده اش» با اردوغان صحبت می کند اما روابط این دو بر پایه سوداگری شدید استوار بوده است. مثال دم دستی از این معامله، آزادی کشیش اوانجلیست «اندرو برانسون» است که به حکم داداگاه ترکیه پس از 24 ماه بازداشت در اکتبر 2018 از زندان آزاد شد و البته کاخ سفید هم در مقابل این اقدام اردوغان، برایش دعوتنامه (سفر به واشنگتن را) فرستاد.

البته ترامپ و اردوغان به همان اندازه که ژست رفاقت دارند، به یکدگیر چنگ و دندان هم نشان می دهند. ترکیه و آمریکا پیش از آزادی «برانسون»، درگیر کشمکش اقتصادی تندی هم شدند و آمریکا وزرای کشور و دادگستری ترکیه را تحریم اقتصادی کرد و تعرفه گمرکی اعمالی بر فلزات و آلومینیوم ترکیه را به شدت افزایش داد. ترکیه هم اعلام کرد که دست به اقدامات تلافی جویانه می زند.

روابط تجاری ترامپ با ترکیه

تهدید ترامپ مبنی بر با «خاک یکسان کردن اقتصاد ترکیه» حاوی نکات شخصی هم بود. ترامپ منافع تجاری اساسی ای در ترکیه دارد.

اینکه ترامپ در ترکیه چه سرمایه گذاری هایی کرده و مالک کدام هولدینگها در این کشور است، علنی نشده است چرا که ترامپ بارها به خاطر فرار مالیاتی از بیان دارایی های خود طفره رفته است. با همه اینها، برخی از روابط تجاری ای که دارد توسط خودش، فرزندانش و یا شرکای تجاری اش لو رفته اند.

ترامپ در سال 2015 زمانی که مشغول مبارزات اتنخاباتی بود در مصاحبه با «رادیو بریت بارت» اذعان کرد که (در صورتی که رییس جمهور شود) پروژه های عظیم مسکونی و تجاری که دارد « تضاد چندانی با منافع ملی آمریکا» ایجاد نخواهد کرد.ترامپ مالکیت کامل «برجهای دو قلوی ترامپ در استانبول» را در اختیار ندارد و این دو برج شیشه ای  در مالکیت «آیدین دوغان» میلیاردر ترک است. دوغان بابت استفاده از نام ترامپ در برجهایش به او حق امتیاز پرداخت می کند. «آیدین دوغان» یک زمانی دشمن اردوغان بود اما الان حامی رییس جمهور ترکیه شده است. مجله Mother Jones در این رابطه می نویسد که ترامپ (از ابتدای ریاست جمهوری اش تا کنون) 17 میلیون دلار به عنوان حق امتیاز از این دو برج دریافت کرده است.

شبکه های اجتماعی زوایایی از این روابط تجاری بلند مدت را بر ملا می کنند. ایوانکا ترامپ دختر رییس جمهور و دستیار ارشد کنونی در کاخ سفید در سال 2012 در یک توییت تمجیدآمیز و متملقانه خطاب به اردوغان نخست وزیر وقت نوشت «از شما به خاطر حضور در مراسم افتتاحیه برجهای ترامپ در استانبول سپاسگزارم».

در مقابل، دولت ترکیه هم از«هتل بین المللی ترامپ» در واشنگتن که در چند قدمی کاخ سفید قرار دارد برای برگزاری مراسم و اقامت مقامات دولتی ترکیه استفاده می کند.

افزایش تدریجی حساسیت ها

اردوغانی که صندلی قدرت را سفت و سخت چسبیده و حزبش در انتخابات شهرداری امسال استانبول شکست تحقیرآمیزی داشته، از تهدیدهای اقتصادی رییس جمهور آمریکا علیه ترکیه به سادگی نمی گذرد. نارضایتی های اقتصادی در ترکیه احتمالا در پیروزی مجدد «اکرم امام اوغلو» - در انتخاباتی که قبلا توسط حزب عدالت و توسعه اردوغان باطل اعلام شده بود- نقش داشته است. دفعه بعد که واشنگتن چیزی از ترکیه بخواهد، اردوغان و رفقایش (به خاطر تهدید اخیر ترامپ) احتمالا چیزی را در مقابل از واشنگتن درخواست خواهند کرد.

در ضمن، به نظر می رسد که ترکیه به ظاهر هم که شده در مقابل ایالات متحده سر تعظیم فرود نیاورد. به خاطر همین در هفته جاری در یک اقدام نمادین، «جفری هوونیر»کاردار سفارت آمریکا در آنکارا را به وزارت خارجه احضار کرد تا شکایت دولت نسبت به توییت سفارت آمریکا را - که رهبر حزب اردوغان را خشمگین کرده بود - تسلیم وی کند. دیپلمات آمریکایی هم عذرخواهی کرد و گفت اشتباهی اتفاق افتاده است.